Người đầu tiên được ghép tim – phổi ở Việt Nam xuất viện

Sau 46 ngày điều trị hậu phẫu, chị Trần Như Quỳnh, 38 tuổi, người đầu tiên được ghép khối tim – phổi thành công tại Việt Nam, hồi phục nhanh chóng và rời Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (Hà Nội) vào ngày 10/9.

Chị Quỳnh được chẩn đoán mắc hội chứng Eisenmenger , suy thất phải không hồi phục, hở van ba lá nặng, từng có tiền sử bít dù thông liên nhĩ. Bác sĩ đánh giá nguy cơ tử vong của chị là “tính theo ngày”, và chỉ có lựa chọn duy nhất: ghép đồng thời tim và hai phổi.

Ca phẫu thuật được thực hiện từ nguồn hiến tạng của một người chết não. Gần 50 y bác sĩ tham gia ca mổ kéo dài hơn 7 giờ. Tim và phổi người hiến có nhiều thách thức: phổi nhiễm khuẩn Acinetobacter baumannii, kích thước lớn hơn lồng ngực người nhận.

Các bác sĩ phải cắt bớt mô phổi để phù hợp, thay đổi kỹ thuật nối bằng cách nối hai phế quản gốc thay vì nối khí quản như thông lệ. Toàn bộ thời gian mổ, tuần hoàn ngoài cơ thể được sử dụng để thay thế chức năng tim và phổi cho bệnh nhân.

Chị Quỳnh cho biết, khi bước vào phòng mổ, hành trang của chị chỉ là niềm tin vào các bác sĩ và mong ước được trở về với gia đình. Điều kỳ diệu đã xảy ra.

“Tôi hứa với mẹ chị Quỳnh rằng sẽ trả lại cho bà một người con gái, và cho con trai chị một người mẹ. Hôm nay, tôi giữ được lời hứa đó”, tiến sĩ Dương Đức Hùng, Giám đốc Bệnh viện Việt Đức, xúc động nói trong lễ ra viện.

Ghép tim – phổi được coi là kỹ thuật ghép tạng khó nhất trên thế giới. Không phải cơ sở y tế nào thực hiện được, ngay cả khi đã thành công với ghép tim hoặc ghép phổi đơn lẻ. Ca ghép của chị Quỳnh không chỉ là kỳ tích y khoa mà còn khẳng định bước tiến quan trọng của y học Việt Nam.

Tính đến nay, Việt Nam thực hiện hơn 10.000 ca ghép tạng sau 33 năm. Riêng Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức thực hiện hơn 2.500 ca. Nếu như 13 năm trước cả nước mới có khoảng 100 ca hiến tạng từ người chết não, thì chỉ riêng giai đoạn 2024-2025, Việt Đức vận động được 50 ca, trong đó 30 ca chỉ trong 8 tháng đầu năm 2025.

Việt Nam từng bước khẳng định vị thế trong lĩnh vực ghép tạng . Không chỉ làm chủ các kỹ thuật như ghép tim, phổi, gan, thận…, các bác sĩ còn cải tiến quy trình để phù hợp với thực tế trong nước.

Đầu năm 2025, các bác sĩ trình bày cải tiến giúp rút ngắn thời gian ghép gan từ 12-14 giờ xuống còn 6-7 giờ, giảm biến chứng và rút ống nội khí quản ngay trên bàn mổ. Các đồng nghiệp từ Đài Loan – những người từng hướng dẫn ghép gan cho Việt Nam bày tỏ ấn tượng và mong muốn sang học hỏi.

“Chúng ta đã có thể đối thoại sòng phẳng, chia sẻ kỹ thuật với những chuyên gia ghép tạng hàng đầu thế giới, thay vì chỉ đi học”, ông Hùng nói.