Không chạy theo xe điện, tại sao Toyota bỏ ra đến 10 tỷ USD để xây dựng một thành phố thông minh ở chân núi Phú Sĩ?

Khi thế giới vẫn đang tranh luận về tương lai của xe điện và công nghệ tự động, Toyota đã âm thầm thực hiện một dự án táo bạo hơn nhiều: xây dựng cả một thành phố để thử nghiệm cuộc sống tương lai. Tại chân núi Phú Sĩ huyền thoại, thành phố “Woven City” đang dần hiện hình với khoản đầu tư khổng lồ 10 tỷ USD, hứa hẹn sẽ trở thành phòng thí nghiệm sống lớn nhất thế giới cho các công nghệ AI, robot và di chuyển tự động.

Không giống như những dự án thành phố thông minh khác thường bị chỉ trích là “có danh không có thực”, Woven City đã hoàn thành giai đoạn đầu tiên và sẵn sàng đón 100 cư dân đầu tiên vào mùa thu năm 2025. Đây không chỉ là một khu đô thị mới mà còn là minh chứng cho tham vọng chuyển đổi của Toyota từ một hãng ô tô truyền thống thành “công ty dịch chuyển” trong bối cảnh ngành ô tô đang trải qua những biến động chưa từng có.

Dự án này ra đời trong thời điểm Toyota đang đối mặt với những thách thức nghiêm trọng. Lợi nhuận của tập đoàn ô tô lớn nhất thế giới đã giảm mạnh trong quý gần nhất, đặc biệt là doanh số sụt giảm tại thị trường Trung Quốc quan trọng.

Việc chậm trễ trong việc triển khai xe điện đã khiến Toyota bị các đối thủ Trung Quốc như BYD và các công ty công nghệ như Tesla vượt mặt. Trong bối cảnh đó, Woven City trở thành cú đánh bài quyết định của Toyota, một nỗ lực tái định vị bản thân không chỉ là nhà sản xuất xe mà là người tiên phong trong cuộc cách mạng di chuyển.

Ý tưởng về Woven City được thai nghén từ năm 2021, khi Toyota quyết định biến một nhà máy ô tô đã đóng cửa gần thành phố Susono thành một “phòng thí nghiệm sống”. Khác với những dự án thành phố thông minh thông thường, Toyota không gọi Woven City là “thành phố thông minh” mà xem nó là nơi thử nghiệm cho việc dịch chuyển.

Sự khác biệt này không chỉ là về từ ngữ mà phản ánh triết lý thiết kế hoàn toàn khác: thay vì tập trung vào việc ứng dụng công nghệ có sẵn, Woven City được thiết kế để phát triển và thử nghiệm những công nghệ chưa từng tồn tại.

Thiết kế của thành phố do kiến trúc sư nổi tiếng Bjarke Ingels thực hiện, người đã từng thiết kế tòa nhà 2 World Trade Center ở New York và trụ sở của Google tại California và London. Ingels đã tạo ra một kế hoạch đô thị độc đáo với ba loại đường khác nhau: đường dành riêng cho robotaxis, đường cho xe đạp và đường dành cho người đi bộ.

Tất cả các tòa nhà được kết nối bằng hệ thống đường hầm ngầm, tạo ra một mạng lưới giao thông đa tầng cho phép các phương tiện khác nhau hoạt động mà không xung đột.

Công nghệ được triển khai tại Woven City đọc như một cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng. Các ngôi nhà thông minh được điều khiển bằng AI có thể học hỏi và thích ứng với thói quen của cư dân. Robot thú cưng sẽ đồng hành với người cao tuổi, không chỉ để giải trí mà còn để theo dõi sức khỏe và cung cấp hỗ trợ cần thiết. Drone cá nhân sẽ hộ tống những người chạy bộ, đảm bảo an toàn và có thể cung cấp hỗ trợ y tế khẩn cấp nếu cần.

Hệ thống giao thông tự động hoàn toàn là trái tim của Woven City. Xe tự lái sẽ không chỉ vận chuyển người mà còn thực hiện các nhiệm vụ như thu gom rác, giao hàng và thậm chí phục vụ cà phê di động. Trong chuyến thăm gần đây của các phóng viên, công ty cà phê UCC đã trình diễn việc phục vụ đồ uống nóng từ một chiếc xe bus tự lái, cho thấy cách công nghệ có thể biến đổi ngay cả những dịch vụ đơn giản nhất.

Một điều đặc biệt thú vị là lựa chọn năng lượng của Toyota cho Woven City. Thay vì tập trung vào điện như hầu hết các dự án tương tự, Toyota đã chọn hydrogen làm nguồn năng lượng chính.

Quyết định này phản ánh cam kết dài hạn của Toyota với công nghệ pin nhiên liệu và niềm tin rằng hydrogen sẽ đóng vai trò quan trọng trong tương lai của năng lượng sạch. Điều này cũng cho thấy Woven City không chỉ là nơi thử nghiệm công nghệ hiện tại mà còn là nơi khám phá những hướng đi hoàn toàn mới.

Những cư dân đầu tiên của Woven City sẽ là 100 nhân viên Toyota và gia đình họ, con số này sẽ tăng dần lên 2,000 người khi dự án hoàn thành. Việc chọn lựa cư dân một cách cẩn thận này không phải là ngẫu nhiên. Toyota muốn đảm bảo rằng những người đầu tiên sống tại đây không chỉ là người dùng mà còn là những nhà phát triển và cải tiến công nghệ. Họ sẽ cung cấp phản hồi trực tiếp về cách các hệ thống hoạt động trong thực tế, giúp Toyota và các đối tác tiếp tục hoàn thiện các giải pháp.

Danh sách các đối tác thử nghiệm đầu tiên bao gồm từ các nhà sản xuất điều hòa không khí đến công ty mì ăn liền, cho thấy phạm vi ứng dụng rộng lớn của các công nghệ được phát triển tại đây.

Về mặt tài chính, Toyota đã thẳng thắn thừa nhận rằng họ không kỳ vọng Woven City sẽ sinh lời trong những năm đầu. Điều này cho thấy cam kết dài hạn của công ty với dự án và niềm tin rằng những kiến thức thu được sẽ có giá trị lớn hơn nhiều so với lợi nhuận trực tiếp.

Chuyên gia ô tô Keisuke Konishi từ Trung tâm Nghiên cứu Định giá Doanh nghiệp Quick của Nhật Bản đã nhận xét rằng “Toyota có tiền để làm tất cả những điều đó”, thể hiện khả năng tài chính mạnh mẽ để thực hiện những khoản đầu tư dài hạn này.