Phát hiện chấn động dưới băng Greenland

Một phát hiện bất ngờ của NASA dưới lớp băng dày ở Greenland đang làm dấy lên làn sóng chú ý xung quanh tham vọng lâu nay của Tổng thống Donald Trump trong việc kiểm soát hòn đảo chiến lược này.

Trong chuyến bay khảo sát tháng 4/2024, nhà khoa học trưởng của NASA – ông Chad Greene – đã sử dụng radar gắn trên máy bay để thăm dò một sông băng khổng lồ và bất ngờ phát hiện ra dấu vết của Camp Century – căn cứ quân sự bí mật thời Chiến tranh Lạnh từng bị bỏ hoang từ năm 1967.

Camp Century, còn được mệnh danh là “thành phố dưới băng”, được xây dựng từ năm 1959 với hệ thống 21 đường hầm kéo dài tổng cộng hơn 2.900 mét dưới lớp băng Greenland.

Căn cứ này từng là vỏ bọc cho Dự án Iceworm – kế hoạch triển khai hàng trăm tên lửa đạn đạo nhằm vào Liên Xô. Tuy nhiên, do nền băng quá bất ổn, dự án đã bị hủy bỏ.

Sau khi căn cứ bị lãng quên suốt 66 năm, giờ đây nó trở thành trung tâm trong lý do để Tổng thống Trump tái khẳng định yêu sách với Greenland.

Kể từ chiến dịch tranh cử năm 2024, ông Trump đã nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng quân sự của hòn đảo này, thậm chí cảnh báo không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực nếu không thể mua được từ Đan Mạch.

“Chúng ta cần Greenland một cách rất cấp thiết,” ông Trump nói trong chương trình Meet the Press phát sóng ngày 4/5.

“Greenland có dân số rất ít – chúng ta sẽ chăm lo cho họ, yêu thương họ. Chúng ta cần hòn đảo đó cho an ninh quốc tế.” – ông nói thêm.

Radar mới của NASA, sử dụng công nghệ UAVSAR (radar khẩu độ tổng hợp gắn trên UAV), không chỉ quét thẳng xuống mà còn cung cấp góc nhìn ngang, giúp phát hiện cấu trúc 3 chiều rõ ràng hơn. Dữ liệu thu được đã cho thấy các kiến trúc phù hợp với bản thiết kế lịch sử của Camp Century.

Căn cứ này từng được vận hành bằng một lò phản ứng hạt nhân di động – một trong những thử nghiệm đầu tiên của Mỹ về năng lượng hạt nhân tại vùng cực. Khi bị bỏ hoang, lò phản ứng được tháo dỡ, nhưng chất thải nguy hại cùng phần lớn hạ tầng vẫn bị chôn vùi dưới lớp băng dày hơn 30 mét.

Trong Chiến tranh Lạnh, Mỹ từng duy trì tới 10.000 binh sĩ tại 17 căn cứ trên khắp Greenland. Dù hiện tại chỉ còn khoảng 150 quân nhân đóng tại Căn cứ Không gian Pituffik, Greenland vẫn là một địa điểm chiến lược, từng được Mỹ đề nghị mua với giá 100 triệu USD năm 1946.

Dù bị Đan Mạch từ chối, Washington vẫn duy trì hiện diện quân sự, dẫn đến hiệp ước năm 1951 cho phép Mỹ tiếp tục hoạt động quân sự tại đây – hiệp ước vẫn còn hiệu lực đến nay.

Việc phát hiện Camp Century một lần nữa nhắc nhở thế giới về tầm quan trọng chiến lược của Greenland – nơi từng được Mỹ ngấm ngầm xem là bàn đạp quân sự xuyên Bắc Cực.