Chợ chiều có tên lạ giữa lòng Gia Lai, bán đủ thứ của ngon vật lạ khiến ai xa quê cũng nhớ về

Ai đó đã từng nói, muốn thấu hiểu một vùng đất, hãy đến phiên chợ của nơi ấy. Ở đó, nhịp sống không chỉ được phô bày qua những sản vật mà còn qua chính cách con người trao đổi, giao thương. Và chợ chiều Phú Túc, nằm giữa lòng thị trấn Krông Pa (tỉnh Gia Lai), chính là một phiên bản đặc biệt, nơi hội tụ những nét đặc trưng rất riêng của miền đất “chảo lửa” mà khó nơi nào có được.

Không phải là một khu chợ quy củ, chợ chiều Phú Túc vốn là một phiên chợ tự phát, hình thành trên vỉa hè của các tuyến đường Hai Bà Trưng, Nguyễn Văn Trỗi và những con phố lân cận. Hàng ngày, khi mặt trời bắt đầu nghiêng bóng, khoảng 15 giờ chiều, chợ lại tấp nập. Hơn ba mươi “sạp” hàng đơn sơ được bày ra, không theo một trật tự nào, nhưng mỗi sạp đều chứa đựng tinh hoa của đất và sông Ba. Chợ kéo dài đến tận khi bóng tối mịt mùng, khi ánh đèn đường và đèn xe máy bắt đầu thay thế ánh sáng tự nhiên, và những người bán hàng trở về với nương rẫy của mình, mang theo những đồng tiền nhỏ bé, đầy ý nghĩa.

Những người mang hàng ra chợ là những nông dân chân chất. Họ trở về từ nương rẫy, mang theo những sản vật tươi ngon nhất mà thiên nhiên ban tặng. Tiang liang là một trong những món đặc sản nổi bật của mùa này. Sau những cơn mưa, cây tiang liang trên rừng trổ những ngọn non xanh mơn mởn. Tận dụng giờ nghỉ trưa, những người phụ nữ ở buôn Kết lại lên rừng bẻ những ngọn lá này, tỉ mẩn dùng dây cỏ buộc thành từng bó gọn gàng. Mỗi bó tiang liang được bán với giá năm nghìn đồng, một mức giá bình dân nhưng lại mang đến hương vị đặc trưng, khó quên.

Lá tiang liang không chỉ dùng để ăn kèm với các món nướng mà còn có thể giã làm muối chấm hay giã với cá khô, tạo nên một món ăn dân dã nhưng đậm đà. Nhiều người còn mua tiang liang để làm quà gửi đi xa, như một cách mang theo hương vị quê hương. Khi hết mùa tiang liang, người dân lại tìm hái lá giang, cỏ thơm hay thậm chí là đi bắt kiến để mang ra chợ bán, cho thấy sự đa dạng và sự gắn bó của họ với thiên nhiên.

Một nét độc đáo khác của chợ chiều Phú Túc mà hiếm nơi nào có được là món lá mì xào cà đắng đã được sơ chế sẵn. Nằm gọn trong những chiếc túi bóng nhỏ là “combo” gồm lá mì đã được vò nhuyễn, kết hợp cùng cà dại, cà đắng, ớt, măng, và cả hoa đu đủ đực. Mỗi túi như vậy có giá chỉ mười nghìn đồng, đủ để nấu một bữa ăn cho ba đến bốn người. Khách mua về chỉ cần thêm mắm muối, ai muốn cầu kỳ hơn thì cho thêm cá hấp hoặc thịt ba chỉ vào rồi xào lên. Món ăn này không chỉ tiện lợi mà còn đáp ứng được nhu cầu của những người bận rộn. Nhiều người dân ở đây rất thích ăn lá mì nhưng lại không có thời gian để sơ chế vì công đoạn vò lá rất mất công và tốn thời gian. Sự ra đời của món ăn sơ chế sẵn này chính là câu trả lời cho nhu cầu thực tiễn của cuộc sống, một nét tinh tế và chu đáo của những người nông dân Krông Pa.

Nằm bên dòng sông Ba hiền hòa, chợ chiều Phú Túc không thể thiếu những sản vật tươi ngon từ lòng sông này. Những mớ tép tươi rói nhảy tanh tách, những chú cá chốt, cá bống, cá trắng… là minh chứng sống động cho sự trù phú của thiên nhiên. Mỗi buổi sáng sớm, nhiều cặp vợ chồng đã gỡ lưới, bán một phần ở chợ sáng rồi lại tiếp tục thả lưới cho buổi chiều, đảm bảo tôm cá luôn tươi ngon nhất. Vì thế, chỉ cần khoảng một giờ sau khi bày bán, những mớ cá, tôm này đã hết sạch. Vị tươi rói của tôm cá vừa được vớt lên từ sông chính là sức hút đặc biệt, khiến người mua cảm thấy yên tâm và thích thú.

Bên cạnh những sản vật tiêu biểu, phiên chợ còn bày bán nhiều sản vật địa phương khác có thể khơi gợi vị giác của bất kỳ du khách nào. Có thể kể đến kiến và trứng kiến tươi, nấm mối, cà đắng, dưa gang, ớt và hoa đu đủ đực… Mỗi món ăn, mỗi sản vật đều mang một hương vị rất riêng, là kết quả của sự hòa quyện giữa đất, nước và khí trời. Không ai nhớ rõ chợ chiều Phú Túc có tự bao giờ, song nó đã đi vào miền ký ức của biết bao thế hệ người dân nơi đây, đặc biệt là với những người con xa xứ.

Dù phải đi làm ăn xa, nhiều người con Krông Pa vẫn luôn nhớ về hương vị bình dị, dân dã của các món ăn ở quê. Bởi vậy, mỗi lần có dịp trở về, họ lại tìm đến chợ chiều để tìm lại hương vị ấy, thứ hương vị đặc trưng mà không nơi nào có được. Ngay cả những du khách không phải người Krông Pa cũng rất thích thú khi đến chợ chiều. Họ bị thu hút bởi sự tươi ngon, nguyên bản của từng món đồ, và dường như món gì cũng muốn mua, cũng muốn thử. Chợ chiều Phú Túc không chỉ là nơi mua bán mà còn là một không gian văn hóa, nơi gìn giữ và lan tỏa những giá trị chân thật, mộc mạc của một vùng đất, một miền ký ức, một trái tim.

Về khu chợ độc nhất vô nhị ở Hải Phòng, chỉ bán một loại thịt “rùng rợn” mà cực kỳ đông khách

Giữa lòng thành phố cảng sôi động, xã Kiến Quốc, huyện Kiến Thụy, lại lưu giữ một nét văn hóa ẩm thực độc đáo mà không nơi nào có được: thịt chuột…

Bấm xem >>

Sắc màu chợ Việt