Ăn cá nóc, một người tử vong, hai người nhập viện

Trường hợp tử vong là nam thanh niên 21 tuổi. Buổi sáng cùng ngày, anh cùng hai người khác ra biển đánh bắt và nấu ăn. Trong nồi có cá nghéo, bề bề, mực, rau mồng tơi, mì tôm và một con cá nóc khoảng 200g. Người này đã trực tiếp ăn toàn bộ con cá nóc. Khoảng 20 phút sau, anh xuất hiện đau đầu dữ dội, buồn nôn, ý thức chậm dần. Trên đường tới bệnh viện, sau khoảng 2 giờ, bệnh nhân ngừng tim và tử vong.

Hai người còn lại không ăn trực tiếp thịt cá nóc nhưng có dùng phần canh chung. Sau ăn khoảng 4 giờ, họ xuất hiện triệu chứng tê bì đầu ngón tay, song không nôn, không chóng mặt. Khi nhập viện, cả hai tỉnh táo, dấu hiệu sinh tồn ổn định và không bị liệt.

Các bác sĩ cho biết cá nóc chứa tetrodotoxin – loại độc tố thần kinh cực mạnh, mạnh gấp 275 lần xyanua. Chỉ nửa mg cũng có thể gây tử vong cho người trưởng thành. Độc tố tập trung nhiều ở da và nội tạng cá, song thịt cá cũng chứa chất độc. Đặc biệt, tetrodotoxin không bị phá hủy bởi nhiệt, nên dù luộc, hấp, chiên, nướng… cá nóc vẫn có thể gây ngộ độc và tử vong.

TS. bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, cảnh báo: “Ngộ độc cá nóc luôn nằm trong nhóm ngộ độc thực phẩm nguy hiểm nhất với tỷ lệ tử vong rất cao. Ở biển Việt Nam có hàng chục loài cá nóc khác nhau. Không chỉ cá nóc mà bạch tuộc vòng xanh, một số loài ốc biển, con so cũng chứa tetrodotoxin và có thể gây ngộ độc”.

Ông cho biết, độc tố này tác động trực tiếp lên hệ thần kinh và tim mạch, khiến bệnh nhân nhanh chóng xuất hiện tê bì môi lưỡi, mặt, sau đó liệt toàn thân, loạn nhịp tim, tụt huyết áp, co giật, hôn mê. Nguyên nhân tử vong chủ yếu là do liệt cơ hô hấp dẫn đến ngừng thở. Hiện chưa có thuốc giải độc đặc hiệu, việc cứu sống bệnh nhân phụ thuộc hoàn toàn vào cấp cứu hỗ trợ hô hấp và tuần hoàn kịp thời.

Đáng chú ý, ngoài việc xuất hiện ở dạng tươi sống, cá nóc và sinh vật biển có chứa tetrodotoxin còn có thể được chế biến thành sản phẩm bán trên thị trường như chả cá, cá khô tẩm vừng… và đã từng gây ngộ độc.

Cảnh báo ngộ độc cá nóc: một lượng nhỏ cũng có thể tử vong

Cục An toàn Thực phẩm (Bộ Y tế) thông tin, cá nóc là một trong những loài thủy sản mang độc tố mạnh, có thể gây ngộ độc nghiêm trọng và thậm chí tử vong nếu ăn phải.

Tại Việt Nam có hơn 70 loài cá nóc, nhiều loài trong số đó chứa độc tố. Mặc dù nguy hiểm, vẫn có tình trạng một số người bất chấp cảnh báo để sử dụng cá nóc làm thực phẩm, đặc biệt ở các vùng ven biển nơi thói quen ẩm thực và nguồn cung hải sản phong phú. Do vậy, việc nắm rõ cách nhận diện, hiểu biết về mức độ nguy hại của độc tố và nhận thức cộng đồng là hết sức cần thiết để tránh những hậu quả đáng tiếc.

Để phòng ngừa ngộ độc, người dân không nên ăn cá nóc dưới bất kì hình thức nào, cả cá tươi hay cá khô, và không tiêu thụ những loài có hình dáng dễ nhầm với cá nóc. Người mua hàng cần thận trọng khi chọn hải sản tại chợ; ngư dân cần có khả năng nhận diện chính xác để tránh đánh bắt, buôn bán nhầm những loài mang độc. Ngoài ra, công tác tuyên truyền về tác hại của cá nóc cần được đẩy mạnh ở các địa phương ven biển, đồng thời tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật hiện hành cấm buôn bán và chế biến cá nóc.

Người dân cần nhớ không nên tự ý điều trị tại nhà bởi độc tố tetrodotoxin rất nguy hiểm và không có thuốc giải đặc hiệu. Khi nghi ngờ bị ngộ độc cá nóc, việc cần làm là đưa nạn nhân đến cơ sở y tế cấp cứu ngay lập tức; đồng thời, nếu phát hiện cá nóc đang được bày bán trên thị trường, hãy báo cho chính quyền địa phương để xử lí theo quy định.