Giếng xưa (Phần 2)

blogradio.vn – Cả hai đang nắm tay nhau – bên dưới mặt nước. Anh tua đi tua lại. Không lý giải nổi. Chỉ biết rằng: Nếu có một lần anh từng bỏ rơi cô giữa giấc mơ, thì đêm nay, họ đã nắm tay nhau trong một kiếp khác.

***

(Tiếp theo phần 1)

 

Chiều hôm ấy, sau khi thu âm xong một đoạn độc thoại cho dự án cũ, Phúc thấy hơi mỏi đầu. Anh xách máy lang thang quanh làng, không có mục đích gì rõ ràng. Chỉ là… cần bước ra khỏi không khí ngột ngạt trong phòng – nơi từ tối hôm trước, mọi thứ dường như trở nên quá yên ắng.

Qua lời chỉ dẫn của ông trưởng thôn, anh ghé vào ngôi đình cũ ở cuối làng – một nơi từ lâu không còn sử dụng, mái nghiêng, cột gỗ sẫm màu, rêu bám đầy bậc đá. Cửa khóa, nhưng một phần bức tường gỗ phía sau đã mục nát, đủ để chui qua.

Bên trong tối và ẩm. Mùi Hương trầm xưa cũ vẫn còn lẩn khuất trong không khí – hoặc chỉ là trí tưởng tượng. Một số đồ tế cũ vẫn còn: khay đồng, đèn dầu, vài tượng thánh nữ bằng gỗ đã mờ mặt.

Góc trái đình là nơi để những vật dụng bỏ lại: rương gỗ, mảnh ván, khung ảnh cũ. Phúc ngồi xổm, lục nhẹ từng lớp giấy mục, không hẳn vì tò mò – mà là một thôi thúc kỳ lạ. Anh không tìm kiếm gì cả. Nhưng lại cảm thấy cần phải mở từng cái rương, như thể bên trong có thứ gì đó dành riêng cho anh.

Rồi anh thấy nó.

Một khung ảnh gỗ bị mốc loang lổ, kính nứt một góc. Trong ảnh là một phụ nữ trẻ, mặc áo dài trắng, đứng bên một cây bồ đề – nụ cười nhạt, ánh mắt nhìn thẳng vào ống kính.

Phía sau tấm ảnh có dòng chữ mờ:

“ Lễ cúng cầu duyên – năm 1963.

Chụp tại đình Tân Viên.

Tên cô gái: L… ”

Dòng chữ bị nước làm nhòe. Chỉ còn mỗi chữ cái đầu: “L”.

Tay Phúc lạnh đi. Anh giơ tấm ảnh ra gần cửa sổ, ánh nắng xiên chéo qua khe tường gỗ hắt lên mặt ảnh.

Không cần soi kỹ. Anh biết – đó là gương mặt của Lan.

Không giống kiểu trùng hợp. Không phải “na ná”. Mà là đúng cô ấy.

Dù bức ảnh đã cũ gần sáu mươi năm.

Anh đem ảnh về, rửa sạch, rồi đem hỏi ông trưởng thôn.

Người đàn ông già nhìn một lúc lâu, gãi đầu:

– Cái lễ này tôi nghe bố kể lại. Ngày xưa, các cô gái chưa chồng ở vùng này hay đến đình cầu duyên. Có lần, một cô gái mất tích ngay sau khi làm lễ. Không ai tìm thấy xác. Người ta đồn cô ấy bị bắt xuống giếng – hồi đó giếng đình sâu lắm, chưa kè đá như bây giờ.

Phúc nuốt nước bọt.

– Bác nhớ tên cô ấy không?

– Không rõ. Hình như tên gì bắt đầu bằng chữ “L”. Có người bảo là Liễu, người khác bảo là Lan, nhưng chẳng ai chắc. Bố tôi hay gọi là “con bé bị lạc duyên”. Nghe cũng tội.

Phúc lặng người.

Tấm ảnh trong tay như ấm lên, nhưng lòng anh lại lạnh dần. Một phần lý trí gào lên: trùng hợp thôi, chắc chắn trùng hợp.

Nhưng trái tim anh, từ khi đặt chân đến Tân Viên, chưa bao giờ đánh lừa anh điều gì cả.

Tối hôm đó, anh đến nhà Lan. Không hẹn trước. Cũng không có cớ. Chỉ là đi. Như thể có một sợi dây đang kéo anh từng bước.

Lan mở cửa. Không ngạc nhiên.

– Em biết anh sẽ đến – cô nói, giọng rất khẽ.

– Tại sao?

– Vì… hôm qua em cũng mơ. Em thấy mình đứng bên một cây bồ đề. Đợi ai đó quay lại.

Phúc đưa cô xem bức ảnh. Lan im lặng nhìn thật lâu, rồi thở ra – không phải ngạc nhiên. Là xác nhận.

– Em không nhớ mình là ai trong đời trước. Nhưng có gì đó… rất quen thuộc.

– Em có thấy sợ không? – Phúc hỏi.

– Có. Nhưng cũng thấy… nhẹ. Như một lời hứa được nhắc lại.

Anh nhìn cô.

Một lúc lâu sau mới hỏi:

– Nếu đời trước, anh không đến…

… thì đời này, em có tha thứ không?

Lan nhìn anh. Mắt cô không ướt, không buồn – chỉ là một tầng sâu không đáy. Rồi cô khẽ gật đầu:

– Em đã tha thứ. Ngay cả khi chưa nhớ vì sao mình từng giận.

…

Đêm ấy, trời không mưa. Không gió. Không một tiếng côn trùng.

Như thể cả vùng Tân Viên chìm vào một sự im lặng có chủ ý – thứ im lặng không thuộc về tự nhiên, mà của một thời gian khác, đang lặng lẽ mở ra.

Phúc ở lại nhà Lan để dựng tạm vài cảnh hậu kỳ. Cô nói không sao, nhà có phòng trống, và bé Khoa đã quen với anh rồi. Cũng là một cái cớ để anh không phải rời khỏi nơi mà anh cảm thấy… mình thuộc về.

Khoảng gần nửa đêm, khi cả hai đã tắt đèn, mỗi người nằm một phòng, Phúc thiếp đi trên chiếc đệm trải sàn trong căn phòng sát vườn. Trong giấc mơ, anh đứng bên một ngôi đình cổ. Không lạ. Chính là đình Tân Viên. Nhưng mái đình sáng ánh nến, không mục nát. Trống đình vang nhè nhẹ. Và Hương trầm lặng lẽ quấn trong không khí như những sợi khói ký ức.

Lan đứng đó. Mặc áo dài trắng.

Không phải Lan của hiện tại. Là người con gái trong ảnh.

Cô đứng cạnh giếng, mắt nhìn xuống nước.

– Em vẫn chờ, anh biết không?

Giọng cô vọng lên từ đáy giếng, như thể lời nói không đến từ miệng, mà từ ký ức anh.

Phúc bước tới. Không điều khiển được mình. Tay anh run khi chạm vào vai cô – lạnh, nhưng thật.

– Anh đến rồi. Nhưng đã muộn, đúng không?

Lan không nói. Cô chỉ ngẩng mặt lên. Nét mặt không trách móc. Chỉ có một sự mỏi mệt. Một nỗi buồn trầm mặc đã đợi quá nhiều năm.

Rồi trời đổ mưa. Nhưng mưa trong giấc mơ là mưa máu.

Từng giọt đỏ sẫm rơi xuống giếng, loang loáng như thắp lửa.

– Em không trách. Em chỉ muốn… được nhớ lại một lần.

– Về điều gì?

Lan đưa tay lên ngực. Nơi ấy, có một vết chém ngang.

– Về lần cuối cùng, anh buông tay em giữa lễ cưới… vì một lời nguyền.

Phúc sững người. Trước khi kịp hỏi gì thêm, giấc mơ đổ vỡ như một tấm kính bị đập vỡ từ bên trong. Mọi thứ tối sầm lại.

Anh choàng tỉnh. Mồ hôi lạnh chảy dọc lưng. Ngoài trời vẫn im lặng. Không mưa. Không gió. Nhưng trong lòng anh có điều gì đó vừa vỡ, vừa chảy, vừa rên rỉ.

Anh bật dậy, chạy ra ngoài. Cửa phòng Lan mở hé. Anh gõ khẽ:

– Lan… em ngủ chưa?

Không có tiếng đáp. Nhưng sau đó, cửa mở. Cô đứng đó, tay vẫn nắm chặt mép áo ngủ.

– Em… cũng mơ phải không? – anh hỏi.

Lan không trả lời. Chỉ nhìn anh rất lâu. Rồi rút tay ra. Trong lòng bàn tay cô là một mảnh lụa cũ – vàng nhạt, thêu một chữ Hán đã sờn:

“Duyên”.

– Em tìm thấy nó trong ngăn kéo từ chiều, không biết của ai. Nhưng trong giấc mơ… chính tay em đưa nó cho anh.

Cả hai đứng lặng.

Không cần nói. Vì cùng một khoảnh khắc, họ đều hiểu:

“Đêm nay, lần đầu tiên, họ đã cùng nhau quay về cùng một giấc mơ.”

…

Mấy hôm sau, làng Tân Viên bước vào kỳ rằm tháng bảy – lễ Vu Lan. Không khí nhộn nhịp một cách lặng lẽ. Không cờ hoa, không trống kèn. Chỉ là những mái nhà được treo thêm đèn lồng giấy, tiếng tụng kinh nhỏ râm ran từ chùa trên đồi vọng xuống, và mùi khói nhang len qua từng ngõ.

Phúc lần đầu thấy làng mang vẻ linh thiêng đến vậy. Dù đã sống ở nhiều vùng núi phía Bắc, nhưng ở đây, anh có cảm giác như cả không gian đang cúi đầu. Không vì thần linh. Mà vì những linh hồn cũ – những người chưa từng được gọi đúng tên, chưa từng được tiễn đi trọn vẹn.

Chiều hôm đó, ông trưởng thôn ghé qua, tay cầm một bộ áo dài cổ màu xanh ngọc, cùng chiếc mấn nhung đỏ đã cũ.

– Làng mình có một nghi thức nhỏ, không chính thức, gọi là Lễ Gọi Duyên. Không phải năm nào cũng làm. Nhưng hôm nay bà đồng làng bảo nên làm, vì có “người xưa” trở về.

Phúc giật mình.

– “Người xưa”?

Ông cười khẽ.

– Không ai nói rõ. Chỉ là… bà ấy bảo cần một người nữ mặc áo dài trắng, cầm lụa vàng, đứng bên giếng đình cũ, đi đúng bảy vòng – để “gọi tên điều đã quên”.

Không ai bắt buộc Lan. Nhưng khi nghe, cô chỉ khẽ nói:

– Em sẽ làm.

Giọng nhẹ tênh, như thể cô đã biết trước.

Đêm rằm. Ánh trăng lạnh như bạc loang. Cả làng dừng lại trong im lặng – không người xem, không lời dẫn. Chỉ có ánh đèn dầu lấp ló trên bậc đình và tiếng gió rì rào qua rặng tre.

Lan mặc áo dài trắng. Trên tay là mảnh lụa vàng thêu chữ Duyên, được buộc lại bằng sợi chỉ đỏ. Phúc đứng phía sau ống kính máy quay. Tay anh run – không phải vì lạnh, mà vì mỗi bước cô đi như lay động thứ gì đó rất sâu trong anh.

Cô bước một vòng… hai vòng…

Mỗi bước, mảnh lụa tung nhẹ trong gió. Đến vòng thứ tư, bất ngờ giếng phát sáng nhè nhẹ – như có ánh đèn dầu hắt từ đáy lên.

Cả đám người già trong làng đứng phía xa đều lặng đi. Không ai nói. Không ai dám thở mạnh.

Vòng thứ năm, Lan khựng lại một chút. Cô đưa tay ôm ngực. Phúc suýt chạy tới, nhưng ánh mắt cô ra hiệu anh đứng yên.

Vòng thứ sáu, cô khẽ hát – giọng ru quen thuộc, bài hát mà bé Khoa từng hát ngêu ngao. Giọng cô nhỏ, nhưng gió đưa lan ra xa như lời mời gọi. Người nào đó đang được gọi về.

Vòng thứ bảy. Khi bước chân cuối cùng dừng lại bên giếng, Lan thả mảnh lụa xuống.

Ngay khoảnh khắc ấy – giếng nổ một tiếng “bụp” nhẹ, như thể ai đó dưới đáy vừa thở phào.

Không ai nói gì. Chỉ có bà đồng làng ngồi phía xa khẽ chắp tay:

– Về rồi. Họ đã về được với nhau.

Kết thúc nghi lễ, Lan ngồi bên bậc giếng. Phúc đến, đưa cô chai nước. Cô ngước nhìn anh. Mắt không có giọt nước nào, nhưng sâu thẳm là thứ cảm xúc không lời nào mô tả được.

– Khi em thả tay… em thấy gì? – anh hỏi.

Lan không trả lời ngay. Một lúc sau, cô nói khẽ:

– Một người đàn ông mặc áo lính, đứng dưới giếng. Không nói gì. Nhưng anh ấy đưa tay ra.

– Em có cầm không?

– Không. Em gật đầu.

– Và?

– Anh ấy mỉm cười. Rồi quay lưng đi. Mà… lạ lắm, Phúc à…

– Gì cơ?

– Gương mặt người đó… giống anh. Nhưng già hơn, mỏi mệt hơn… và đau hơn.

Phúc lặng người.

Đêm ấy, anh không ngủ được. Lật đi lật lại đoạn quay, đến khi phát hiện – đúng khoảnh khắc mảnh lụa rơi xuống giếng, máy quay bắt được một khung hình lóe sáng rất nhẹ, và trong khung hình ấy, phản chiếu lên mặt nước là… hai người.

Một là Lan. Một là… anh. Nhưng trong bộ quân phục cũ, với một vết máu trên vai trái.

Cả hai đang nắm tay nhau – bên dưới mặt nước.

Anh tua đi tua lại. Không lý giải nổi.

Chỉ biết rằng: Nếu có một lần anh từng bỏ rơi cô giữa giấc mơ, thì đêm nay, họ đã nắm tay nhau trong một kiếp khác.

…

Sáng sớm, làng vẫn còn mờ hơi sương. Mưa đêm qua để lại những vệt nước long lanh trên tán lá, lối đi đất mềm nhũn và tiếng gà gáy nghe như vọng từ rất xa. Phúc dậy từ sớm, ngồi thẫn thờ bên hiên, cốc trà gừng trên tay đã nguội.

Anh tua đi tua lại đoạn quay của đêm lễ. Gương mặt người đàn ông trong máy – chính là anh, nhưng không phải anh – cứ lặng lẽ hiện lên trong khung hình rồi biến mất. Một phần trong anh bắt đầu tin. Một phần khác vẫn gồng lên phản kháng.

“Làm sao có thể… ?”

Nhưng rồi một giọng nói vang lên từ phía sau:

– Cậu quay được cả người dưới giếng rồi đấy à?

Phúc giật mình. Là một cụ bà lưng còng, tóc bạc trắng, tay chống gậy trúc. Ông trưởng thôn đi sau, chậm rãi giới thiệu:

– Đây là cụ Côi. Người cuối cùng sống sót trong làng còn nhớ về lễ “Gọi Duyên” đầu tiên, năm đó.

Cụ Côi cười móm mém.

– Tôi tưởng đêm qua cậu không thấy gì. Hóa ra thấy hết. Mà vẫn ngồi yên được thì giỏi lắm.

Phúc gật nhẹ, mời cụ ngồi xuống bên bậc thềm. Trà nguội, mưa vừa ngớt. Không khí đầy hơi đất và một mùi gì rất xa xưa – như giấy mục, như mực tàu cũ, như tàn tro thắp dở.

– Năm 1963… thật sự đã có người mất tích sau lễ gọi duyên à, cụ? – Phúc hỏi.

Cụ Côi không trả lời ngay. Mắt cụ nhìn xa, như đang soi qua nhiều lớp thời gian.

– Là con bé Lành. Đẹp nhất làng hồi đó. Không cha mẹ, sống với dì, hiền lắm.

– Lành… – Phúc lặp lại cái tên. Trong lòng khẽ nhói.

– Hồi ấy, làng có tin đồn: ai cầu duyên vào tháng cô hồn, mà lòng còn vương một mối không trọn, thì sẽ bị bắt “trả nợ tiền kiếp”. Tôi không tin đâu. Nhưng sau lễ, đúng đêm trăng sáng nhất, nó biến mất. Chỉ còn lại một dải lụa rơi bên giếng.

Phúc nuốt khan.

– Không ai tìm thấy xác sao?

– Không. Nhưng ba tháng sau, người ta thấy một vệt máu khô bên thành giếng. Mưa rửa sạch rồi. Cũng chẳng ai dám điều tra sâu. Người làng chỉ lập bàn thờ vọng, không ai nhắc tên nữa. Cái gì bị lãng quên… thì được cho là yên.

Cụ thở dài, giọng đều đều:

– Nhưng tôi biết. Có một người từng khóc đến khô mắt vì con bé. Là một anh lính từ đơn vị biên giới về phép. Nghe đâu hai người từng hứa với nhau. Nhưng trước lễ một đêm, anh ấy biến mất. Người thì bảo bị gọi đi, người lại bảo… bỏ đi vì sợ lời nguyền.

Phúc nắm chặt tay.

– Cụ còn nhớ tên người lính đó không?

Cụ lắc đầu.

– Chỉ nhớ anh ta cao, trắng, mắt buồn lắm. Mỗi lần nhìn con bé Lành là cứ như nhìn người sắp mất. Có lần tôi nghe lỏm thấy con bé nói:

“Nếu đời này anh không quay lại… em sẽ chờ thêm một kiếp nữa.”

Phúc nhắm mắt. Câu nói ấy… Lan đã từng nói. Trong một giấc mơ. Hay là khi đứng bên giếng? Anh không còn phân biệt nổi nữa.

Cụ Côi nhìn anh, khẽ cười.

– Cậu thấy kỳ lạ phải không? Nhưng mà lạ nhất… là cái gương mặt của cậu. Cậu giống người đó quá.

– Giống?

– Ừ. Không chỉ nét mặt. Mà là cái buồn trong ánh mắt. Cái cách cậu đứng yên khi nghe ai đó nhắc tới “trả nợ tiền kiếp”.

“Cái buồn đó… chỉ có người từng bỏ rơi một người yêu mình đến tận cùng mới mang được”.

Chiều hôm ấy, Phúc không về nhà Lan. Anh đi lang thang trong làng, rồi ra lại giếng đình. Gió thổi nhẹ. Nắng xiên nghiêng qua hàng tre. Anh ngồi xuống bậc đá. Đặt máy quay trước mặt. Bấm nút. Và nói:

– Anh không biết mình có thật sự là người đó không.

– Nhưng nếu đúng… thì anh xin lỗi.

– Vì đã để em chờ.

– Vì đã để lời thề thành huyết lệ.

Phúc dừng lại. Mắt khẽ ướt.

– Nhưng nếu có thể… anh xin một lần được yêu em, ở kiếp này.

…

Một tuần sau đêm lễ gọi duyên, làng Tân Viên trở lại nhịp sống thường nhật. Nhưng với Phúc, mọi thứ dường như vừa thay đổi – dù không ai nói ra. Những bức tường cũ, những con đường đá, cả chiếc giếng rêu xanh… đều như đang thì thầm điều gì đó đã ngủ yên rất lâu.

Chiều ấy, trời vẫn âm u. Anh quyết định quay lại nhà cụ Côi – không biết vì sao, chỉ là trong lòng có một điều gì chưa yên.

Cụ Côi vẫn ngồi trên chõng tre, bên hiên. Nhìn thấy Phúc, cụ cười nhẹ như thể đã đoán được anh sẽ quay lại.

– Cậu đến rồi. Tôi đợi từ sáng.

– Cụ… đợi cháu?

– Ừ. Vì có một thứ tôi giữ đã lâu. Giờ là lúc nên trao lại.

Cụ đứng dậy chậm chạp, vào nhà. Một lúc sau, trở ra với một chiếc hộp gỗ nhỏ, nắp đã mòn vết thời gian. Cụ đặt vào tay Phúc, đôi mắt mờ như sương nhưng vẫn sâu đến lạ.

– Người lính năm xưa để lại cái này. Dặn tôi: nếu sau này có ai mang ánh mắt giống anh ta đến, tìm lại lời thề cũ, thì hãy trao cho người ấy.

Tay Phúc khẽ run. Anh mở hộp. Bên trong là một phong thư cũ, giấy đã ố màu, và một mảnh lụa nhỏ, thêu chữ Lành bằng chỉ đỏ.

Lá thư viết tay, nét chữ mềm, cẩn thận đến từng nét cong:

“Lành,

Anh đã đến. Nhưng anh không dám bước vào lễ.

Người ta bảo nếu anh còn xuất hiện, em sẽ bị cuốn vào lời nguyền mãi mãi. Anh chọn biến mất… để em được sống.

Nhưng em vẫn chết.

Anh không biết mình sai ở đâu. Chỉ biết, nếu có một kiếp sau, anh xin được chịu lời nguyền thay em.

Xin đừng chờ nữa. Xin hãy sống một đời khác – không có anh.

Nhưng nếu… nếu một ngày, em vẫn chọn quay lại.

Thì hãy để anh được nắm tay em. Dù chỉ một lần.

K.”

Phúc gập thư lại. Cả người anh như lặng đi. Mảnh lụa thêu chữ Lành nằm gọn trong lòng tay – như một lời xin lỗi từ một đời khác, giờ mới tới kịp.

Cụ Côi đặt tay lên vai anh, nhẹ như một cái chạm của ký ức:

– Cậu không cần biết mình có phải người đó không. Chỉ cần biết, lần này… đừng rời bỏ cô ấy nữa.

Tối hôm ấy, trời trong. Không gió,  không mưa. Lan nhắn:

“Nếu anh có thời gian, ra giếng một lần cuối với em.”

Họ gặp nhau bên thành giếng. Không đèn, không máy quay. Chỉ có ánh trăng rải xuống mặt nước, tĩnh lặng như một tấm gương đã gột sạch mọi điều cũ kỹ.

Phúc trao lại bức thư cho Lan. Cô đọc chậm, từng dòng. Nét mặt không quá xúc động, nhưng trong đôi mắt ấy có thứ ánh sáng như sương đêm đọng trên ngọn cỏ – vừa trong, vừa buốt.

– Em thấy sao? – Phúc hỏi.

– Em nghĩ… người viết thư ấy không mong tha thứ, mà chỉ mong được hiểu.

Cô gập thư lại. Một lúc sau, cô nói tiếp, khẽ thôi, như sợ đánh thức điều gì vừa được yên nghỉ:

– Em không còn giận nữa. Vì nếu ngày ấy… anh ấy quay lại, có thể em đã không đủ mạnh để đi trọn một kiếp khác.

– Còn bây giờ?

Lan quay sang.

– Em đã sống lại. Và em chọn tha thứ – không chỉ cho anh ấy, mà cho cả em của ngày xưa.

“Vì tình yêu không cần thắng lời nguyền. Chỉ cần đủ can đảm để đi tiếp.”

Phúc nắm lấy tay cô. Cái nắm tay đầu tiên, không run rẩy. Không là dấu chấm cho một lời thề cũ, mà là dấu gạch nối cho một cuộc đời mới.

– Em có chắc không? – anh thì thầm.

Lan mỉm cười.

– Chắc. Lần này, nếu mất nhau… thì em sẽ tìm lại. Nhưng em tin, mình không mất nữa đâu.

Ánh trăng tràn qua vai họ, chạm vào mặt nước giếng. Trong khoảnh khắc, Phúc nhìn thấy hai bóng người phản chiếu – một đôi nam nữ mặc áo dài cổ, đứng cạnh nhau. Không nói. Không động đậy. Chỉ nhìn hai người bên trên bằng ánh mắt yên bình.

Rồi hình ảnh ấy tan vào sóng nước.

Ba năm sau…

Lan và Phúc sống ở Hà Nội. Cô mở một tiệm trà nhỏ mang tên “Giếng xưa”. Anh vẫn làm phim, nhưng không còn đi nhiều. Chuyến đi quan trọng nhất đời anh – là chuyến trở về.

Một lần, bé Khoa hỏi:

– Cô Lan ơi, sao tiệm tên “Giếng xưa”?

– Vì nơi đó có người từng đợi một người khác… suốt một kiếp.

– Rồi người đó có đến không?

Lan nhìn Phúc đang pha trà trong bếp, rồi khẽ cười:

– Có. Nhưng trễ mất mấy mươi năm.

– May mà… người đợi vẫn còn ở đó.

 

(Hết)

 

© Hoàng Sâm – blogradio.vn

Mời xem thêm chương trình:

Ở Nơi Đó, Anh Cũng Mong Em Được Hạnh Phúc Đúng Không | Blog Radio