Nỗi niềm Bàu Đá quê tôi

blogradio.vn – Dư âm đặc biệt của loại rượu Bàu Đá quê tôi với những ai “sành” uống rượu đều tinh tế nhận thấy, ấy là mùi thơm phảng phất của rượu gạo, vị ngót ở cổ sau khi uống. Cảm giác nóng dần từ miệng xuống dạ dày nhưng vẫn êm và dễ chịu.

***

Những ai đã từng ghé thăm miền đất võ Bình Định một lần hẳn sẽ chẳng thể nào quên được những món ngon đã trở thành thương hiệu nổi tiếng. Từ bún Song Thằn đến nem Chợ Huyện; từ bánh tráng nước dừa đến bánh ít lá gai,… Và một đặc sản được xem là “Thiên hạ đệ nhất danh tửu” (Nguyễn Duy), là “Tinh hoa của càn khôn, của ngưng tụ khí thiêng, của dũng mãnh và tài hoa hào kiệt đất võ trời văn” (Trần Phan). Ấy chính là rượu Bàu Đá.

Mỗi khi ngồi trò chuyện với mọi người, ba vẫn thường tự hào về làng nghề truyền thống rượu Bàu Đá là thôn Cù Lâm, xã Nhơn Lộc, thị xã An Nhơn quê tôi. Đã từ rất lâu, khi cuộc sống của người dân quê tôi còn quanh quẩn với ruộng đồng, vì muốn có thêm nghề phụ trang trải khó khăn, người dân quê tôi đã rủ nhau nấu rượu. Nước nấu rượu được lấy ở Bàu Đá trong làng, đây vốn là một cái bàu rộng lớn, xung quanh là đá, nước ở bàu này uống rất mát và ngọt. Hồi đó, vì nhiều nhà chưa có giếng nên lấy nước ở đây về uống, nấu ăn và cả nấu rượu. Điều chẳng thể ai ngờ là rượu được nấu từ nguồn nước này lại có mùi hương rất đặc biệt, khi uống vào cảm giác rất thoải mái, dễ chịu, lại trị được chứng đau lưng, nhức mỏi, làm cho cơ thể thêm khỏe mạnh nếu uống một cách điều độ. Thế là cả thôn truyền nghề cho nhau, chẳng mấy chốc, tiếng lành đồn xa, danh tiếng của rượu Bàu Đá đã được truyền đi khắp nơi.

Dư âm đặc biệt của loại rượu Bàu Đá quê tôi với những ai “sành” uống rượu đều tinh tế nhận thấy, ấy là mùi thơm phảng phất của rượu gạo, vị ngót ở cổ sau khi uống. Cảm giác nóng dần từ miệng xuống dạ dày nhưng vẫn êm và dễ chịu. Nó khác với những loại rượu bình thường ở chỗ rượu rất nặng (trên 50 độ), khi lắc sẽ sủi tăm, số lượng tăm tăng lên khi lắc nhiều lần, tăm sẽ nổi dần đều và đóng trên bề mặt của rượu khi ngừng lắc.

Nối nghề nội tôi hơn hai mươi năm nay, ba vẫn từng ngày kiên trì, chăm chỉ để có được loại rượu được chắt lọc từ tinh túy của đất trời này. Để có thể cho ra đời một mẻ rượu Bàu Đá nguyên chất phải trải qua một quá trình với những công đoạn chẳng hề đơn giản. Với khoảng 6 kg gạo, nấu chín rồi ủ men khoảng một tuần, sau đó đem nấu thủ công bằng nồi đất, ống tre. Lửa nấu rượu phải liu riu vì nếu để lửa quá to sẽ khiến cơm rượu bị khê dẫn đến hư rượu. Nấu rượu Bàu Đá không vội vàng mà phải kiên nhẫn. Thường mỗi ngày, ba chỉ nấu được một nồi, mỗi nồi chỉ lấy chừng 4 lít rượu. Người ta thường nói, có thêm nghề phụ thì trong nhà cũng ăn nên làm nổi, ấy vậy nhưng với nghề nấu rượu gia truyền, ba mẹ cũng chỉ đủ lo toan chuyện học hành cho chị em tôi. Có chăng vốn liếng được chắt chiu dành dụm mấy chục năm, giờ gia đình tôi cũng có được một ngôi nhà cấp bốn tránh mưa, tránh nắng.

Chị gái lấy chồng trong làng rồi cũng nối nghiệp ba nấu rượu Bàu Đá. Tôi ra trường và lập nghiệp xa nhà. Lần về quê vừa rồi, tôi rủ mấy bạn đồng nghiệp cùng về. Ba sai tôi nướng thêm đĩa mực khô, lấy mấy chục nem mẹ mua hôm trước, còn ba đon đả đem ra một bình nhỏ rượu Bàu Đá vẫn để trên bàn chờ mời khách. Vừa ăn mực, ăn nem vừa nhâm nhi chén rượu và trò chuyện về đặc sản miền đất võ, mấy bạn tôi cứ nức lời khen ngợi. Như để giới thiệu thêm về những món ngon của Bình Định, ba tôi còn đọc thuộc lòng cho đám bạn tôi nghe mấy câu ca dao đã được truyền tụng từ lâu:“Bàu Đá mà nhắm mực khô/ Có về âm phủ, cũng đội mồ mà lên”, rồi “Rượu ngon Bầu Đá mê li/ Gặp nem chợ Huyện bỏ đi sao đành”. Tiếng cười nói vui vẻ, ấm áp bên những li rượu đậm đà tình nghĩa cứ thế tiếp diễn.

Danh đồn rượu Bàu Đá thơm, ngon, đặc biệt khiến nhiều người tìm đến xin công thức nấu, thế nhưng dù nấu thế nào thì sản phẩm cho ra vẫn không thể giống với hương vị rượu thôn Cù Lâm quê tôi. Gọi điện về nhà, trong giọng nói của ba, tôi nhận ra những trăn trở, âu lo vì thương hiệu Bàu Đá hiện đang bị những kẻ cơ hội tìm cách pha trộn, làm giả bằng cách này cách khác trên thị trường. Dù vậy, ba vẫn tin tưởng chắc chắn rằng sản phẩm rượu Bàu Đá chính gốc ở quê tôi vẫn mãi là đặc sản không thể quên với bất kì ai đã một lần nếm thử.

Nghĩ đến rượu Bàu Đá, tôi lại nhớ đến câu nói của Trần Phan: “Cái hào khí ngất trời đấy mà không một lần thưởng lãm không phải là phí mất một kiếp bình sinh sao?”

© Xanh Nguyên – blogradio.vn

Mời xem thêm chương trình:

Rồi Mình Sẽ Gặp Lại Nhau Vào Một Ngày Duyên Đến