Trung Quốc nhăm nhe “mở rộng lãnh địa” ở nơi ít ai ngờ: Mạo hiểm 4 tỷ USD nhưng cơ hội thành công rất cao

Các công ty Trung Quốc đang khẩn trương tìm kiếm những thị trường mới.

Cạnh tranh trong nước ngày càng gay gắt, nơi thị trường bất động sản sụp đổ khiến người tiêu dùng không muốn chi tiêu. Trong khi đó, căng thẳng thương mại leo thang ở Mỹ và Châu Âu – hai trong số những điểm đến lớn nhất cho hàng xuất khẩu của Trung Quốc – từ lâu đã khiến làm ăn trở nên khó khăn và tốn kém hơn.

Kết quả dẫn đến một số thương hiệu công nghệ và thương mại điện tử lớn nhất của Trung Quốc phải tìm đến những địa bàn xa xôi để gây dựng tên tuổi. Môt trong số đó là Nam Mỹ.

Địa bàn mới của Trung Quốc

Brazil đã nổi lên như một “phần thưởng” được thèm muốn nhất. Nền kinh tế lớn nhất của Mỹ Latinh, với dân số hơn 200 triệu người, là ngọn hải đăng cho các công ty giao hàng và gọi xe của Trung Quốc đang tìm cách xuất khẩu các mô hình kinh doanh chi phí thấp của mình.

Các công ty thương mại điện tử khổng lồ của Trung Quốc cũng tìm thấy những người mua mới ở Brazil sau khi vấp phải thuế quan và các hạn chế tại Mỹ.

Meituan, công ty giao đồ ăn lớn nhất Trung Quốc, cho biết vào tháng 5 rằng họ sẽ chi 1 tỷ USD để thiết lập hoạt động tại Brazil. Mixue, công ty kinh doanh đồ uống và thực phẩm Trung Quốc đã vượt qua McDonald’s để trở thành chuỗi thức ăn nhanh lớn nhất thế giới, cũng tuyên bố sẽ tuyển dụng hàng nghìn người tại đây. TikTok Shop, đang phải đối mặt với sự giám sát tại Mỹ và Anh, đã trình làng ở Brazil vào tháng trước.

Sự quan tâm của Trung Quốc đối với Brazil xuất hiện khi hai nước thắt chặt quan hệ kinh tế. Tổng giá trị thương mại giữa Trung Quốc và Brazil đã tăng gấp đôi trong thập kỷ qua, khi các công ty Trung Quốc mua đậu nành Brazil và người tiêu dùng ở Brazil mua ô tô và đồ điện tử Trung Quốc.

Tháng trước, trong khi các quan chức từ Washington và Bắc Kinh đang mặc cả về việc có nên bãi bỏ thuế quan đã khiến hoạt động thương mại hai bên bị đình trệ hay không, các công ty Trung Quốc đã công bố kế hoạch đầu tư khoảng 4,7 tỷ USD vào Brazil. Các khoản đầu tư bao gồm các dự án khai thác mỏ, năng lượng tái tạo và mở rộng sản xuất ô tô.

Tổng thống Luiz Inácio Lula da Silva của Brazil cũng đã gặp nhà lãnh đạo Trung Quốc, Tập Cận Bình, tại Bắc Kinh. Hai nhà lãnh đạo đã định vị mối quan hệ của họ như một đối trọng với ảnh hưởng của Mỹ.

Các nhà phân tích cho biết, thiện chí đã mang lại cho các công ty tiêu dùng Trung Quốc sự tự tin để đặt cược vào Brazil. “Mối quan hệ giữa hai nước thực sự tốt và họ kỳ vọng sẽ tốt trong một khoảng thời gian”, Jianggan Li, giám đốc điều hành của Momentum Works, một công ty tư vấn tại Singapore, cho biết.

Nhưng các công ty Trung Quốc không chắc chắn sẽ thành công ở Brazil. Chiến thuật của họ có thể bị các cơ quan quản lý giám sát.

Meituan nổi tiếng với cách tiếp cận khắc nghiệt. Tại Trung Quốc, công ty này hoạt động thua lỗ trong nhiều năm trong khi cung cấp cho người mua hàng các mã giảm giá lớn để bóp nghẹt đối thủ cạnh tranh.

Các nhà phân tích dự đoán Meituan sẽ hoạt động theo cách tương tự ở Brazil. Trọng tâm của công ty sẽ không phải là tạo ra lợi nhuận, mà thay vào đó là trở thành ứng dụng giao hàng được nhiều người sử dụng nhất.

Heatherm Huang, đồng sáng lập Measurable AI, một công ty công nghệ cho biết: “Khi các công ty Trung Quốc ra nước ngoài, kiếm tiền chỉ là thứ yếu – họ muốn thống trị thị trường trước”.

Thống trị trước, kiếm tiền sau

Nhiều thương hiệu tiêu dùng của Trung Quốc đã thâm nhập vào Brazil. Quốc gia này là một trong những thị trường lớn nhất của nhà bán lẻ thời trang nhanh Shein.

Didi, nổi tiếng với việc đánh bật Uber ra khỏi Trung Quốc, đã tiếp quản một công ty khởi nghiệp của Brazil có tên 99 vào năm 2018 và trở thành một trong những doanh nghiệp gọi xe chính tại quốc gia này kể từ đó.

Temu cũng bắt đầu bán sản phẩm cho người Brazil vào năm ngoái. Chiêu bài chính của Temu là khiến người mua sắm cảm thấy họ đang nhận được các mặt hàng giảm giá mạnh, thường là 70% trở lên.

Tuy nhiên, các mô hình kinh doanh tiên phong của Meituan và các công ty internet Trung Quốc khác làm dấy lên mối lo ngại trong cách đối xử với người lao động.

Một quốc gia “chơi lớn”: Cho 10 triệu dân dùng ChatGPT Plus miễn phí – Đúng là có tiền làm gì cũng dễ

Với bước tiến đầu tiên là cho phép 10 triệu người dân dùng công cụ tiên tiến nhất của OpenAI, quốc gia này đang dựa vào nguồn lực tài chính khổng lồ để trở thành trung tâm AI toàn cầu.

Năm ngoái, một tài xế làm ca giao hàng dài đến mức các tài xế khác gọi anh ta là “vua đặt hàng” đã tử vong khi đang nghỉ giữa các lần giao. Sau khi một tài xế khác cũng ngất xỉu trong khi làm việc và phải nhập viện, Meituan đưa ra thông báo cho biết hầu hết tài xế của họ không làm việc nhiều giờ như vậy và được trả lương tương đương với mức lương trung bình.

Những sự cố như thế này đã thúc đẩy chính phủ Trung Quốc ban hành các quy định về cách các công ty thương mại điện tử quản lý nhân viên giao hàng.

“Thời kỳ hoàng kim cho hoạt động giao đồ ăn của Meituan tại Trung Quốc có thể đã qua”, Ernan Cui, một nhà phân tích người tiêu dùng tại công ty nghiên cứu Gavekal Dragonomics ở Bắc Kinh, cho biết. Theo đó, các quy định chặt chẽ và cạnh tranh gay gắt hơn “đều đang tạo thêm áp lực”.

Bất chấp những thách thức, nền kinh tế tiêu dùng trì trệ của Trung Quốc là một lý do khác khiến các công ty Trung Quốc tin rằng việc mở rộng ở những nơi như Brazil là đáng để mạo hiểm, khi tìm kiếm sự tăng trưởng thêm ở Trung Quốc ngày càng khó khăn hơn.