Thời điểm nguy hiểm nhất trong ngày mà bạn không nên dùng điện thoại

Sử dụng điện thoại trước khi ngủ là thói quen của rất nhiều người hiện nay. Dù chỉ định “xem chút rồi ngủ”, nhưng thực tế là không ít người mất tới hàng giờ đồng hồ để xem mạng xã hội, video ngắn, tin nhắn… Chính hành động tưởng chừng vô hại này lại là tác nhân nguy hiểm khiến sức khỏe tinh thần và thể chất bị bào mòn theo thời gian.

Một nghiên cứu chuyên sâu từ Đại học Glasgow (Scotland) đã chỉ ra rằng việc sử dụng smartphone vào ban đêm, đặc biệt là sau 10 giờ tối, có liên hệ chặt chẽ với tình trạng rối loạn cảm xúc và suy giảm chất lượng giấc ngủ, hai yếu tố cốt lõi ảnh hưởng đến sức khỏe toàn diện của con người.

Ảnh hưởng tiêu cực của việc dùng điện thoại trước khi đi ngủ

Các nhà khoa học đã thực hiện nghiên cứu trên hơn 91.000 tình nguyện viên trong độ tuổi từ 37 đến 73 đến từ nhiều quốc gia tại châu Âu. Những người này được yêu cầu đeo thiết bị gia tốc kế trong vòng 7 ngày nhằm ghi nhận chính xác chu kỳ hoạt động, nghỉ ngơi của cơ thể, đồng thời hoàn thành các bài khảo sát liên quan đến sức khỏe tâm thần, chức năng nhận thức và cảm giác hạnh phúc.

Khi phân tích dữ liệu, nhóm nghiên cứu phát hiện những người có nhịp sinh học bị rối loạn, tức là hoạt động tích cực vào ban đêm và thụ động vào ban ngày, có nguy cơ gặp các vấn đề rối loạn cảm xúc cao hơn từ 6% đến 10% so với những người duy trì được chu kỳ sinh hoạt lành mạnh.

Rối loạn này biểu hiện ở việc dễ cảm thấy lo âu, u uất, khó kiểm soát cảm xúc, hay mất kết nối với xã hội. Những người này cũng thường xuyên rơi vào trạng thái cô đơn, thiếu hạnh phúc và gặp khó khăn trong việc duy trì sự ổn định tinh thần hàng ngày.

Điện thoại, thủ phạm đánh lừa bộ não và phá vỡ đồng hồ sinh học

Giáo sư Daniel Smith, chuyên gia tâm thần học tại Đại học Glasgow, người đứng đầu nghiên cứu này, cảnh báo: “Kết quả cho thấy một mối liên hệ rõ ràng giữa nhịp sinh học và trạng thái tâm lý của con người. Việc hoạt động sai thời điểm, đặc biệt là tiếp xúc nguồn ánh sáng mạnh từ điện thoại vào ban đêm, có thể khiến não bộ hiểu nhầm là ban ngày”.

Cụ thể, ánh sáng xanh phát ra từ màn hình điện thoại sẽ tác động trực tiếp đến vùng dưới đồi của não, nơi điều khiển đồng hồ sinh học nội tại. Khi người dùng tiếp xúc với ánh sáng xanh vào ban đêm, não sẽ ức chế việc tiết ra melatonin, một loại hormone giúp cơ thể dễ đi vào giấc ngủ và điều chỉnh chu kỳ nghỉ ngơi tự nhiên.

Thiếu melatonin sẽ khiến bạn khó ngủ, ngủ không sâu giấc và dễ tỉnh giấc giữa chừng. Lâu dần, điều này dẫn tới mất ngủ kinh niên, mệt mỏi kéo dài, suy giảm trí nhớ, kém tập trung và rối loạn tâm trạng. Mất ngủ cũng làm giảm khả năng phục hồi của cơ thể, khiến hệ miễn dịch suy yếu và làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính.

Không chỉ đơn thuần là cảm giác uể oải hay khó thức dậy vào sáng hôm sau, tình trạng rối loạn nhịp sinh học nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất làm việc, khả năng học tập, sự tập trung và cả các mối quan hệ xã hội. Những người ngủ không đủ giấc cũng dễ bị kích động, cáu gắt, khó giữ bình tĩnh và thường xuyên có cảm giác bất an, căng thẳng mà không rõ lý do.

Đặc biệt ở những người làm việc trí óc, sáng tạo hoặc cần sự tỉnh táo cao, mất ngủ do dùng điện thoại vào ban đêm còn có thể khiến hiệu quả công việc lao dốc nghiêm trọng, kéo theo nhiều hệ lụy trong cuộc sống cá nhân và nghề nghiệp.

Hạn chế tối đa smartphone sau 10 giờ đêm

Từ nghiên cứu này, các chuyên gia khuyến nghị: Hãy tránh sử dụng điện thoại ít nhất 1 tiếng trước khi đi ngủ, đặc biệt là sau 10 giờ đêm, mốc thời gian quan trọng đánh dấu sự chuyển đổi giữa trạng thái hoạt động và nghỉ ngơi của cơ thể. Nếu cần thư giãn trước khi ngủ, có thể thay bằng đọc sách giấy, thiền nhẹ, nghe nhạc thư giãn hoặc thực hiện các bài tập thở.

Bên cạnh đó, tạo không gian phòng ngủ lý tưởng, không ánh sáng xanh, nhiệt độ mát mẻ, tiếng ồn thấp, cũng là cách giúp bạn dễ đi vào giấc ngủ hơn. Một nhịp sinh học ổn định không chỉ giúp bạn ngủ ngon mà còn hỗ trợ duy trì tâm trạng tích cực, sự tỉnh táo và sức khỏe lâu dài.

Dù công nghệ là một phần không thể thiếu trong đời sống hiện đại, nhưng việc sử dụng đúng thời điểm mới là chìa khóa để sống khỏe trong thời đại số. Nếu bạn thực sự trân trọng giấc ngủ và sức khỏe tinh thần của mình, hãy học cách buông điện thoại đúng lúc, đặc biệt là sau 10 giờ đêm.

Tham khảo The Independent

Huỳnh Duy