Huawei và Trung Quốc sản xuất thành công chip 5nm đầu tiên trong nước

Sau 5 năm âm thầm nghiên cứu, Huawei mới đây đã chính thức công bố dòng máy tính HarmonyOS đầu tiên – MateBook Pro và MateBook Fold – được trang bị vi xử lý Kirin X90 sản xuất trên tiến trình 5nm ngay tại Trung Quốc. Đây không chỉ là một bước tiến riêng của Huawei, mà còn là thành tựu có ý nghĩa chiến lược đối với toàn bộ ngành công nghiệp công nghệ cao của Trung Quốc.

Khác với chip Kirin 9000 từng sử dụng tiến trình 5nm do TSMC sản xuất năm 2020, Kirin X90 là sản phẩm đầu tiên được thiết kế và sản xuất hoàn toàn trong nước, thể hiện nỗ lực tự chủ hóa chuỗi cung ứng công nghệ giữa bối cảnh bị siết chặt các lệnh cấm vận từ Mỹ. Sự kiện này cũng đánh dấu lần đầu tiên Trung Quốc có thể sản xuất chip tiến trình 5nm ở cấp độ thương mại, một kỳ tích từng bị xem là bất khả thi chỉ vài năm trước.

Theo báo cáo từ CCTV13, Kirin X90 đã vượt qua các đánh giá an toàn của Trung tâm Đánh giá An toàn Thông tin Trung Quốc và đạt mức xếp hạng an toàn II. Con chip này được tối ưu hóa để hoạt động đồng bộ với hệ điều hành HarmonyOS – hệ sinh thái phần mềm cũng do Huawei tự phát triển – tạo nên một chu trình hoàn toàn khép kín từ phần cứng đến phần mềm.

Tại sự kiện công bố, các chuyên gia nhận định sự kết hợp giữa chip Kirin X90 và HarmonyOS giúp cải thiện hiệu năng xử lý, giảm tiêu thụ điện năng, đồng thời hỗ trợ mượt mà khả năng tương tác giữa các thiết bị như điện thoại, máy tính bảng và laptop. Đây là lần đầu tiên Trung Quốc có một nền tảng PC hoàn toàn do nội lực quốc gia phát triển, bao gồm cả chip xử lý lẫn hệ điều hành.

Một đoạn video bình luận trên truyền hình Trung Quốc nhấn mạnh rằng dòng chip mới của Huawei, đặc biệt là loạt Kirin 910C, thông qua các thiết kế đột phá như kiến trúc chồng lớp đã cho phép hiệu năng tiệm cận các dòng chip cao cấp của Mỹ. Trong bối cảnh Mỹ liên tục áp đặt lệnh kiểm soát xuất khẩu công nghệ, điều này không chỉ là một bước tiến về kỹ thuật mà còn là bước đi có tính chất chiến lược, giúp Trung Quốc giảm dần sự phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài.

Thống kê cho thấy tỷ trọng chip Mỹ trong tổng lượng chip nhập khẩu vào Trung Quốc năm 2023 chỉ còn chiếm 3%. Dự báo trong năm 2025, tỷ lệ chip ngoại trong thị trường máy chủ AI tại Trung Quốc sẽ tiếp tục giảm mạnh, từ mức 63% xuống chỉ còn khoảng 42%.

Các chuyên gia trong ngành khẳng định, điều cốt lõi không phải là “đóng cửa” với thế giới, mà là đạt được sự “tự chủ có kiểm soát”, chủ động trong những lĩnh vực then chốt và dễ bị cản trở bởi yếu tố chính trị. Việc Huawei hoàn thiện được cả hệ điều hành HarmonyOS và chip 5nm Kirin X90 cho thấy Trung Quốc đã có những bước đi rõ ràng và thực chất trên con đường xây dựng một nền tảng công nghệ độc lập.

Với hệ sinh thái HarmonyOS đang từng bước hoàn thiện – dự kiến hỗ trợ hơn 2.000 ứng dụng hợp nhất vào cuối năm – Huawei đang đi theo con đường mà trước đây các ông lớn như Microsoft hay Apple từng khai phá: xây dựng một hệ sinh thái công nghệ toàn diện. Điều này không chỉ tác động đến thị trường nội địa, mà còn có khả năng tái định hình trật tự công nghệ toàn cầu trong dài hạn.