Nam giới kết hôn muộn, hoặc không có cơ hội kết hôn

Theo Bộ Y tế, tại Việt Nam, mất cân bằng giới tính khi sinh liên tục ở mức cao so với ngưỡng cân bằng tự nhiên là 103 – 107 trẻ trai/100 trẻ gái. Nếu không can thiệp hiệu quả, một bộ phận nam giới sẽ phải kết hôn muộn, hoặc không có khả năng kết hôn do lựa chọn giới tính gây mất cân bằng giới tính.

ẢNH: TNO

Cụ thể: năm 2006, tỷ số giới tính khi sinh ở mức 109,8 bé trai/100 bé gái; năm 2015 tỷ số này là 112,8/100; năm 2024 là 111,4/100.

Theo dự báo, nếu tỷ số giới tính khi sinh vẫn giữ nguyên như hiện nay, Việt Nam sẽ dư thừa 1,5 triệu nam giới từ 15 – 49 tuổi vào năm 2039, và mức dư thừa này tăng lên 2,5 triệu vào năm 2059. 

Từ đó sẽ dẫn tới nguy cơ phá vỡ cấu trúc gia đình, một bộ phận nam giới sẽ phải kết hôn muộn, hoặc không có khả năng kết hôn, kéo theo tình trạng buôn bán phụ nữ, trẻ em gái, mại dâm, bạo hành giới… gia tăng.

Kiểm soát lựa chọn giới tính thai nhi để cân bằng giới tính khi sinh

Hiện Bộ Y tế đã hoàn thiện dự thảo luật Dân số với quan điểm chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển. Khống chế có hiệu quả tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh, tiến tới đưa tỷ số giới tính khi sinh trở lại mức cân bằng tự nhiên, đến năm 2030 tỷ số giới tính khi sinh dưới 109 bé trai/100 bé gái sinh ra sống. 

Theo đó, sẽ triển khai đồng bộ 4 nhóm biện pháp chính: biện pháp pháp lý (quy định các hành vi bị nghiêm cấm liên quan đến lựa chọn giới tính); biện pháp thúc đẩy bình đẳng giới; hỗ trợ về kinh tế và xã hội nhằm tạo điều kiện thuận lợi để giảm áp lực về kinh tế và văn hóa dẫn đến quan niệm ưa thích con trai; và truyền thông cộng đồng nhằm thay đổi nhận thức của toàn xã hội về giá trị của phụ nữ và trẻ em gái.

Trong đó, quy định hành vi bị nghiêm cấm là: “Lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức; nghiên cứu, sản xuất, nhập khẩu, lưu hành các sản phẩm ứng dụng trong chẩn đoán, lựa chọn giới tính trước khi sinh”.

Đồng thời dự thảo quy định về kiểm soát lựa chọn giới tính thai nhi để bảo đảm cân bằng giới tính khi sinh theo quy luật sinh sản tự nhiên.

Mức xử phạt hành chính với các hành vi vi phạm tăng lên 100 triệu đồng, gấp 3 lần so với quy định hiện hành (tối đa 30 triệu đồng).

Dự thảo luật Dân số đang được lấy ý kiến đóng góp, dự kiến trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 10, tháng 10.2025.