Ngày 8-11, hàng trăm chuyên gia, nhà khoa học, bác sĩ trong và ngoài nước đã tham gia hội nghị khoa học thường niên Hội Ghép tạng Việt Nam lần thứ X – 2025 do Hội Ghép tạng Việt Nam tổ chức tại TP HCM.

Tại hội nghị, các bác sĩ Bệnh viện Quân y 175 (TP HCM) mổ thị phạm truyền hình trực tiếp đến các bác sĩ tham dự về hai ca phẫu thuật nội soi lấy tạng ghép.

Theo Hội Ghép tạng Việt Nam, dù khởi điểm chậm hơn thế giới gần nửa thế kỷ nhưng ghép tạng tại Việt Nam đã vươn lên trở thành quốc gia dẫn đầu khu vực Đông Nam Á. Hiện cả nước có 31 bệnh viện triển khai ghép tạng với kỹ thuật tiên tiến ngang tầm thế giới, từ ghép thận, gan, tim, phổi, ruột đến ghép đa tạng đồng thời (gan – thận; tim – thận; tim – phổi; thận – tụy) và chi thể (ghép cẳng tay, cánh tay); giác mạc; ghép tuỷ; ghép tế bào gốc.

Tính đến cuối năm 2024, đã có 9.500 ca ghép tạng, trung bình 1.000 ca mỗi năm trong ba năm gần đây với tỉ lệ thành công và chất lượng sống của bệnh nhân sau ghép tương đương các nước phát triển. Việt Nam cũng đạt được bước tiến quan trọng trong việc tự chủ hoàn toàn kỹ thuật lấy ghép và áp dụng nhiều phương pháp mới, giảm thời gian phẫu thuật đáng kể: ghép thận chỉ còn 2-3 giờ, ghép gan 4-5 giờ.

Số người đăng ký hiến tạng không ngừng tăng lên, hiện đạt 143.477 người; các ca hiến tạng chết não gia tăng rõ rệt, riêng 8 tháng đầu 2025 đã có 50 ca. Chi phí ghép tạng tại Việt Nam chỉ bằng 1/3 so với thế giới, rẻ hơn nhiều so với Thái Lan và Mỹ, mở cơ hội tiếp cận cho nhiều bệnh nhân. Tuy nhiên, ngành ghép tạng Việt Nam vẫn đối mặt với thách thức lớn về nguồn tạng hiến.

Thiếu tướng, TS-BS Trần Quốc Việt, Giám đốc Bệnh viện Quân y 175 (TP HCM), cho biết trong gần hai năm triển khai, bệnh viện đã thực hiện thành công hơn 89 ca ghép thận và 11 ca ghép gan. Đặc biệt, từ tháng 4-2025, bệnh viện đã làm chủ quy trình khép kín từ chẩn đoán chết não, lấy tạng đến ghép tạng.

“Thành tựu này khẳng định bệnh viện là trung tâm ghép tạng trọng điểm phía Nam; đồng thời, góp phần hiện thực hóa tầm nhìn trở thành quần thể y học quân sự đa năng, chuyên sâu, hiện đại, ngang tầm khu vực và quốc tế” – BS Việt nhấn mạnh.

BS Dương Đức Hùng, Giám đốc Bệnh viện Việt Đức, cho biết hiện cả ba miền tại Việt Nam đã thực hiện ghép tạng. Về kỹ thuật, công tác phối hợp không khó, song khó nhất vẫn là nguồn tạng hiến. 

Hiện có 2 nguồn gồm từ người chết não và người sống. Tuy nhiên, số ca mắc bệnh và số ca được ghép chưa bao giờ đáp ứng được nhu cầu, chỉ đáp ứng 10% nhu cầu. Trong khi người hiến sống chỉ hiến được một tạng (gan, thận, ruột…) thì người hiến chết não có thể hiến được đa tạng, mô.

Năm 2024, Bệnh viện Việt Đức đã tiếp nhận 741 ca chết não tiềm năng, trung bình mỗi ca nhân viên y tế của bệnh viện phải tiếp cận, vận động đến 8 lần để có 36 ca đồng ý hiến tạng (chiếm 4,8%). Nhưng đến giờ cuối cùng lấy được chỉ 20 ca (2,7%) đủ điều kiện hiến.

Phát biểu tại hội nghị khoa học thường niên Hội Ghép tạng Việt Nam lần thứ X – 2025, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức cho biết sau 10 năm tổ chức, hội nghị ghép tạng Việt Nam đã trở thành diễn đàn uy tín, quy tụ các chuyên gia, nhà quản lý, y-bác sĩ và các tổ chức trong nước và quốc tế. Đây không chỉ là nơi công bố các công trình nghiên cứu, thành tựu kỹ thuật mới mà còn là dịp củng cố niềm tin, ý chí và trách nhiệm của ngành y trong hành trình mang lại sự sống cho bệnh nhân.

“Kỹ thuật ghép và điều trị sau ghép tại Việt Nam đã phát triển nhanh, chất lượng tốt. Tuy nhiên, công tác điều phối cần được chú trọng hơn, đi đôi với việc truyền thông để nâng cao nhận thức cộng đồng. Hiện mạng lưới ghép tạng đã có 31 bệnh viện, vì vậy điều phối minh bạch, công bằng, đặc biệt cho bệnh nhân nghèo, là nhiệm vụ quan trọng” – Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh.

Thông tin về các chiến lược phát triển ghép tạng của Bộ Y tế, trong đó nổi bật là hoàn thiện khung pháp lý, Bộ Y tế mong nhận được sự hỗ trợ của các chuyên gia trong việc hoàn thiện luật hiến và ghép tạng. Đây là nền tảng quan trọng để tăng nguồn tạng hiến từ người chết não và chết tim, phục vụ cho những bệnh nhân đang chờ ghép.

Tải VPBank