Chị Hoàng Thị Thảo quê ở xã Kim Liên (huyện Nam Đàn cũ), tỉnh Nghệ An, lấy chồng ở xã Lương Hòa Lạc, tỉnh Đồng Tháp (huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang cũ), năm 2020.

5 năm làm dâu, sống xa nhà hơn 1.570km, chị Thảo vẫn chưa hết bỡ ngỡ với nếp sống truyền thống, phong tục và văn hóa ẩm thực độc đáo ở miền Tây.

Nàng dâu quê Nghệ An cho hay, ngoài ấn tượng về tính cách tốt bụng, nhiệt tình của bà con nơi đây, chị còn sớm hòa nhập với cuộc sống chậm rãi, an yên, chủ yếu sử dụng nguồn thực phẩm “cây nhà lá vườn” ở vùng sông nước.

“Thời gian đầu về đây, mình chưa quen với nhịp sống chậm, thư thái. Nhưng dần mình cũng thích nghi, thậm chí còn thích văn hóa tập trung ăn uống cả gia đình cho đông vui và tăng sự gắn kết”, chị nói.

lay chong mien tay 1.jpg
Chị Thảo làm dâu miền Tây được 5 năm, hiện sống ở Đồng Tháp (tỉnh Tiền Giang cũ)

Theo cảm nhận của chị, ẩm thực là yếu tố có sự khác biệt nhiều nhất, thể hiện rõ nét qua mỗi đám giỗ. 

Trong đó, bà con miền Tây thường nấu những món ăn có vị ngọt nhiều hơn vị mặn, cay, không giống khẩu vị của người miền Bắc, miền Trung.

Mỗi khi có đám giỗ, các thành viên trong đại gia đình còn cùng nhau chuẩn bị nguyên liệu, tự nấu nướng các món ăn phục vụ mâm cỗ.

Đây không chỉ là dịp để người thân, họ hàng hỏi thăm nhau, tăng sự gắn kết giữa các thế hệ mà còn thể hiện lòng thành kính qua những món ngon, tưởng nhớ tới những người đã khuất.

“Ở nhà chồng mình, đám giỗ tự nấu và cũng không có giờ ăn cỗ cụ thể. 

Nếu ở miền Bắc và miền Trung, cỗ thường bày cho 6 người, khách đến cùng một khung giờ để gia chủ mời cỗ một lượt, thì ở miền Tây, mỗi mâm thường có 10 người. Khách đến giờ nào trong buổi cũng được, cứ đủ người là xếp bàn và nhập tiệc”, chị Thảo kể.

Nàng dâu miền Trung chia sẻ về phong tục tặng quà thay vì phong bì trong đám giỗ miền Tây

Nàng dâu miền Trung cũng tiết lộ, mâm cỗ đám giỗ ở miền Tây khá thịnh soạn, bày biện khoảng 12 – 13 món, từ khai vị, món chính đến tráng miệng.

Trong đó, món khai vị trong đám giỗ miền Tây thường là lồng hội (một đĩa bao gồm bánh bao chiên, chả nem, chả giò…) hoặc món “tứ quý” – tổng hợp 4 món khai vị khác nhau, thường là món chiên, gỏi, chả và có thể có thêm một món xôi. 

Còn các món chính rất đa dạng, từ lợn quay, vịt quay ăn kèm bánh hỏi, bánh mì cho đến cá chiên cuốn bánh tráng, tôm hấp nước dừa, bò né, bò kho, lẩu… 

Tùy từng nhà mà người ta có thể chế biến thêm các món như bún xào, cháo, ăn kèm hải sản… Cuối cùng là món tráng miệng, thường là trái cây hoặc rau câu.

Chị Thảo cũng nhận thấy, ở miền Tây, người dân nơi chị sống khi đến đám giỗ thường không đưa phong bì hay tiền mà sẽ mang quà tùy ý.

Phụ nữ sẽ mang các món như trái cây hay dầu ăn, muối, đường, bột ngọt…, còn đàn ông xách nước ngọt hoặc rượu, bia.

Ban đầu, chị khá thắc mắc về thói quen tặng quà thay vì đưa phong bì tiền khi dự đám giỗ. Song, chị được mẹ chồng giải thích nên hiểu rõ hơn về ý nghĩa của nét văn hóa này.

“Có lần mình hỏi mẹ rằng, sao người ta không mừng tiền để gia chủ tiện mua sắm gì cần thiết. Mẹ bảo, tiền cầm thì gọn nhưng không thể hiện được cái nghĩa, cái tình.

Còn mua bịch muối hay gói đường, mỗi lần dùng, gia chủ còn nhớ, còn nhắc”, nàng dâu Nghệ An xúc động chia sẻ.

Chị cho hay, nét văn hóa này có thể chỉ xuất hiện ở một số địa phương miền Tây, không mang tính đặc trưng hay đại diện cho cả vùng miền, khu vực.
Một số món ăn dân dã trong mâm cơm thường ngày của gia đình chị Thảo ở miền Tây

Ngoài văn hóa, ẩm thực trong đám giỗ, chị Thảo cũng yêu thích các món ăn trong mâm cơm thường ngày của gia đình miền Tây, ưu tiên sử dụng nguồn nguyên liệu dân dã “cây nhà lá vườn”, dễ kiếm như các loại rau, tôm, cua, cá, ốc…

Chị từng không ăn được một số món “nặng mùi” như sầu riêng, lẩu mắm nhưng dần thích nghi, thậm chí bị cuốn hút bởi những hương vị đó.

“Mình thích cả món mắm chưng và cá hấp. Nếu ai chưa ăn được thì thấy mắm hôi nhưng quen rồi lại nghiện.

Mỗi lần ăn mấy món đó, cả nhà mình lại dành nhau ra vườn để hái các loại rau vào ăn kèm, rất vui”, chị nói thêm.

Ảnh, video: Con du miền Tây

Chuyên ‘làm đẹp’ cho tử thi, 2 cô gái ở TPHCM kể những cách vượt qua nỗi sợ hãiGiữa nhiều cơ hội việc làm ở thành phố, Kim Em (quê Cà Mau) và Yến Nhi (TPHCM) chọn gắn bó với công việc mà ngay cả nhiều nam giới cũng e dè.