Vì sao công nhận đường sắt cao tốc Trung Quốc hiện đại nhưng nhiều nước từ chối công nghệ Trung Quốc?

Tờ Times of India, Trung Quốc đã tạo ra mạng lưới đường sắt cao tốc lớn nhất thế giới chỉ trong 15 năm. Trung Quốc đã nhanh chóng xây dựng 47.000 km đường ray cao tốc hiện đại bậc nhất, kết nối hầu hết mọi thành phố lớn. Với tốc độ tàu  trên 300 km/h, những chuyến đi như từ Bắc Kinh đến Thượng Hải hiện chỉ mất hơn 3 giờ. Được hỗ trợ bởi sự đổi mới trong nước và mở rộng toàn cầu, mạng lưới đường sắt cao tốc của Trung Quốc được cho là có quy mô và tốc độ vô cùng hiện đại. Đây là điều là Ấn Độ nên học tập.

Vào năm 2013, Ấn Độ bắt đầu kế hoạch làm đường sắt cao tốc. Lúc này, Trung Quốc và Ấn Độ đã nhất trí tăng cường hợp tác trong lĩnh vực đường sắt cao tốc. Trung Quốc nói với Ấn Độ rằng chi phí xây dựng mạng lưới đường sắt cao tốc rẻ hơn nhiều so với Nhật Bản, Đức, Pháp và Hàn Quốc, nếu công nghệ Trung Quốc được sử dụng ở Ấn Độ.

Thực tế, chi phí xây dựng đường sắt cao tốc của Trung Quốc có giá trung bình chỉ từ 17-21 triệu USD/km, thấp hơn nhiều so với mức 25-39 triệu USD/km tại châu Âu, còn đường sắt cao tốc của Nhật Bản có mức chi phí dao động 21-35 triệu USD/km.

Tuy nhiên, Ấn Độ vẫn rất thận trọng vì muốn nghiên cứu thêm nhiều công nghệ đường sắt cao tốc khác trên thế giới.

Vào thời điểm Ấn Độ lên kế hoạch dự án đường sắt cao tốc đầu tiên 19 tỷ USD, Trung Quốc và Nhật Bản đều muốn tham gia. Theo Hindustantimes, Trung Quốc đã ngỏ ý muốn hỗ trợ xây dựng tuyến đường sắt này từ năm 2015 và chính thức tham gia đầu thầu vào năm 2017 nhưng đều bị từ chối. Thay vào đó, Nhật Bản đã giành được dự án với lý do công nghệ của Nhật Bản phù hợp với kế hoạch, địa hình tại Ấn Độ hơn.

Đặc biệt, Ấn Độ muốn tuyến đường sắt cao tốc đầu tiên là biểu tượng của sự hiện đại hóa và phát triển công nghệ, tương tự như vai trò của Shinkansen ở Nhật Bản. Theo đó, Nhật Bản với kinh nghiệm xây dựng Shinkansen từ những năm 1960, được xem là đối tác lý tưởng để hiện thực hóa tầm nhìn này. Năm 2017, Ấn Độ đã khởi công dự án đường sắt cao tốc này.

Cùng với đó, Anh cũng đã từ chối sử dụng công nghệ đường sắt cao tốc của Trung Quốc. Theo Báo cáo về đường sắt cao tốc của Bộ Giao thông vận tải Anh, Anh công nhận sự hiện đại của hệ thống đường sắt cao tốc của Trung Quốc. Đặc biệt, các nhà ga đường sắt cao tốc không chỉ là điểm đến và điểm đi, chúng tạo ra những khu đô thị hoàn toàn mới, những không gian được xác định bởi sự kết nối với các trung tâm thành phố khác với sân bay, cảng biển và hạ tầng giao thông đô thị. Chúng trở thành điểm hội tụ và thu hút của mọi hệ thống di chuyển: tàu điện ngầm, xe buýt, taxi, người đi bộ và cả người đi xe đạp.

Vào năm 2020, Anh đã khỏi công dự án đường sắt cao tốc đầu tiên. Tờ Building (Anh) cho biết, Tập đoàn Xây dựng Đường sắt Trung Quốc (CRCC) từng đề xuất thi công dự án HS2, đồng thời cam kết chi phí thấp nhờ kinh nghiệm xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc lớn nhất thế giới.

Tuy nhiên, Anh đã từ chối đề xuất này. Nguyên nhân chính là do đường sắt cao tốc được xem là hạ tầng chiến lược, và chính phủ Anh muốn kiểm soát chuỗi cung ứng trong nước để bảo vệ lợi ích cho doanh nghiệp nội địa. Thay vào đó, Anh đã chọn công nghệ của Nhật Bản và Pháp cho các đoàn tàu cao tốc.

Đồng thời, Anh cũng ưu tiên đảm bảo rằng việc xây dựng HS2 sẽ mang lại việc làm và đóng góp trực tiếp vào nền kinh tế quốc gia. Các chuyên gia lo ngại rằng nếu Trung Quốc tham gia dự án, Anh có thể rơi vào tình trạng phụ thuộc quá mức vào nước ngoài trong những lĩnh vực trọng yếu.

Thực tế, rất nhiều nước trên thế giới công nhận đường sắt cao tốc của Trung Quốc phát triển rất nhanh. Từ việc nhập khẩu công nghệ từ Đức, Nhật Bản, Trung Quốc đã nhanh chóng làm chủ, cải tiến và vượt lên. Dòng tàu Fuxing Hao hiện tại là biểu tượng của công nghệ Trung Quốc, vận hành ổn định ở 350 km/h, với độ an toàn và thoải mái hàng đầu.

Chỉ trong chưa đầy 20 năm, Trung Quốc đã xây dựng một mạng lưới phủ khắp các thành phố lớn, với tốc độ và quy mô vượt xa mọi đối thủ. Hệ thống vé điện tử giúp mua vé chỉ với vài thao tác trên điện thoại. Hơn nữa, hệ thống điều hành thông minh giúp Trung Quốc vận hành hàng triệu lượt khách mỗi ngày mà vẫn trơn tru. Không chỉ kết nối thành phố lớn, Trung Quốc còn mở rộng cao tốc đến các vùng nông thôn, giúp giảm khoảng cách giàu nghèo và đẩy nhanh tốc độ đô thị hóa.