Loài cá có cái tên nghe đã thấy bao dung là đặc sản quý hiếm ở Bình Thuận, già trẻ đều mê vì phần thịt vô cùng đặc biệt

Vùng biển miền Trung Việt Nam từ lâu đã nổi tiếng với sự đa dạng sinh học và nguồn hải sản phong phú. Trong số đó, cá từ bi – một loài cá đặc biệt xuất hiện nhiều ở Bình Thuận (nay sáp nhập thành tỉnh Lâm Đồng) –  được chế biến thành những món ăn được nhiều thực khách yêu thích. Với vị ngọt tự nhiên, thịt trắng thơm, dễ chế biến thành nhiều món ngon, cá từ bi không chỉ mang giá trị ẩm thực mà còn phản ánh văn hóa biển cả của vùng đất này.

Cá từ bi, còn được người dân gọi tắt là cá bi, có ngoại hình khá khác biệt so với nhiều loài cá biển khác. Chúng có hình dáng gần giống cá viễn nhưng thân mình dày hơn, đầu tròn hơn, tạo cảm giác chắc khỏe. Lưng cá có màu xanh sẫm, dễ dàng hòa lẫn với màu nước biển khi nhìn từ trên xuống, trong khi bụng lại có màu trắng bạc, sáng ánh và mượt mà. Một đặc điểm đáng chú ý khác là da cá trơn bóng, hoàn toàn không có vảy.

Kích thước trung bình của cá từ bi thường cỡ bàn tay người lớn hoặc lớn hơn, thịt dày, chắc và thơm. Loài cá này sinh sống ở vùng biển cách bờ vài hải lý, nơi sóng gió vỗ về ngày đêm. Chính môi trường sống tự nhiên đã tạo nên chất lượng thịt cá đặc biệt: ngọt, béo, bùi và ít xương dăm, phù hợp cho cả trẻ nhỏ lẫn người cao tuổi.

Khác với nhiều loài cá khác có thể câu bằng mồi, cá từ bi hoàn toàn không ăn các loại mồi câu thông thường. Chính vì vậy, ngư dân không thể sử dụng cách đánh bắt truyền thống mà phải buông lưới. Thường thì vào buổi chiều tối, các thuyền đánh bắt gần bờ mới thả lưới, và chỉ đến sáng hôm sau mới hy vọng thu được mẻ cá.

Tuy nhiên, sản lượng mỗi chuyến đi biển cũng không nhiều. Ngư dân coi việc bắt được vài con cá từ bi đã là một thành quả lớn. Điều này góp phần khiến loài cá này trở thành nguồn thực phẩm quý hiếm, giá trị hơn so với nhiều loại cá biển khác. Theo thông tin gần đây, cá từ bi được rao bán trên các chợ mạng với mức giá khoảng 200.000 đồng/kg. Dù mức giá này không rẻ, nhưng nhiều người vẫn tìm mua để thưởng thức bởi sự tò mò với tên gọi lạ và hương vị đặc biệt của loài cá này.

Điểm nổi bật khiến cá từ bi được ưa chuộng chính là vị ngọt thanh, thịt trắng dày, không tanh và không có xương dăm. Khi chế biến, cá giữ được hương vị biển cả tươi mới, khiến thực khách khó quên ngay từ lần đầu thưởng thức.

Theo người dân địa phương, cá từ bi thường được chế biến thành ba món phổ biến: hấp, luộc và nướng. Mỗi món đều có một nét đặc trưng riêng, phản ánh sự tinh tế trong cách sử dụng nguyên liệu hải sản của vùng biển miền Trung.

Món hấp: Cá sau khi được làm sạch mang, vây, rửa kỹ, sẽ được đặt vào nồi hấp. Phương pháp này yêu cầu sự cẩn trọng, vì nếu để cá chín quá lâu, thịt sẽ bị bở, mất đi độ ngọt tự nhiên. Cá hấp đơn giản, không thêm gia vị, thường ăn kèm với bánh tráng cuộn rau tươi và chấm cùng mắm ớt tỏi. Cách thưởng thức này giúp giữ nguyên vị tươi của cá, đậm đà mà không hề ngấy. Một số gia đình cầu kỳ hơn còn thêm hành tây, nấm mèo, thơm chín, tạo nên món cá hấp ăn cùng bún hoặc bánh tráng, vừa lạ miệng vừa giàu dinh dưỡng.

Món luộc: Cá từ bi luộc được nêm thêm một chút muối, ớt và rau thơm. Nước luộc cá có thể dùng như một bát canh ngọt thanh, ăn kèm bánh tráng nướng giòn bẻ vụn. Thịt cá trắng, thơm, ăn nhiều vẫn không gây ngán, trong khi phần nước dùng lại mang đến cảm giác mát lành, dễ chịu, rất thích hợp trong những ngày hè oi bức.

Món nướng: Đây là cách chế biến được nhiều người yêu thích nhất. Cá sau khi làm sạch sẽ được đặt lên vỉ nướng than hồng, thường xuyên lật trở để cá chín đều. Khi cá bắt đầu tỏa hương thơm, mùi biển mằn mặn hòa quyện với mùi than gợi cảm giác gần gũi, dân dã. Cá nướng có thể ăn trực tiếp hoặc cuộn bánh tráng cùng rau sống, chấm nước mắm pha cay mặn. Đây được xem là cách chế biến giữ trọn hương vị và độ ngọt béo của cá.

Ngoài ba món chính, cá từ bi còn có thể được nấu canh chua với các loại rau quả như cà chua, dứa, bạc hà. Món canh này mang vị chua thanh, kết hợp cùng vị ngọt tự nhiên của cá, tạo nên sự hài hòa khó cưỡng.

Không chỉ xuất hiện trong bữa cơm gia đình, cá từ bi còn thường được dùng trong các dịp tiếp đãi khách quý. Người dân địa phương thường kết hợp món cá này với những loại đồ uống đặc biệt như rượu ngâm hải sản quý (vú biển, cá ngựa) hoặc bia mát lạnh. Sự kết hợp ấy giúp tăng thêm hương vị, đồng thời mang đến cảm giác trọn vẹn hơn khi thưởng thức.

Trong những năm gần đây, khi nhu cầu tìm kiếm đặc sản vùng miền ngày càng tăng, cá từ bi trở thành món ăn được nhiều người “săn lùng”. Không chỉ xuất hiện tại các nhà hàng hải sản cao cấp, loài cá này còn góp mặt trong các bữa cơm bình dị, trở thành cầu nối đưa hương vị biển cả đến gần hơn với mọi người.

Với vị ngọt tự nhiên, thịt dày và thơm, cá từ bi xứng đáng được coi là một trong những đặc sản tiêu biểu của miền Trung Việt Nam. Dù số lượng không nhiều và giá thành khá cao, nhưng hương vị độc đáo cùng giá trị văn hóa đã giúp loài cá này ngày càng được biết đến rộng rãi.

Từ những bữa ăn gia đình đến các bữa tiệc trang trọng, cá từ bi luôn giữ được vị thế đặc biệt. Nó không chỉ là món ăn ngon mà còn là biểu tượng văn hóa, là niềm tự hào của ngư dân Bình Thuận nói riêng và người dân miền Trung nói chung. Trong hành trình khám phá ẩm thực vùng miền, cá từ bi chắc chắn là món ngon mà bất cứ ai cũng nên một lần nếm thử để cảm nhận hương vị tinh túy của biển cả Việt Nam.

Loài cá có cái tên “nhạy cảm” là đặc sản chỉ có ở Ninh Bình: Xưa chỉ dùng để tiến Vua vì siêu quý hiếm

Đặc điểm hình thể của cá là thân tròn, vảy nhỏ, màu sắc gần giống cá quả nhưng kích thước nhỏ hơn. Chúng sinh sống chủ yếu trong các khe đá, hang động…

Bấm xem >>

Đặc sản 4 phương