Lê Hương Giang dẫn chương trình trên kênh VTV4:

Thử thách không thể nhìn thấy và khoảnh khắc chạm đến trái tim

– Hành trình từ một cô gái khiếm thị trở thành MC đầu tiên trong lịch sử VTV của Lê Hương Giang như thế nào?

Tôi có duyên với báo chí từ nhỏ. Khi là đối tượng được phỏng vấn, tôi quan sát cách các anh chị làm báo, làm chương trình. Từ cấp 2, tôi được các cô chú ở Đài Tiếng nói Việt Nam tạo điều kiện để làm phát thanh thiếu nhi. Lúc đó, chưa có công cụ hỗ trợ, tôi phỏng vấn, ghi nhớ trong đầu, về nhà đọc lại để mẹ viết ra giấy rồi gửi báo.

Trước khi nhận được lời mời của Đài truyền hình Việt Nam, tôi luôn mong muốn tạo cầu nối giữa cộng đồng người khuyết tật và không khuyết tật. Trên báo chí, người khuyết tật thường được miêu tả theo hai hướng: anh hùng hóa hoặc bi thương hóa. Thực tế, chúng tôi sống vui vẻ, hạnh phúc và ít khi cảm thấy khuyết tật là vấn đề gây buồn bã, tủi thân.

Khi học đại học, tôi tự luyện tập bằng cách xem TV và tưởng tượng mình dẫn chương trình. Tôi nhờ bạn cùng lớp cầm điện thoại làm camera, đứng ở các góc khác nhau để tập tương tác với máy quay. Lúc ấy, tôi chưa nghĩ đến mình sẽ có cơ hội nào cả, chỉ đơn thuần là chuẩn bị.

Khi nhận được lời mời từ chị Ngọc Bích (VTV4) làm MC chương trình Cuộc sống vẫn tươi đẹp, đó là bất ngờ nhưng tôi đã sẵn sàng. 

– Làm MC khiếm thị chắc hẳn đòi hỏi những kỹ năng và cách thức hoàn toàn khác biệt so với MC thông thường. Có sự cố thú vị hay tình huống hài hước nào chị ấn tượng?

Mới đây, chúng tôi làm chương trình hướng dẫn kỹ năng thoát hiểm, sơ cứu. Ê-kíp yêu cầu tôi phải diễn xuất để minh họa, sau đó làm đồ họa.

Đây là thử thách lớn với người khiếm thị. Những người bình thường có thể quan sát biểu cảm xung quanh, xem hình ảnh trên TV để học hỏi. Còn với tôi, để sử dụng ngôn ngữ cơ thể và biểu cảm khuôn mặt cần rất nhiều thời gian luyện tập.

Các anh chị MC đi trước đã cầm tay chỉ cho tôi cách cử động phù hợp với nội dung. Tôi cũng hỏi nhân viên make-up về kỹ thuật trang điểm. Mọi thứ MC khác làm được, tôi cũng phải làm được.

Tôi nghĩ lúc phát sóng có thể buồn cười nhưng tôi đã rất cố gắng. Mỗi chương trình giúp tôi khám phá thêm năng lực mới của bản thân.

– Trong quá trình làm MC, chắc hẳn chị đã gặp gỡ nhiều nhân vật với những số phận đặc biệt. Câu chuyện nào đã chạm đến trái tim chị? 

Sau bão Yagi, chúng tôi làm chương trình về một hợp tác xã ở miền Bắc chuyên cung cấp việc làm cho người khuyết tật sản xuất đồ gỗ.

Khi đến đó, bão vừa đi qua, mọi thứ tan hoang. Máy móc chết vì ngập nước, gỗ và sản phẩm đều hư hỏng. Các bạn khuyết tật chưa có tiền sửa máy, mua gỗ mới nên mỗi ngày chỉ ngồi nhìn máy móc và chờ đợi.

Dù khung cảnh đầy mất mát, tôi cảm nhận được khao khát lao động, khao khát cống hiến trong từng chia sẻ của họ. Đó là đặc điểm của người khuyết tật – luôn có ý chí mạnh mẽ để vượt qua mọi trở ngại. Đó là khoảnh khắc ấn tượng nhất với tôi.

“Bố mẹ tin con có thể làm được”

– Nhìn lại chặng đường đã qua, có lẽ không phải lúc nào chị cũng mạnh mẽ và lạc quan. Giai đoạn nào trong cuộc đời khiến chị cảm thấy khó khăn nhất và điều gì đã giúp chị vượt qua?

Khó khăn lớn nhất là việc học tập. Tôi rất thích đi học nhưng ở Việt Nam, trường học cho trẻ khuyết tật quá ít. May mắn tôi ở Hà Nội nên có Trường PTCS Nguyễn Đình Chiểu dành cho trẻ khiếm thị, nhưng chỉ đến cấp 2.

Tìm trường cấp 3 và đại học là hành trình khó khăn. Rất ít người khiếm thị có cơ hội học đại học. Tôi phải tìm môi trường đồng ý cho mình học, chứng minh với thầy cô rằng dù khiếm thị nhưng vẫn có khả năng tiếp thu kiến thức, tự học cao mà không cần thay đổi gì.

Có lúc tôi cảm thấy rất bất định, không biết phải làm gì, đi đâu. Nhưng từ nhỏ tôi đã có mục tiêu trở thành nhà tâm lý để giúp cha mẹ và trẻ em gạt bỏ rào cản, tạo cơ hội cho tất cả trẻ em khuyết tật Việt Nam được đến trường.

Với ước nguyện đó, tôi vượt qua mọi khó khăn. May mắn nhận được sự ủng hộ từ ngành giáo dục, thầy cô, bạn bè và gia đình.

– Bí quyết nào giúp bố mẹ chị nuôi dạy con trong bối cảnh xã hội thời đó chưa thực sự cởi mở với người khuyết tật?

Điều đặc biệt ở bố mẹ luôn tin tôi có thể làm được. Từ nhỏ, câu tôi nghe nhiều nhất là: “Bố mẹ tin con có thể làm được, chỉ cần con cố gắng”.

Bố mẹ không bao giờ tạo rào cản trong nhận thức. Họ không nói “con là người khiếm thị nên đáng thương” hay “con chỉ làm được đến đây thôi”. Nếu tôi muốn đi học, bố mẹ cùng tìm chỗ học. Nếu tôi muốn làm MC, bố mẹ sẽ là khán giả của con. Đó là nền tảng vững chắc. Trước khi tôi tin vào mình, bố mẹ đã tin vào tôi rồi.

Tôi thuộc thế hệ 9X, lúc đó tỷ lệ trẻ khuyết tật đi học rất thấp. Con đường tôi đi rất mới lạ. Ngoài việc là MC khiếm thị đầu tiên của VTV, tôi cũng có thể là nhà tâm lý khiếm thị hiếm hoi ở Việt Nam. Những con đường mới này đầy thử thách, không phải lúc nào cũng nhận được sự đồng tình nhưng bố mẹ luôn tin tôi làm được.

Tôi nhớ có một chiếc đài cassette – vật quý nhất trong nhà. Bố mẹ dạy tôi sử dụng để nghe đài. Hàng xóm thắc mắc tại sao để tôi động vào đồ đắt tiền, không nhìn thấy có thể làm hỏng. Nhưng bố mẹ nói: “Chúng tôi tin con có thể làm được”. Họ dạy tôi tự chăm sóc bản thân và gia đình.

Sự cởi mở của bố mẹ và việc chủ động tìm hiểu thông tin trong nước, ngoài nước về cách giáo dục trẻ khiếm thị tạo nền tảng tốt cho hành trình sau này của tôi.

MC Lê Hương Giang chia sẻ về cơ duyên đến với VTV:

Ảnh: FBNV, video: VTV

Bật mí về nữ MC đặc biệt dẫn chương trình trên VTVLê Hương Giang trở thành MC khiếm thị đầu tiên của VTV, mang sứ mệnh truyền tải giá trị tích cực qua chương trình ‘Cuộc sống vẫn tươi đẹp’.