Xe robotaxi Trung Quốc chuẩn bị đổ bộ vào Anh

Dẫn đầu xu hướng này là Baidu – tập đoàn công nghệ khổng lồ được mệnh danh là “Google của Trung Quốc”. Nhằm cạnh tranh trực tiếp với Tesla của Elon Musk, Baidu đã bắt đầu thử nghiệm công nghệ tự lái hoàn toàn tại Anh và cam kết sẽ triển khai hàng ngàn xe trên khắp châu Âu.

Để thực hiện kế hoạch này, Baidu đã hợp tác với Lyft – một trong những đối thủ lớn của Uber – triển khai dịch vụ taxi tự lái tại Anh vào năm 2026.

Tại Trung Quốc, taxi tự lái không còn là một công nghệ mới. Các công ty như Baidu, WeRide, AutoX và Pony.AI đã cung cấp dịch vụ xe đưa đón tự động, vận hành mà không cần tài xế.

Được khích lệ bởi thành công trong nước, các công ty này đang hướng đến việc mở rộng sang châu Âu. Pony.AI – được định giá 5 tỷ USD (tương đương 3,7 tỷ bảng Anh) – cho biết sẽ bắt đầu thử nghiệm dịch vụ tại Luxembourg, trong khi WeRide đã thử nghiệm xe buýt tự lái ở Pháp và Tây Ban Nha.

Hai công ty khởi nghiệp này, đều có trụ sở tại Quảng Châu, đang cạnh tranh với các đối thủ Trung Quốc khác để giành thị phần robotaxi toàn cầu, trong bối cảnh công nghệ này đang chững lại tại Mỹ.

Sau những bước tiến ban đầu, các tập đoàn công nghệ lớn tại Thung lũng Silicon đã bắt đầu chậm lại. Uber đã từ bỏ dự án taxi tự lái vào năm 2020 sau một vụ tai nạn chết người, còn lời hứa lâu nay của Elon Musk về đội quân xe Tesla tự lái vẫn chỉ giới hạn ở Texas.

Cruise – một trong những dự án robotaxi lâu đời nhất – đã bị công ty mẹ GM đóng cửa vào năm ngoái sau một vụ tai nạn nghiêm trọng.

Ngược lại, ngành công nghiệp xe tự lái Trung Quốc đang có những bước tiến vượt bậc. Theo Murtuza Ali – nhà phân tích công nghệ tại Counterpoint Research – các công ty hàng đầu Trung Quốc đang mạnh mẽ tấn công thị trường quốc tế và có khả năng chiếm lĩnh trước khi các đối thủ Mỹ kịp mở rộng quy mô.

Trong khi Waymo – công ty dẫn đầu tại Mỹ – đang cung cấp dịch vụ taxi robot tại Phoenix, San Francisco, Los Angeles và Austin, thì Trung Quốc đã triển khai dịch vụ này tại 30 thành phố. Riêng Baidu đã có mặt tại 15 thành phố, cùng với hàng chục công ty khác đang thử nghiệm.

Stan Boland – cựu CEO của Five AI, công ty xe tự lái tại Anh – nhận định: “Trung Quốc có xu hướng chấp nhận rủi ro cao hơn trong lĩnh vực xe tự lái. Trong khi đó, châu Âu lại thận trọng hơn nhiều về quy định phê duyệt.”

Tại Anh, các quy định mới được ban hành theo nghị quyết của Đảng Lao động cho phép taxi và xe buýt tự lái xuất hiện từ năm 2026. Uber dự kiến sẽ thử nghiệm cùng Wayve – công ty AI của Anh đã huy động hơn 1 tỷ USD. Lyft cũng đang chuẩn bị thử nghiệm xe không người lái tại Anh sau thỏa thuận với Baidu.

WeRide cũng đang đàm phán với đặc phái viên thương mại Anh tại Nam Trung Quốc – ông Trevor Lewis – về việc triển khai xe tự lái tại Anh. Người phát ngôn của WeRide cho biết: “Vương quốc Anh sẽ là một phần quan trọng trong chiến lược phát triển quốc tế của WeRide. Chúng tôi mong muốn hợp tác để hỗ trợ hệ sinh thái di động thông minh của Anh.”

Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của ngành xe tự lái Trung Quốc đang làm dấy lên những lo ngại về an toàn. Tuần trước, một xe do Baidu vận hành tại Trùng Khánh đã rơi xuống hố công trình ven đường và bị lật nghiêng. May mắn, hành khách bên trong không bị thương.

Một vụ tai nạn khác liên quan đến xe của Xiaomi vào tháng 3 khiến ba người thiệt mạng. Chiếc xe đâm vào cột xi măng ở tốc độ 150 km/h khi đang ở chế độ hỗ trợ lái, không phải hoàn toàn tự lái. Vụ việc khiến giới chức Trung Quốc siết chặt các tuyên bố quảng cáo về khả năng tự lái của các hãng xe.

Ngoài vấn đề an toàn, sự xuất hiện ồ ạt của xe robotaxi Trung Quốc cũng gây ra lo ngại địa chính trị. Bộ Thương mại Mỹ cảnh báo rằng xe tự lái Trung Quốc có thể bị lợi dụng để đánh cắp dữ liệu và thao túng phương tiện, củng cố quyết định cấm công nghệ này.

Tại Anh, những lo ngại tương tự đang nổi lên. Một số chính trị gia cứng rắn với Trung Quốc lo ngại rằng xe tự lái từ Viễn Đông có thể gây ra rủi ro tương tự như Huawei – công ty viễn thông từng bị cấm vì lý do an ninh quốc gia.

Ông Iain Duncan Smith – cựu lãnh đạo Đảng Bảo thủ – cảnh báo rằng xe tự lái Trung Quốc có thể “ tăng cường quyền kiểm soát đối với Anh” và được trang bị công nghệ Internet vạn vật (IoT) – các cảm biến có thể dùng để giám sát.

Luke de Pulford – Giám đốc Liên minh Nghị viện về Trung Quốc – nói thêm: “Nếu Anh không sớm tỉnh táo, họ sẽ phải trả giá đắt để loại bỏ các thiết bị có nguy cơ cao, giống như đã từng làm với Huawei.”

Dù vậy, các thử nghiệm robotaxi của Trung Quốc tại Anh vẫn đang được đẩy mạnh.