Huyết áp 100/50 là cao hay thấp? Xê dịch 100/55 có ổn không?

Huyết áp là áp lực của dòng máu tác động lên thành động mạch lúc tim co bóp và lúc nghỉ, thường được biểu thị qua hai chỉ chỉ số quan trọng là chỉ số tâm thu (tối đa) – áp lực tim co bóp mạnh nhất và chỉ số tâm trương (tối thiểu) – áp lực khi tim nghĩ giãn ra. Vậy huyết áp 100/50 là cao hay thấp?

Huyết áp 100/50 là cao hay thấp?

Theo Hội Tim mạch Việt Nam (2022), huyết áp bình thường ở người trưởng thành là <130/85mmHg. Trong đó, chỉ số tâm thu có thể dao động từ 90-129mmHg; chỉ số tâm trương dao động từ 60-84mmHg. 2 chỉ số này được coi là thấp khi mức tâm thu <90 mmHg hoặc mức tâm trương <60 mmHg. Tuy nhiên thực tế để xác định người bệnh có huyết áp thấp hay không, cần đánh giá theo tuổi, bệnh lý nền và triệu chứng lâm sàng đi kèm. (1)

Do vậy, huyết áp 100/50mmHg được xem là thấp và nằm dưới ngưỡng bình thường. Đặc biệt, chỉ số tâm trương 50mmHg thấp hơn ranh giới xác định huyết áp thấp (60 mmHg). Chỉ số tâm thu 100 mmHg không nguy hiểm ở nhiều người (nhất là trẻ, nữ, vận động viên), nhưng khi kèm theo tâm trương 50mmHg khiến giảm tưới máu cho các động mạch vành và giảm cung cấp máu giàu oxy cho tế bào cơ tim, lâu ngày làm suy giảm chức năng tim theo thời gian.

Tương tự, chỉ số dao động từ 100/51-55 mmHg cũng thuộc diện ở mức thấp, đặc biệt ở tâm trương. Mức huyết áp này ở người khỏe mạnh, trẻ tuổi thường không gây triệu chứng bất thường, có thể coi là “biến thể sinh lý” và cần theo dõi định kỳ. Nhưng nếu là người cao tuổi, có bệnh lý nền liên quan đến tim mạch, tiểu đường, suy thận… huyết áp thấp làm giảm tưới máu mạch vành, não, thận, dễ xuất hiện triệu chứng nguy hiểm.

Huyết áp tâm trương thấp có thể do quá trình lão hóa, các vấn đề về tim mạch, bệnh lý nội tiết (suy giáp), mất nước, thiếu máu, tác dụng phụ của thuốc điều trị (thuốc lợi tiểu, thuốc điều trị trầm cảm…)

Người có chỉ số huyết áp 100/50 gặp triệu chứng gì không?

Hầu hết triệu chứng chỉ xuất hiện khi huyết áp thấp ảnh hưởng đến tưới máu mô. Một số triệu chứng hay gặp:

• Choáng váng, chóng mặt, đặc biệt khi đứng lên đột ngột;
• Mờ mắt;
• Mệt mỏi, yếu sức, giảm tập trung;
• Buồn nôn, vã mồ hôi lạnh;
• Ngất.

Hướng xử trí khi có chỉ số đo huyết áp 100/50 mmHg

Nếu đo huyết áp tại nhà kết quả ra chỉ số 100/50mmHg, người bệnh cần đến bệnh viện để bác sĩ thăm khám kịp thời. Tại bệnh viện, nhân viên y tế sẽ tiến hành đo lại và bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng nhằm xác định xem đây là chỉ số thấp sinh lý hay bệnh lý. Bác sĩ sẽ hỏi một số thông tin như tuổi tác, bệnh lý nền, các loại thuốc đang dùng, nguy cơ té ngã và đặc biệt hỏi kỹ về các triệu chứng kèm theo; từ đó, xác định nguyên nhân và tư vấn kế hoạch chăm sóc, can thiệp phù hợp.

Đối với những trường hợp có chỉ số dao động gần khoảng 100/50mmHg không kèm theo triệu chứng, không có bệnh nền, người bệnh chú ý: Duy trì lối sống khoa học, bổ sung đủ nước, ăn uống đủ chất, theo dõi huyết áp thường xuyên và cần liên hệ với bác sĩ để được hỗ trợ nếu xuất hiện bất thường.

Trường hợp huyết áp thấp, có triệu chứng nhẹ và chưa đến ngưỡng can thiệp: Người bệnh điều trị và theo dõi tại nhà, nghỉ ngơi nhiều hơn, uống đủ nước, uống nước từ từ, không đứng dậy đột ngột, không sử dụng rượu bia, thuốc và tránh dùng các loại thuốc ảnh hưởng đến huyết áp trừ khi có chỉ định của bác sĩ.

Trường hợp chỉ số khi đo 100/50mmHg có triệu chứng nặng và/hoặc bệnh lý đi kèm: Người bệnh sẽ được chỉ định nhập viện để bác sĩ theo dõi, điều trị nguyên nhân gốc và các triệu chứng kèm theo nhằm ngăn ngừa các nguy cơ biến chứng, nguy hiểm tính mạng.

• Cân nhắc ngừng hoặc thay đổi thuốc nếu nguyên nhân liên quan đến các loại thuốc/phương pháp đang sử dụng để điều trị bệnh lý nền.
• Truyền máu được chỉ định nếu người bệnh thiếu máu hoặc mất máu nghiêm trọng.
• Truyền dịch tĩnh mạch điều chỉnh rối loạn điện giải.
• Điều trị nhiễm trùng (nếu có).
• Cân nhắc sử dụng thuốc vận mạch nếu cần thiết. (2)

Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM dưới sự dẫn dắt của PGS.TS.BS Phạm Nguyễn Vinh – Giám đốc Trung tâm Tim mạch là một trong những địa chỉ thăm khám và điều trị các bệnh lý huyết áp chuyên sâu. Hội tụ đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, trình độ chuyên môn cao, trung tâm mang đến những dịch vụ chất lượng, mục tiêu phát hiện sớm và chính xác các bệnh lý huyết áp, tim mạch; xây dựng kế hoạch chăm sóc và điều trị tối ưu, tăng tỷ lệ kiểm soát huyết áp, giảm tỷ lệ biến chứng tim mạch và tử vong sớm.

Tóm lại với câu hỏi “huyết áp 100/50 là cao hay thấp?” đã được làm rõ, tình trạng này cảnh báo nhiều nguy cơ ở trẻ em, phụ nữ mang thai, người già và người có bệnh nền. Mặc dù đa số các trường hợp mức chỉ số 100/50mmHg không gây triệu chứng ở người trẻ và không có bệnh nền nhưng vẫn cần theo dõi chặt chẽ nhằm phát hiện và can thiệp kịp thời khi có bất thường.