Trung Quốc biến ‘thành phố ma’ thành trung tâm đào tạo xe tự lái, quyết sửa sai sau 13 năm đối diện cú sốc khoáng sản

Ordos, thành phố than bế tắc sau trận lao dốc về giá hồi năm 2012, đang thu hút hơn 10 công ty xe tự hành tìm đến để thử nghiệm phương tiện. Những con đường rộng rãi, trải nhựa tốt, với mật độ giao thông thấp, tạo nên một phòng thí nghiệm thực tế hoàn hảo – nơi xe tự lái có thể hoạt động mà không gây nguy hiểm cho người đi bộ.

Sự chuyển mình của Ordos phản ánh chiến lược rộng lớn hơn của Trung Quốc trong việc biến những thất bại về cơ sở hạ tầng thành cơ hội công nghệ. Thành phố này nắm giữ 1/6 trữ lượng than của Trung Quốc, cung cấp nguồn hàng hóa nặng hiện đang vận hành đội xe tải tự hành của thành phố.

Liu Lidan, một nhà nghiên cứu tại viện nghiên cứu Anbound của Trung Quốc, chia sẻ với Rest of World : “Việc được biết đến như một thành phố tự lái đã trở thành một thương hiệu cực kỳ giá trị. Nó đại diện cho hàng trăm tỷ cơ hội đầu tư và giúp thành phố thu hút đầu tư và nhân tài.”

Sự chuyển mình của Ordos diễn ra hai thập kỷ sau khi các nhà quy hoạch đô thị bắt đầu phát triển Kangbashi, một quận mới trong Ordos, được thiết kế như một biểu tượng cho nguồn tài nguyên than đá phong phú của khu vực. Được khởi công xây dựng vào năm 2004, thành phố vệ tinh rộng 32 km vuông này được hình dung là một đô thị tương lai với đầy đủ sân vận động, bảo tàng và căn hộ cao cấp.

Theo báo chí Trung Quốc, sự sụp đổ của giá than toàn cầu năm 2012 và bong bóng bất động sản Trung Quốc đã khiến hơn 70% bất động sản tại Kangbashi bị bỏ dở. Hiện nay, chỉ có 131.000 người sinh sống tại quận này, trong khi vùng đô thị Ordos chỉ có 2,2 triệu cư dân trải rộng trên diện tích 86.000 km2, với mật độ khoảng 25 người/km2.

“Nhu cầu về hậu cần vận chuyển hàng hóa tại Ordos rất lớn”, Chen Hongjun, tổng giám đốc cơ quan thử nghiệm xe tự hành do nhà nước hỗ trợ của thành phố, được trích dẫn trong một báo cáo tháng 7 năm 2025. “Nơi đây tạo điều kiện lý tưởng cho việc sử dụng xe tự hành cho mục đích thương mại, như trong lĩnh vực vận tải hàng hóa và khai thác mỏ, để đạt được mục tiêu thương mại hóa.”

Trung Quốc đã đặt xe tự hành lên hàng đầu, bên cạnh phát triển robot và AI. Sự thất bại của Ordos trong những năm 2010 đã tạo điều kiện lý tưởng cho việc thử nghiệm xe tải tự hành, taxi robot và xe buýt thông minh. Chính quyền thành phố đã chỉ định 355 km (221 dặm) đường dành riêng cho các bài kiểm tra xe tự hành, biến nơi đây thành một trong 20 bãi thử nghiệm chính thức của Trung Quốc cho các hệ thống tích hợp.

Ordos đã lắp đặt hơn 2.518 thiết bị ven đường, bao gồm radar laser và các thiết bị ven đường, để tạo điều kiện trao đổi dữ liệu thời gian thực giữa xe cộ và cơ sở hạ tầng. Hệ thống này thu thập dữ liệu từ đường xá, đèn giao thông và xe cộ để cung cấp thông tin giao thông và an toàn đường bộ cho xe tự hành.

KargoBot, được hỗ trợ bởi dịch vụ gọi xe lớn nhất Trung Quốc Didi, đã thử nghiệm xe tải ở Ordos kể từ năm 2021. Đội xe tải gồm hơn 300 chiếc, hoạt động tự lái lớn nhất ở Ordos.

Sau nhiều năm thử nghiệm, công ty hiện đang hoạt động tại Ordos. KargoBot báo cáo doanh thu 300 triệu nhân dân tệ (42 triệu đô la) vào năm ngoái và dự kiến sẽ vượt quá 500 triệu nhân dân tệ vào cuối năm nay từ hoạt động vận tải hàng hóa, chủ yếu từ hoạt động tại Ordos.

“Ordos tuy lớn, nhưng không quá đồ sộ,” Wang Ke, phó chủ tịch KargoBot, chia sẻ với Rest of World . “Ordos cũng sở hữu 1/6 trữ lượng than của Trung Quốc, tạo điều kiện thuận lợi cho chúng tôi thử nghiệm các phương tiện của mình”.

Công ty robotaxi Trung Quốc niêm yết tại Mỹ WeRide cũng đã bắt đầu thử nghiệm tại Ordos vào năm 2023, hợp tác với Baidu và Huawei trong quan hệ đối tác với chính quyền địa phương. Các công ty này đang phát triển các hệ thống giao thông thông minh hỗ trợ xe tự lái.

Trong khi các chính phủ trên toàn thế giới đang chỉ định các địa điểm thử nghiệm để thu hút đầu tư vào xe tự hành, mỗi địa điểm lại phục vụ những mục đích khác nhau.

Trạm GoMentum ở California đã biến một căn cứ vũ khí hải quân cũ với 32 km đường trải nhựa thành bãi thử nghiệm xe tự hành phân biệt chủng tộc lớn nhất Mỹ. Hàn Quốc đã xây dựng K-City, một thị trấn giả lập rộng 34 ha với đường cao tốc, đường phố trung tâm và bãi đậu xe để thử nghiệm.

Ordos vẫn giữ được nét độc đáo nhờ sự kết hợp giữa nhu cầu vận tải hàng hóa thương mại quy mô công nghiệp và cơ sở hạ tầng đô thị không có dân cư. Không giống như các đường thử nghiệm được xây dựng có mục đích hay các khu vực được kiểm soát chặt chẽ, Ordos cung cấp những con đường đô thị thực sự với các ứng dụng kinh doanh thực tế nhưng ít rủi ro hơn cho người đi bộ.

Tuy nhiên, các môi trường thử nghiệm như Ordos vẫn có những hạn chế cố hữu. Sự trống trải vốn giúp thành phố an toàn cho việc thử nghiệm lại không thể đáp ứng được những tình huống khó lường mà xe tự hành cần phải xử lý. Những tình huống này bao gồm người đi bộ lao vào dòng xe cộ, người đi xe đạp len lỏi qua các làn đường, và sự hỗn loạn của giờ cao điểm.

Như các công ty hoạt động tại đây thừa nhận, việc phát triển AI thực sự hiệu quả đòi hỏi phải tiếp xúc với những môi trường khắc nghiệt hơn, chứ không chỉ là những đại lộ vắng vẻ. Theo Kevin Mak, chuyên gia phân tích chính tại Anh của Global Automotive Practice thuộc nền tảng thông tin TechInsights, lợi thế của thành phố vắng vẻ này hoàn toàn phù hợp với xe tự hành công nghiệp, nhưng lại tạo ra thách thức cho các ứng dụng hướng đến người tiêu dùng.

“Phần lớn thế giới hiện đang xem xét việc thử nghiệm tại các thành phố tự nhiên của họ,” Mak nói với Rest of World . “Cơ hội thương mại để thử nghiệm và sau đó triển khai vẫn nằm ở các thành phố đông dân, nơi các nhà cung cấp dịch vụ di động có thể tạo ra doanh thu.”

KargoBot đã mở rộng hoạt động kinh doanh sang 7 thành phố của Trung Quốc để thu thập dữ liệu đa dạng hơn mặc dù vẫn duy trì hoạt động chính tại Ordos. Henry Liu, giám đốc Viện Nghiên cứu Giao thông Vận tải của Đại học Michigan, nhận thấy tiềm năng hạn chế của dịch vụ robotaxi tại thành phố này.

Liu, người điều hành MCity, một trong những địa điểm thử nghiệm xe tự lái nổi tiếng của Hoa Kỳ, cho biết: “Để xe taxi tự hành kiếm được tiền, cần phải có nhiều hành khách tiềm năng hơn, nơi cần có mật độ dân số đông đúc ở các thành phố đông dân để các công ty có thể thương mại hóa”.

Đối với KargoBot, Ordos chỉ được coi là điểm khởi đầu cho hoạt động kinh doanh của họ.

“Ordos cung cấp một bối cảnh phù hợp cho lần ra mắt đầu tiên các phương tiện và hoạt động của chúng tôi,” Wang nói. “Nhưng để phát triển công nghệ, chúng tôi thực sự cần dữ liệu từ các môi trường phức tạp hơn để củng cố và thử thách khả năng AI”.

Theo: Rest of World