Bệnh suy thận độ 2 và cảnh báo quan trọng

Bệnh thận mạn (CKD), trước đây được biết đến là suy thận, là quá trình bệnh diễn tiến lâu dài, gây suy giảm dần dần chức năng thận. Ở các giai đoạn đầu, suy thận không biểu hiện triệu chứng rõ rệt nên rất khó để nhận biết. Bài viết này, sẽ tư vấn về các thông tin cần biết về bệnh thận mạn giai đoạn 2, tức suy thận độ 2.

Suy thận độ 2 là gì?

Suy thận độ 2 là giai đoạn thứ 2 của bệnh thận mạn (CKD). Bác sĩ kết luận liệu người bệnh có mắc CKD giai đoạn 2 dựa trên chỉ số lọc cầu thận ước tính (eGFR), trong khoảng 60 – 89ml/phút, có dấu hiệu tổn thương thận có thể nhìn thấy trên siêu âm hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT), có protein trong nước tiểu (tiểu đạm/đạm niệu).

Nhìn chung, trong giai đoạn 2 của bệnh thận mạn, tổn thương ở thận vẫn ở mức độ nhẹ, thận vẫn hoạt động tốt mặc dù trên chẩn đoán hình ảnh sẽ có dấu hiệu tổn thương thận rõ hơn so với suy thận độ 1. Khi này, người bệnh sẽ được bác sĩ lập kế hoạch điều trị để làm chậm quá trình tiến triển sang CKD giai đoạn tiếp theo. (1)

Nguyên nhân gây suy thận giai đoạn 2

Nguyên nhân gây suy thận giai đoạn 2 và bệnh thận mạn nói chung được chia làm 4 nhóm nguyên nhân chính, gồm:

• Mạch máu liên quan đến quả thận: bao gồm 2 nhóm bệnh là nhóm bệnh vi mạch (bệnh hiếm) và nhóm mạch máu lớn. Chủ yếu do biến chứng của các bệnh nền mạn tính như đái tháo đường type 2, tăng huyết áp,…
• Nhóm bệnh liên quan đến bệnh cầu thận: thường là do các tổn thương ở cầu thận do các yếu tố miễn dịch như bệnh cầu thận nguyên phát hoặc thứ phát như: lupus, bệnh thận IgA, xơ hóa cầu thận,…
• Nhóm bệnh ống thận mô kẽ: bao gồm nguyên phát và thứ phát dẫn đến giảm chức năng thận do nhiễm trùng, phản ứng với thuốc,… gây tổn thương ở ống lượn, quai và ống góp (các ống mạch máu ở thận).
• Nhóm bệnh liên quan đến tiết niệu: bao gồm nhiễm trùng tiết niệu (UTI), sỏi tiết niệu hoặc dị dạng tiết niệu bẩm sinh, biến đổi cấu trúc thận liên quan đến ung thư,…

Ngoài ra, các yếu tố nguy cơ gây suy thận giai đoạn 2 thường là thứ phát do các vấn đề sức khỏe mạn tính, đóng vai trò là các yếu tố làm giảm chức năng thận như: huyết áp cao hoặc bệnh tiểu đường không được điều trị kiểm soát, có thể dẫn đến tổn thương thận theo thời gian.

Cuối cùng là gây tổn thương thận về cấu trúc hoặc tổn thương thận kéo dài trên 3 tháng, khi này người bệnh được kết luận mắc bệnh thận mạn. Khi thận không hoạt động bình thường, chúng không thể loại bỏ chất thải khỏi máu và gây nhiều vấn đề sức khỏe.

Triệu chứng suy thận độ 2

Triệu chứng suy thận giai đoạn 2 không rõ ràng và rất khó để nhận biết. Thông thường, CKD giai đoạn 2 vẫn chưa có triệu chứng cụ thể, nếu có thì các triệu chứng này chủ yếu được nhận biết qua xét nghiệm nước tiểu và xét nghiệm máu. Các triệu chứng dễ nhận biết bao gồm:

• Mức lọc cầu thận giảm xuống dưới 90ml/phút.
• Có tiểu đạm qua xét nghiệm, nước tiểu có bọt.
• Có tổn thương thận thấy được trên siêu âm hoặc chụp CT scan.

Trong một số trường hợp hiếm gặp, người bị suy thận độ 2 có thể ghi nhận các triệu chứng sau đây:

• Nước tiểu sẫm màu hơn có thể có màu từ vàng, đỏ đến cam.
• Đi tiểu nhiều hơn hoặc ít hơn.
• Mệt mỏi quá mức.
• Huyết áp cao.
• Giữ nước (phù nề).
• Đau lưng dưới.
• Chuột rút cơ vào ban đêm.
• Mất ngủ.
• Da khô hoặc ngứa.

Ảnh hưởng của suy thận độ 2 đến sức khỏe

Ở giai đoạn 2 của bệnh thận mạn, chức năng thận giảm nhẹ và có bằng chứng về tổn thương thận nhưng nhìn chung chưa có triệu chứng nào nghiêm trọng và ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người bệnh. Mặc dù các triệu chứng có thể “vắng mặt” nhưng những tổn thương về chức năng hoặc cấu trúc thận có thể gây mất protein trong máu vào nước tiểu, dẫn đến tiểu đạm.

Nếu không được điều trị kịp thời, CKD giai đoạn 2 sẽ tiến triển đến các giai đoạn muộn, chức năng thận suy giảm nghiêm trọng, cuối cùng người bệnh sẽ đối mặt với khả năng cần điều trị thay thế thận.

Người bệnh có thể đối mặt với việc tiến triển bệnh nhanh hơn do bệnh nền gồm tiểu đường, cao huyết áp,… thúc đẩy. Trong quá trình tiến triển CKD sang các giai đoạn muộn hơn, người bệnh phải đối mặt với các biến chứng nguy hiểm như: bệnh tim mạch, huyết áp cao, thiếu máu, nhiễm toan chuyển hóa, rối loạn khoáng và xương. Các tổn thương do suy thận độ 2 gây ra không thể phục hồi, điều trị kịp thời sẽ làm chậm quá trình diễn tiến của bệnh.

Chẩn đoán suy thận độ 2

Chẩn đoán bệnh bằng 3 phương pháp sau đây:

• Xét nghiệm nước tiểu để tìm protein niệu (đạm niệu): nếu có sự hiện diện của các phân tử protein trong nước tiểu, ở mức từ 30 – 300mg/g là CKD giai đoạn 2.
• Xét nghiệm máu để ước tính mức lọc cầu thận (eGFR): mức độ creatinine cao có nghĩa là thận không hoạt động bình thường. Ở giai đoạn 2, eGFR rơi vào khoảng từ 60 – 89ml/phút. Kết quả eGFR ở giai đoạn 2 vẫn được xem xét trong phạm vi chức năng thận dự kiến, do đó có thể khó chẩn đoán bệnh thận mạn trong giai đoạn này.
• Chẩn đoán hình ảnh: bác sĩ có thể thực hiện các chẩn đoán hình ảnh như: siêu âm, chụp CT scan, chụp MRI thận để tìm kiếm và để đánh giá mức độ của bất kỳ tổn thương nào trên thận.

Phương pháp điều trị suy thận độ 2

Các tổn thương về cấu trúc và chức năng ở người suy thận độ 2 không thể hồi phục. Do đó, điều trị bệnh là nỗ lực giúp ngăn chặn sự tiến triển của bệnh thận sang các giai đoạn muộn. Các phương phương điều trị CKD giai đoạn 2 gồm: thay đổi lối sống và thuốc để giúp điều trị các nguyên nhân cơ bản (điều trị bệnh nền).

1. Thay đổi lối sống

Thay đổi lối sống bao gồm thay đổi thói quen sinh hoạt hàng ngày và thay đổi trong chế độ dinh dưỡng. Những thay đổi trong sinh hoạt gồm:

• Bỏ thuốc lá và các sản phẩm từ thuốc lá: vì hút thuốc có thể đẩy nhanh quá trình bệnh thận và làm tăng nguy cơ suy giảm chức năng thận hoàn tòa. Làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác như: huyết áp cao, bệnh tim, ung thư và đột quỵ.
• Tập thể dục thường xuyên: người bệnh có thể bắt đầu bằng đi bộ, chạy bộ hoặc các bài tập phù hợp với thể chất hiện tại để tăng cường sức khỏe, giữ khối lượng cơ.
• Ngủ đủ giấc và nghỉ ngơi nhiều hơn để cơ thể phục hồi.
• Điều chỉnh cân nặng về mức phù hợp: nếu thừa cân thì nên giảm cân thông qua chế độ ăn uống cân bằng và hoạt động thể chất có thể giúp cải thiện sức khỏe theo nhiều cách.
• Kiểm soát căng thẳng: bằng tập luyện như yoga, trò chuyện cùng người thân, bạn bè hoặc làm các hoạt động yêu thích sẽ giúp tinh thần luôn khỏe, giảm lo lắng do bệnh tật.

Về dinh dưỡng, với những người suy thận độ 2 không có quá nhiều hạn chế về ăn uống và quan trọng là người bệnh nên ăn uống lành mạnh. Chế độ ăn lành mạnh gồm: ăn uống lành mạnh thường bao gồm tiêu thụ nhiều rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, protein thực vật, cá và thịt nạc. Đồng thời hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, carbohydrate tinh chế (đường) và đồ uống ngọt để giảm áp lực lên thận.

Nếu bị cao huyết áp, người bệnh cần hạn chế lượng muối tiêu thụ, ở mức 2000mg/ngày (khoảng 1 muỗng cà phê muối từ tất cả thực phẩm và đồ uống bạn tiêu thụ mỗi ngày). Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe hiện tại, bác sĩ sẽ có hướng dẫn về việc có cần điều chỉnh lượng muối hay không hoặc cần điều chỉnh lượng muối ở mức bao nhiêu.

Xem thêm chi tiết: Thực đơn cho người suy thận độ 2: Gợi ý món ăn mỗi ngày đủ chất

2. Điều trị bệnh nền

Dựa trên bệnh nền, tình trạng sức khỏe hiện tại hoặc nguyên nhân gây tổn thương thận, bác sĩ sẽ kê đơn 1 hoặc nhiều loại thuốc để kiểm soát tình trạng này và ngăn tổn thương ở thận tiến triển. Ví dụ, nếu bị tiểu đạm (albumin niệu) bác sĩ có thể kê đơn thuốc ức chế ACE/ARB, chất ức chế SGLT2 và/hoặc NSMRA để làm giảm tiểu đạm và làm chậm hoặc ngăn CKD tiến triển sang những giai đoạn nghiêm trọng hơn.

Với những người mắc suy thận độ 2 có bệnh nền là tiểu đường, tiền sử tim mạch hoặc từ 50 tuổi trở lên, bác sĩ có thể kê đơn bổ sung statin (thuốc cholesterol) để làm giảm mỡ máu, giảm nguy cơ bị đau tim hay đột quỵ. Trong khi điều trị, người bệnh không nên tự ý dùng thêm bất kỳ loại thuốc, vitamin, chất bổ sung hoặc thảo dược nào,… để trái tình trạng tăng men gan, tăng đường huyết,… nguy hiểm.

Biện pháp phòng ngừa suy thận độ 2 tiến triển

Không có biện pháp nào có thể phòng ngừa bệnh tiến triển. Nhưng người bệnh có thể điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và dùng thuốc để làm chậm quá trình tiến triển của CKD giai đoạn 2. Các điều trị bổ sung có thể làm chậm tiến triển của bệnh thận mạn gồm:

• Điều trị thiếu máu bằng viên sắt bổ sung.
• Duy trì lượng nước nạp vào cơ thể ở mức bình thường nếu người bệnh chưa có có triệu chứng phù nề hay chưa có chỉ định giới hạn mức chất lỏng tiêu thụ.
• Kiểm soát khẩu phần ăn.
• Quản lý căng thẳng bằng các bài tập thiền, yoga.
• Tập luyện thể dục, thể thao trong ít nhất 30 phút mỗi ngày.
• Không hút thuốc lá.
• Không uống rượu bia.

Câu hỏi liên quan

1. Suy thận giai đoạn 2 có phục hồi hoàn toàn được không?

Suy thận độ 2 không thể phục hồi hoàn toàn được. Hiện vẫn chưa có phương pháp nào có thể chữa lành các tổn thương do bệnh thận mạn giai đoạn 2. Những phương pháp điều trị hiện tại có tác dụng làm chậm tiến triển của bệnh sang các giai đoạn muộn hơn và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

2. Suy thận mức độ 2 có phải chạy thận không?

Suy thận độ 2 không phải chạy thận. Bệnh ở giai đoạn sớm của bệnh thận mạn và người bệnh vẫn chưa cần phải chạy thận để duy trì sự sống. Ở CKD giai đoạn 2, chức năng thận giảm nhẹ, nhìn chung vẫn đáp ứng được nhu cầu lọc máu của cơ thể nên vẫn chưa cần điều trị thay thế thận.

Hy vọng với những thông tin bài viết vừa chia sẻ đã giúp bạn hiểu thêm về suy thận độ 2 cũng như nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán và điều trị bệnh.