Nói thật là: Liquid Glass không chỉ đơn thuần đổi giao diện – mà có thể là mảnh ghép tạo ra bức tranh iPhone hoàn toàn mới năm 2027

Đây là bài viết thuộc tuyến nội dung “Nói Thật” với mục tiêu chia sẻ góc nhìn cá nhân của người viết sau quá trình trải nghiệm thực tế sản phẩm. Những nhận định trong bài phản ánh quan điểm riêng của tác giả, dựa trên điều kiện sử dụng cụ thể và nhu cầu cá nhân. Chúng tôi hiểu rằng mỗi người dùng có tiêu chí đánh giá và cảm nhận khác nhau, vì vậy nội dung trong bài có thể không hoàn toàn phù hợp với tất cả mọi người. Chúng tôi luôn tôn trọng sự đa dạng trong ý kiến và mong muốn lắng nghe thêm những chia sẻ từ bạn đọc.

Tại WWDC25, Apple lần đầu giới thiệu Liquid Glass như một giao diện mới, hứa hẹn xuất hiện xuyên suốt iOS 26 và các hệ điều hành còn lại. Lý do chính thống mà Apple đưa ra: tận dụng các bước tiến phần cứng và đồ họa để làm trải nghiệm sống động hơn, thống nhất ngôn ngữ thiết kế giữa các thiết bị, và đặt nội dung lên hàng đầu.

Như mọi giao diện khác, Liquid Glass ra mắt và ngay lập tức đang khiến cộng đồng chia phe. Một bên cho rằng đây chỉ là “lớp sơn” không cần thiết, giống như Apple đang cố làm giao diện trở nên cầu kỳ hơn thay vì tập trung vào tính năng. Bên kia lại nhìn thấy tiềm năng của Liquid Glass như một sự thay đổi có chủ đích, một nền tảng trực quan để chuẩn bị cho những bước tiến sắp tới.

Vì lịch sử cho thấy, những cuộc đại tu giao diện lớn thường gắn liền với phần cứng sắp đến – thứ mà phần mềm đang âm thầm dọn đường.

Sự thay đổi lớn này gợi nhớ rất nhiều đến lần “thay da đổi thịt” với iOS 7 hồi năm 2013. Khi Apple bỏ hẳn phong cách skeuomorphic nặng hiệu ứng tả thật với hình ảnh da, gỗ, kim loại… để chuyển sang thiết kế phẳng tối giản, cộng đồng cũng chia phe dữ dội. Nhiều người cho rằng nó quá đơn điệu, thậm chí “xấu”, trong khi số khác coi đó là bước tiến tất yếu để iOS bắt kịp xu hướng thiết kế hiện đại. Nhìn lại, iOS 7 chính là bước ngoặt làm mới hoàn toàn ngôn ngữ thị giác của iPhone, và hơn một thập kỷ sau, Liquid Glass đang được Apple đặt vào vị trí tương tự.

Sự thay đổi từ iOS 6 sang iOS 7.

Điểm khác là iOS 7 ra đời như kết quả của một làn sóng tối giản hóa UI lan rộng toàn ngành – Apple khi ấy chỉ “đi cùng thời đại”. Còn Liquid Glass thì ngược lại: không có bất kỳ phong trào nào ngoài kia kêu gọi “thêm hiệu ứng kính” vào giao diện. Có thể nói lần gần nhất mà giao diện phản chiếu/kính được bàn tán là trên Windows Vista năm 2007.

Nhìn vào iOS 26, nhà phát triển iOS Craig Hockenberry đã có bài chia sẻ nhận xét rằng, dường như những quy tắc thiết kế mới của hệ điều hành này lại xoáy sâu vào các chi tiết nghe qua tưởng nhỏ nhưng thực chất báo hiệu một thay đổi lớn: tránh để các phần điều khiển chạm viền, mở rộng “vùng an toàn” ở mọi cạnh, và thậm chí đề cao sự hòa hợp tuyệt đối giữa các lớp UI và khung vật lý của máy. Với các nhà phát triển đang chỉnh sửa ứng dụng cho iOS 26, cảm giác chung là Apple đang dần siết quyền kiểm soát ở những điểm giao nhau giữa giao diện và mép phần cứng.

Trong quá trình cập nhật ứng dụng của mình lên iOS 26, ông nhận ra một quy luật xuất hiện liên tục trong hướng dẫn mới của Apple: ” Các nhà phát triển sẽ không muốn để vùng điều khiển chạm sát mép màn hình.”

Yêu cầu mới trong Liquid Glass khiến Hockenberry ngay lập tức nhớ đến khái niệm “safe area insets” từng xuất hiện lần đầu với iOS 11. Khi đó, nhiều nhà phát triển cảm thấy nó thừa thãi, khó hiểu, vì chưa có thiết bị nào thực sự cần đến “khoảng trống an toàn” quanh cạnh màn hình. Nhưng rồi chỉ một năm sau, iPhone X ra mắt với notch và thanh điều hướng thay cho nút Home vật lý, và safe area trở thành nguyên tắc bất khả xâm phạm. Ai từng “lờ đi” quy định này đều phải cập nhật ứng dụng gấp rút để tránh UI bị che khuất hoặc hoạt động sai.

iPhone X đánh dấu sự thay đổi thiết kế toàn diện và Apple đã chuẩn bị trước với các hướng dẫn phần mềm.

Hockenberry tin rằng yêu cầu tương tự trên iOS 26 chính là phiên bản lặp lại của kịch bản năm 2017. Nó không phải quy định ngẫu nhiên, mà là động thái dọn đường cho một thế hệ iPhone với màn hình tràn viền, nơi tấm nền OLED dẻo khiến màn hình “biến mất” liền mạch vào khung máy. Trong thiết kế này, cạnh dọc không còn là viền cứng, mà trở thành phần mở rộng của giao diện, buộc phần mềm phải biết “né” hoặc thay đổi theo cách phù hợp.

Và giống như safe area từng mở ra kỷ nguyên màn hình tràn cạnh của iPhone X, Liquid Glass cùng với loạt quy tắc mới trên iOS 26 có thể chính là mảnh ghép để chuẩn bị cho cuộc tái định nghĩa iPhone năm 2027 – khi ranh giới giữa kính, màn hình và UI không còn nữa.

Đặt cạnh các tin đồn phần cứng, mọi thứ bỗng “click”.

Miếng ghép phần cứng 2027

Năm 2027 là cột mốc 20 năm iPhone. Nhà báo Mark Gurman (Bloomberg) mô tả chiếc iPhone kỷ niệm này như một “khối kính cong, hầu như không còn chi tiết khoét màn” – tức không Dynamic Island, không đục lỗ, viền mỏng đến mức khó nhận thấy. Các tin đồn cho biết, nội bộ Apple gọi nó với tên mã “Glasswing”. Nếu điều đó đúng, việc iOS 26 “dị ứng” với việc UI chạm mép là hoàn toàn hợp lý: màn hình sẽ “quấn” tới tận rìa, và cạnh dọc của máy sẽ trở thành vùng tương tác mới – y hệt cách iPhone X buộc iOS phải sinh ra safe area theo phương ngang năm 2017.

Apple được cho là đang phát triển một iPhone với tên mã “Glasswing” để ra mắt trong dịp kỷ niệm 20 năm.

Nguồn tin từ Hàn Quốc (ETNews) còn nói cụ thể hơn: Apple đang phát triển màn hình “four-edge bending” – cong cả bốn cạnh – để tạo cảm giác thật sự không viền. Điều này không chỉ là viền mỏng, mà là một bề mặt hiển thị “chảy” vào bộ khung. Nếu vậy, Liquid Glass với các lớp vật liệu trong suốt, phản xạ và khúc xạ theo nền, chính là ngôn ngữ phù hợp để khiến phần mềm “liền mạch” với phần cứng kiểu mới.

Và đây cũng là cách Apple tránh lặp lại “vết xe đổ” của Android. Trong những ngày đầu của màn hình cong, phần cứng trông ấn tượng nhưng trải nghiệm lại gây phiền toái: các nút cảm ứng sát mép dễ bị chạm nhầm, thao tác vuốt hay rê thường không chính xác, ngay cả khi hãng phải bổ sung tính năng chống chạm nhầm. Nói cách khác, phần cứng chạy trước phần mềm, và người dùng lại là người chịu thiệt.

Liquid Glass có vai trò gì trong phần cứng?

Thứ nhất, Liquid Glass mang đến cảm giác vật lý cho phần mềm. Apple mô tả Liquid Glass là giao diện như chất liệu bán trong suốt, phản xạ, khúc xạ bối cảnh, đổi tông theo môi trường sáng tối, và thậm chí thay đổi theo chuyển động thiết bị. Khi mép màn hình hiển thị liền mạch vào khung, phong cách kính này giúp giao diện không còn cảm giác bị giới hạn trong khung màn hình. Thay vào đó, nó hòa cùng lớp kính thật của thiết bị, khiến phần mềm và phần cứng trông như một thể thống nhất.

Thứ hai, các quy tắc bố cục mới trong iOS 26, như chừa thêm khoảng trống, không để control chạm sát mép, chính là tấm khiên để hạn chế rủi ro thao tác khi cạnh dọc bắt đầu trở thành vùng hiển thị và tương tác. Ngay từ khi đọc hướng dẫn, nhiều nhà phát triển đã đoán được Apple chuẩn bị một thay đổi phần cứng mới, và họ nhanh chóng nhận ra sự bất tiện khi những thiết kế như cũ sẽ không còn phù hợp.

Thứ ba, iOS 26 liên tục tinh chỉnh Liquid Glass qua các bản beta, cải thiện tương phản, khả năng đọc. Mức độ mượt mà và liền lạc của “chất liệu” này là điều kiện bắt buộc nếu Apple muốn xóa bỏ hoàn toàn ranh giới giữa lớp kính vật lý và phần giao diện hiển thị.

Nhìn toàn cảnh, Liquid Glass có thể không chỉ là lớp sơn đẹp mắt, mà là nền móng để hệ sinh thái iOS làm quen với một cuộc chơi mới. Nếu năm 2017 iPhone X đã buộc cả thế giới ứng dụng phải thay đổi chỉ sau một đêm, thì 2027 có thể còn tạo nên cú sốc lớn hơn.

Và câu trả lời cho thắc mắc “vì sao chúng ta cần Liquid Glass” cũng dần trở nên rõ ràng: người dùng không chắc sẽ cần, nhưng Apple thì có. Liquid Glass chính là tín hiệu báo trước cho một thế hệ iPhone nơi kính, màn hình và giao diện sẽ hòa làm một.