Không USB, không email, làm thế nào nhân viên Samsung tuồn quy trình 600 bước của công nghệ DRAM 10nm sang Trung Quốc?

Một đêm cuối tuần, ánh đèn tại tòa nhà nghiên cứu semiconductor của Samsung Electronics vẫn sáng rực. Đó là đêm mà đôi bàn tay của A, một nhà nghiên cứu cốt lõi phát triển DRAM, trở nên bận rộn một cách bất thường.

Trên màn hình máy tính hiển thị rõ “Thông tin quy trình DRAM cấp 10 nm”. A biết rõ rằng chỉ cần sao chép file hoặc cắm USB vào, hệ thống bảo mật sẽ phát hiện ngay lập tức. Vì vậy, A đã chọn phương pháp nguyên thủy nhất: viết tay.

Ấn đầu bút bi, bằng những nét chữ nhỏ xíu, A cẩn thận chép lại từng dòng một. Quy trình sản xuất DRAM trải dài tới 600 bước. Tài liệu chứa tên từng quy trình, thông tin thiết bị và các giá trị điều kiện này trong ngành có tên gọi là PRP (Process Recipe Plan), được coi là cốt lõi của cốt lõi.

Đây là sự tích lũy công nghệ qua nhiều năm sản xuất hàng loạt, sửa lỗi và nâng cao tỷ lệ hoàn thiện sản phẩm, thứ không thể kiếm được bằng tiền hay thời gian. A viết xuống từng chút một mỗi khi có cơ hội, kiên nhẫn trong nhiều tháng trời.

Thứ A sử dụng chỉ là một cuốn sổ tay thông thường mà Samsung phát cho nhân viên để ghi chú công việc. Nhìn bề ngoài, nó trông giống hệt sổ làm việc của bất kỳ kỹ sư nào, đầy công thức và số liệu kỹ thuật. Cuốn sổ tay này qua được bàn bảo vệ mà không gây nghi ngờ.

Thông tin nguy hiểm nhất, công nghệ mà Samsung đã đầu tư 1.600 tỷ won trong năm năm để phát triển, đã được tuồn ra bằng hình thức bình thường nhất. Hiện nay, để bịt lại lỗ hổng này, Samsung đã phát cho nhân viên loại giấy đặc biệt chứa vật liệu kim loại để máy quét ở cổng bảo vệ có thể phát hiện.

Sau đó, A trao cuốn sổ tay cho B, một cựu Tổng Giám đốc Samsung, người năm 2016 đang làm trưởng phòng phát triển tại ChangXin Memory Technologies (CXMT) của Trung Quốc.

CXMT được thành lập tháng 5/2016 và nhận 2.600 tỷ won đầu tư từ chính quyền địa phương trong chiến lược xây dựng năng lực tự chủ bộ nhớ bán dẫn của Trung Quốc. Cuốn sổ tay Samsung phát cho nhân viên cuối cùng trở thành “sách giáo khoa” để làm DRAM tiên tiến.

Dựa trên tài liệu rò rỉ, CXMT đã xây dựng chiến lược tuyển dụng có hệ thống. A phụ trách tuyển dụng kỹ sư, nhắm vào những người từng gây vấn đề tại Samsung rồi từ chức, hoặc người nghỉ hưu đang làm giáo sư tạm thời. CXMT đưa ra điều kiện đặc biệt: lương gấp hai đến bốn lần, hứa hẹn tới 3 tỷ won cho cấp trưởng phát triển, tiền thưởng ký kết bằng một năm lương, cùng hỗ trợ nhà ở và học phí trường quốc tế cho con cái.

Trước khi gia nhập CXMT, B đã trốn tránh điều khoản cấm cạnh tranh của Samsung và sự giám sát của Cơ quan Tình báo Quốc gia (NIS) bằng cách giả vờ làm việc tại nhà máy phân bón Trung Quốc. Công tố xác định họ hoạt động có hệ thống bằng cách lập công ty ma, thường xuyên di chuyển văn phòng, chia sẻ hướng dẫn nội bộ như “Luôn hành động như thể NIS đang ở xung quanh bạn”.

Đặc biệt, họ chuẩn bị quy tắc ứng xử riêng: gửi “bốn trái tim (♥♥♥♥)” để cảnh báo đồng nghiệp khi bị cấm xuất cảnh hoặc bị bắt. Khi vào Trung Quốc, họ quá cảnh qua thành phố gần đó thay vì bay thẳng đến nơi có nhà máy, dùng WeChat để nhắn tin, Baidu cho email. Một công tố viên cho biết mức độ tỉ mỉ như vậy không bình thường trong các vụ rò rỉ công nghệ.

Với tài liệu từ Samsung và đội ngũ kỹ sư giàu kinh nghiệm, CXMT thành công phát triển DRAM cấp 10nm năm 2023, chỉ 7 năm sau khi thành lập. Công tố còn phát hiện CXMT bổ sung công nghệ từ SK hynix qua công ty đối tác: cung cấp thiết bị đắt tiền để đổi lấy công nghệ cốt lõi. Hiện CXMT đang phát triển High Bandwidth Memory (HBM), loại bộ nhớ tiên tiến xếp chồng theo chiều dọc.

Theo Văn phòng Công tố Quận Trung tâm Seoul công bố ngày 25 tháng 12 vừa qua, Ban Điều tra Tội phạm Công nghệ Thông tin do Công tố viên trưởng Kim Yoon-yong đứng đầu đã truy tố và giam giữ năm người ngày 23-12, bao gồm các cựu giám đốc Samsung từng phát triển bán dẫn cấp 10nm tại CXMT, đồng thời truy tố không giam giữ năm người khác. Công tố xác định A qua phân tích nét chữ viết tay, so sánh tài liệu CXMT với Samsung cho thấy mức độ khớp 98,2%.

Công tố ước tính chỉ riêng năm ngoái, thiệt hại doanh thu Samsung lên tới 5.000 tỷ won, tổng thiệt hại nền kinh tế có thể hàng chục nghìn tỷ won. A đã ở Trung Quốc 10 năm. Chính phủ Hàn Quốc vô hiệu hóa hộ chiếu, Interpol phát lệnh truy nã đỏ, nhưng Trung Quốc vẫn gia hạn visa cho người này.

Điện Thoại Di Động Honor X6c 6GB + 128GB/256GB - Pin 5300mAh NFC - Camer

Vụ việc này cũng để lại một bài học cay đắng cho Samsung và toàn bộ ngành công nghệ Hàn Quốc. Dù được trang bị nhiều hệ thống giám sát điện tử, cuối cùng các bí mật công nghệ trị giá hàng nghìn tỷ won của họ vẫn bị tuồn ra ngoài bằng hình thức nguyên thủy nhất của con người: chữ viết tay và một quyển sổ giấy thông thường.