Ca ghép đồng thời tim, phổi đầu tiên thành công tại Việt Nam

Ghép đồng thời tim, phổi cho nữ bệnh nhân 38 tuổi

Ngày 13.8, Bệnh viện hữu nghị Việt Đức công bố ca ghép đồng thời tim, phổi thành công đầu tiên tại Việt Nam.

Bệnh nhân Trần Như Q. (38 tuổi) ở Ninh Bình, bị suy đa tạng, nằm viện nhiều ngày, nếu không được ghép khối tim, phổi, đây có thể là lần nằm viện cuối cùng. Chị được nhận tim và hai lá phổi từ nam bệnh nhân 34 tuổi chết não.

ẢNH: THẢO MY

Theo TS Dương Đức Hùng, Giám đốc Bệnh viện hữu nghị Việt Đức, ghép khối tim, phổi là một kỹ thuật khó nhất, trong đó cả tim và hai phổi của người bệnh được thay thế đồng thời bằng tim và hai phổi khỏe mạnh từ người hiến phù hợp.

Đây là giải pháp điều trị cuối cùng cho các bệnh nhân mắc đồng thời bệnh tim và bệnh phổi giai đoạn cuối, khi tất cả các phương pháp điều trị khác không còn hiệu quả. 

Ca phẫu thuật đòi hỏi kỹ thuật cao, phối hợp nhiều chuyên khoa và hệ thống hồi sức, chăm sóc sau mổ đặc biệt.

Với bệnh nhân Q. nêu trên, không chỉ khó về kỹ thuật, ca ghép còn khó do hai lá phổi hiến kích thước lớn hơn lồng ngực và bị nhiễm vi khuẩn đa kháng. 

Sau 7 giờ, ca ghép thành công. Quá trình mổ, các chuyên gia phải sử dụng tuần hoàn ngoài cơ thể thay thế tạm thời tim và phổi trong quá trình mổ, đảm bảo tim hoạt động tốt nhưng đồng thời cũng cần tránh truyền nhiều dịch gây phù phổi; dùng ít thuốc mê và đưa vào các phương tiện theo dõi huyết động tiên tiến nhất. 

Các bác sĩ đã phải cắt bớt phổi hai bên để vừa với lồng ngực người nhận; nối hai phế quản gốc thay vì nối khí quản theo kinh điển để tưới máu miệng nối tốt hơn, soi phế quản ống mềm trong mổ đánh giá 2 miệng nối phế quản gốc.

Ông Hùng cho biết thêm, mỗi năm toàn thế giới chỉ thực hiện khoảng 50 – 100 ca do yêu cầu nguồn tạng hiếm, quy trình phẫu thuật phức tạp và nguy cơ biến chứng cao.

Một thành viên tham gia ca ghép cho hay, sau ghép các thông số sinh tồn của bệnh nhân ổn định, đóng ngực được ngay sau mổ. Không phải sử dụng ECMO (hỗ trợ tuần hoàn ngoài cơ thể, giúp thay thế chức năng của tim, phổi sau ghép), nhờ đó, giúp tránh các sự cố khác.

Bệnh nhân đã cần dùng khoảng 30 thuốc, là yếu tố rất khó khăn, đòi hỏi các bác sĩ phải tính liều rất cẩn trọng, tỉ mỉ, đảm bảo không suy chức năng gan, thận, và vẫn đảm bảo bệnh nhân chống được thải ghép.

Theo các chuyên gia ghép tạng, với những tiến bộ về phẫu thuật, hồi sức và chăm sóc sau ghép, kết quả ghép khối tim, phổi đã được cải thiện rõ rệt. Tại Anh, tỷ lệ sống sau 90 ngày đạt khoảng 85% và sau 1 năm là 72%. 

Tại Mỹ, một số trung tâm hàng đầu như Stanford Health Care ghi nhận tỷ lệ sống 1 năm tới gần 90%.

Nhiều báo cáo quốc tế cho thấy tỷ lệ sống 5 năm sau ghép hiện đạt khoảng 60%, minh chứng cho hiệu quả của phương pháp này trong kéo dài và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.