Thấy tin nhắn này, điện thoại của bạn có thể đang bị theo dõi

Theo cảnh báo từ các chuyên gia bảo mật tại Cybernews, nhiều ứng dụng Android hiện nay đang yêu cầu quyền truy cập vượt xa nhu cầu thực tế. Không ít app vẫn âm thầm đòi quyền dùng camera, micro, vị trí, tin nhắn hay bộ sưu tập ảnh, ngay cả khi không có tính năng nào cần đến những quyền đó. Điều này đặt ra nguy cơ rất lớn về việc dữ liệu riêng tư bị thu thập trái phép, từ đó phục vụ quảng cáo cá nhân hóa hoặc những mục đích không rõ ràng.

Trước thực trạng đó, Google đã nhiều lần khuyến cáo các nhà phát triển chỉ nên yêu cầu những quyền cần thiết. Tuy nhiên, nỗ lực này chưa đủ để ngăn chặn tình trạng ứng dụng vượt quá quyền truy cập. Đó là lý do vì sao các nhà sản xuất như Samsung đang nỗ lực triển khai các biện pháp bảo vệ mạnh mẽ hơn cho người dùng Android.

Mới đây, Android Authority tiết lộ rằng One UI 8, phiên bản giao diện sắp tới của Samsung phát triển dựa trên Android 15, sẽ tích hợp một tính năng mới mang tên “Trung tâm cảnh báo bảo mật” (Security Center). Đây được xem là bước tiến quan trọng trong việc giám sát quyền truy cập dữ liệu theo thời gian thực.

Cụ thể, tính năng này sẽ gửi thông báo ngay lập tức mỗi khi có ứng dụng cố gắng truy cập vào các quyền nhạy cảm như camera, micro, vị trí hoặc danh bạ, kể cả khi ứng dụng đang chạy ngầm. Những thông báo sẽ hiển thị rõ ràng tên app và hành động vừa thực hiện, chẳng hạn như “ABC vừa truy cập camera” hay “XYZ đã đọc tin nhắn SMS trong nền”. Người dùng có thể lập tức kiểm tra và thu hồi quyền nếu nghi ngờ có điều bất thường.

Điểm đáng chú ý là tính năng mới này chủ động hơn nhiều so với bảng điều khiển quyền riêng tư hiện có của Android, vốn chỉ thống kê hoạt động sau khi đã xảy ra. Điều đó giúp người dùng giành lại quyền kiểm soát thiết bị theo thời gian thực.

Không chỉ Android, báo cáo mới đây của Apteco còn cho thấy dữ liệu người dùng đang bị thu thập tràn lan trên cả iOS. Các ứng dụng có xu hướng kết hợp thông tin từ nhiều nguồn để xây dựng hồ sơ hành vi chi tiết: Từ sở thích, thói quen sử dụng, đến vị trí thường lui tới. Người dùng gần như bị “lộ” trước hàng loạt hệ thống theo dõi tinh vi.

Dù Samsung chưa công bố thời điểm chính thức ra mắt One UI 8, nhưng tính năng cảnh báo quyền truy cập được kỳ vọng sẽ thiết lập tiêu chuẩn bảo mật mới cho nền tảng Android, tương tự như cách Apple từng tạo khác biệt với các nhãn minh bạch quyền riêng tư trên App Store.

Câu hỏi đặt ra là: Liệu bạn đang làm chủ chiếc điện thoại của mình, hay đang bị thao túng bởi những ứng dụng tưởng như vô hại? Trong khi chờ đợi các nền tảng có bước đi mạnh mẽ hơn, người dùng có thể tự trang bị cho mình sự cảnh giác và bắt đầu từ những công cụ cảnh báo nhỏ nhưng hữu ích như thế này.

Huỳnh Duy