NPC trong game Ma Trận “thức tỉnh”, hoảng loạn khi biết mình không tồn tại

Trong một thành phố ảo thuộc một game ảo, một cộng đồng người ảo đồng loạt thức giấc và nhận ra mình đang sống trong một thực tại không có thật. Trớ trêu thay, những NPC* này còn đang sống trong một tựa game được xây dựng dựa trên dòng phim Ma Trận đình đám.

Trong game, người chơi có thể dùng micro để tương tác với những NPC này, và chúng sẽ có thể sản sinh ra những câu trả lời, không khác gì cách các chatbot (như ChatGPT, Gemini, v.v…) phản hồi trước prompt của người dùng. Và khi NPC được thông báo rằng chúng chỉ là những dòng mã nhân tạo, được sử dụng để làm sinh động hóa một thế giới không có thật, chúng hoảng loạn.

“ Điều đó có nghĩa là gì, tôi có thật hay không vậy? ”, một NPC đặt câu hỏi.

Thực tế mà nói, những tương tác này hoàn toàn có thể được sinh ra nhờ … lập trình sẵn. Hoặc những NPC với AI trong game đã thực sự có nhận thức, hoặc đây chỉ là chiêu trò quảng bá của doanh nghiệp đứng sau. Đoạn demo mô tả những nội dung trên cũng đã ra mắt công chúng được 2 năm, quảng bá tựa game do công ty công nghệ đến từ Úc, Replica Studios phát triển.

Nhưng nó đồng thời cho thấy tiềm năng của việc ứng dụng AI trong game, nhưng lại đồng thời hé lộ hệ quả khó lường khi ngành công nghiệp bắt đầu sử dụng AI rộng rãi. Vượt ra ngoài ranh giới ảo của trò chơi điện tử, công nghệ AI đang ảnh hưởng trực tiếp tới bát cơm của những lực lượng lao động trong ngành trò chơi điện tử: từ lập trình viên, họa sĩ thiết kế, cho tới diễn viên lồng tiếng.

Thực trạng AI trong ngành công nghiệp game

Từ khi ChatGPT ra mắt năm 2022, trí tuệ nhân tạo (AI) đã nhanh chóng trở thành tâm điểm trong ngành công nghiệp game. Ban đầu chỉ hỗ trợ viết thoại hoặc phác thảo ý tưởng, AI nay đã len lỏi vào hầu hết các giai đoạn phát triển trò chơi.

Tại Hội nghị các nhà phát triển game năm nay, Google DeepMind giới thiệu một tác nhân AI có thể thay thế người thử nghiệm game, trong khi Microsoft trình diễn hệ thống học từ video để thiết kế màn chơi và hành vi nhân vật. Roblox cũng ra mắt Cube 3D, mô hình AI tạo sinh có khả năng tạo vật thể và môi trường từ văn bản.

Tuy nhiên, đằng sau các tiến bộ công nghệ này là làn sóng cắt giảm nhân sự, khi các tập đoàn lớn tái cấu trúc để ưu tiên phát triển AI. Các hệ thống như nhân vật NPC tương tác thời gian thực hay tác nhân mô phỏng hành vi xã hội cũng đang hình thành những xã hội ảo phức tạp trong game. Dù vẫn còn những rào cản về chi phí và độ ổn định kỹ thuật, giới chuyên gia dự đoán làn sóng AI sẽ chiếm lĩnh ngành game trong vòng 5 năm tới, đánh dấu sự thay đổi sâu sắc cả về công nghệ lẫn cách sản xuất trò chơi.

Những AI trong trò The Matrix Awakens giờ ra sao rồi?

Công nghệ trí tuệ nhân tạo đã phát triển với tốc độ nhanh đến mức vượt qua cả Replica Studios, nhóm đứng sau những “NPC có nhận thức” nói trên. Năm 2025 này, Replica đã buộc phải ngừng hoạt động vì không cạnh tranh nổi với những ông lớn như OpenAI.

Eoin McCarthy, Giám đốc công nghệ của Replica, cho biết vào thời điểm bản demo đạt độ phổ biến cao nhất, người dùng đã khiến AI tạo ra tới hơn 100.000 dòng hội thoại NPC mỗi ngày, khiến startup phải chi khoảng 1.000 USD/ngày để duy trì hệ thống.

Chi phí đã giảm đáng kể trong những năm gần đây nhờ vào sự cải tiến của các chương trình AI, nhưng McCarthy cho rằng hầu hết các nhà phát triển vẫn chưa quen với cách ăn tiền của “hố vôi” này. Một số người còn lo ngại về mức độ tốn kém nếu các NPC bắt đầu … trò chuyện với nhau.

Khi Replica công bố ngừng dự án trình diễn, McCarthy kể lại rằng một số người chơi đã tỏ ra lo lắng cho “số phận” của các nhân vật. “Họ hỏi liệu các NPC có tiếp tục sống hay sẽ chết?”, và McCarthy thường phải trả lời: “Đây chỉ là một bản demo công nghệ. Những nhân vật này không có thật”.