Trung Quốc xây chòm sao siêu máy tính AI trong vũ trụ

Các vệ tinh được phóng bằng tên lửa Trường Chinh (Long March) 2D từ Trung tâm phóng vệ tinh Jiuquan của Trung Quốc vào ngày 14/5, là một phần trong kế hoạch nhằm giảm sự phụ thuộc của Trung Quốc vào máy tính mặt đất.

Thay vào đó, các vệ tinh sẽ sử dụng chân không lạnh của không gian như một hệ thống làm mát tự nhiên trong khi xử lý dữ liệu với tổng công suất tính toán là 1.000 peta (1 nghìn tỷ) phép tính mỗi giây.

“Đây là thời điểm tốt để suy nghĩ về cách chúng ta có thể đưa AI vào không gian, không chỉ trong máy tính xách tay hoặc điện thoại di động của bạn”, Wang Jian, giám đốc Phòng thí nghiệm Chiết Giang, cho biết tại hội nghị công nghệ Beyond Expo ở Ma Cao ngày 21/5 vừa qua, tờ South China Morning Post (SCMP) đưa tin. “Không gian một lần nữa trở thành ranh giới để chúng ta suy nghĩ về những gì chúng ta có thể làm trong 10, 20 hoặc 50 năm tới”.

Cho dù vệ tinh được sử dụng cho hệ thống GPS, cảm biến khí hậu, kính thiên văn, dự báo thời tiết hay truyền thông, nhiều tổ chức ngày càng dựa vào các quan sát được thực hiện bởi tàu vũ trụ trên quỹ đạo. Nhưng dữ liệu thô này cần phải được xử lý trở lại Trái đất, nghĩa là nó bị giới hạn bởi băng thông truyền và các cửa sổ hẹp mà nó có thể được gửi khi vệ tinh đi qua các trạm mặt đất, nghĩa là rất nhiều dữ liệu bị mất.

Để khắc phục hạn chế này, các công ty đã bắt đầu thiết kế vệ tinh có khả năng “điện toán biên”, trong đó dữ liệu thô được xử lý trên vệ tinh trước khi được truyền xuống mặt đất. Thực hiện các phép tính tốn nhiều năng lượng này trên quỹ đạo cũng cho phép lấy năng lượng từ các tấm pin mặt trời và nhiệt thải của chúng được bức xạ vào không gian, do đó làm giảm lượng khí thải carbon.

Mô hình AI 8 tỷ tham số

Mỗi vệ tinh trong lần phóng của Trung Quốc đều chứa một mô hình AI 8 tỷ tham số có thể thực hiện 744 tera hoạt động mỗi giây (TOPS) với con số tăng lên tới năm peta hoạt động mỗi giây khi sức mạnh xử lý của chúng được kết hợp. Để tham khảo, máy tính xách tay AI Copilot+ của Microsoft hiện có thể xử lý ở tốc độ khoảng 40 TOPS .

Các vệ tinh sẽ liên lạc với nhau bằng tia laser, một trong số đó được trang bị máy dò phân cực tia X để nghiên cứu các hiện tượng vũ trụ như vụ nổ tia gamma.

Chòm sao điện toán này lấy tên từ bài toán ba vật thể, câu hỏi đầu tiên được nhà vật lý vĩ đại Isaac Newton đưa ra liên quan đến việc dự đoán chuyển động hỗn loạn của ba vật thể quay quanh nhau dưới tác động của lực hấp dẫn.

Mặc dù Mỹ và châu Âu đã tiến hành thử nghiệm trên máy tính không gian, nhưng mảng của Trung Quốc là mảng đầu tiên được triển khai ở quy mô có thể hoạt động. Trong khi đó, cựu giám đốc điều hành Google Eric Schmidt, sau khi mua lại quyền kiểm soát công ty phóng Relativity Space của California, đã đề xuất phóng các trung tâm dữ liệu vào quỹ đạo.