Viêm màng bồ đào kiêng ăn gì và nên ăn gì giúp nhanh hồi phục?

Viêm màng bồ đào gây đau, mờ mắt và ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực. Vậy viêm màng bồ đào kiêng ăn gì để tránh làm tình trạng nặng hơn và nên bổ sung thực phẩm nào giúp tăng cường sức khỏe mắt? Cùng ThS.BS Phạm Huy Vũ Tùng, Trung tâm Mắt Công nghệ cao, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TPHCM tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Vai trò của chế độ dinh dưỡng trong quá trình điều trị viêm màng bồ đào

Một số nghiên cứu cho thấy các dưỡng chất như: Omega-3, vitamin A, C, E, lutein, zeaxanthin và chất xơ hòa tan (pectin),… có thể giúp kiểm soát triệu chứng viêm (1). Ngược lại, thói quen ăn uống không lành mạnh với nhiều đường, dầu mỡ, chất bảo quản có thể làm tình trạng viêm tiến triển nặng hơn và tăng nguy cơ tái phát. Vì vậy, xây dựng chế độ ăn khoa học là một phần không thể thiếu trong quá trình điều trị viêm màng bồ đào hiệu quả và bền vững.

Chế độ dinh dưỡng có vai trò quan trọng trong điều trị viêm màng bồ đào, giúp làm giảm phản ứng viêm, điều hòa hệ miễn dịch và bảo vệ cấu trúc mắt khỏi tổn thương.

Viêm màng bồ đào kiêng ăn gì?

Bên cạnh việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, người bị viêm màng bồ đào cần đặc biệt chú ý đến chế độ ăn uống hàng ngày. Một số loại thực phẩm có thể kích thích phản ứng viêm, làm nặng thêm triệu chứng và ảnh hưởng đến quá trình hồi phục.

Dưới đây là danh sách các nhóm thực phẩm người bệnh nên hạn chế hoặc kiêng tuyệt đối để hỗ trợ điều trị hiệu quả hơn:

1. Thực phẩm nhiều đường và muối

Đối với người bệnh, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát tình trạng viêm. Một số loại thực phẩm có thể khiến triệu chứng trở nên trầm trọng hơn, đặc biệt là những món chứa nhiều muối và đường tinh luyện.

Đồ ăn mặn như súp đóng hộp, đồ đông lạnh hay snack dễ khiến cơ thể giữ nước và tăng huyết áp, đây là yếu tố có thể kích thích phản ứng viêm kéo dài. Trong khi đó, các món ngọt như nước có gas, bánh kẹo hay ngũ cốc ăn sáng nhiều đường lại làm tăng đường huyết và gây mất cân bằng nội tiết, từ đó thúc đẩy phản ứng viêm toàn thân. Những phản ứng viêm này ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể, làm mắt đau, đỏ và nhạy cảm, khiến tình trạng viêm trở nên khó kiểm soát.

2. Thực phẩm chứa chất kích thích

Caffeine và rượu có thể khiến tình trạng viêm trong cơ thể trở nên nghiêm trọng hơn, đồng thời gây ảnh hưởng đến giấc ngủ. Với người đang điều trị, nên hạn chế hoặc tránh hoàn toàn 2 loại đồ uống này để giúp giảm viêm và tương tác có hại (giảm hiệu quả hoặc tăng tác dụng phụ) khi đang dùng thuốc điều trị.

3. Thực phẩm chứa chất bảo quản

Thực phẩm chế biến sẵn chứa các chất bảo quản và phụ gia có thể kích thích phản ứng viêm trong cơ thể. Nên hạn chế sử dụng các loại thực phẩm đóng hộp, xúc xích, thịt nguội và các sản phẩm tương tự có thể giúp giảm nguy cơ viêm.

4. Thực phẩm chiên, rán, nhiều dầu mỡ

Thực phẩm chiên, rán, nhiều dầu mỡ có hàm lượng chất béo bão hòa cao, làm tăng phản ứng viêm. Do đó, người viêm màng bồ đào nên hạn chế các món ăn như khoai tây chiên, gà rán và các món ăn nhanh khác.

5. Thực phẩm chế biến sẵn và đồ ăn nhanh

Các món ăn chế biến sẵn như thức ăn nhanh, đồ đóng hộp hay snack thường chứa nhiều chất béo không lành mạnh và chất bảo quản. Những chất này có thể làm tăng đường huyết và gây ra “stress oxy hóa”, tức là khi trong cơ thể có quá nhiều gốc tự do, khiến tế bào bị tổn thương. Tình trạng này có thể kích thích phản ứng viêm trong cơ thể trở nên nghiêm trọng hơn, đặc biệt là ở mắt và làm bệnh khó kiểm soát.

6. Thực phẩm tinh chế

Sử dụng thực phẩm chứa tinh bột tinh chế như bánh mì trắng, mì ống hoặc bánh ngọt có thể khiến triệu chứng viêm màng bồ đào nặng hơn. Những loại thực phẩm này làm đường huyết tăng nhanh, buộc cơ thể phải tiết insulin nhiều hơn, từ đó kích thích sản sinh các chất trung gian gây viêm.

Tình trạng viêm lan rộng trong cơ thể, bao gồm cả vùng mắt, có thể dẫn đến các triệu chứng khó chịu như đỏ mắt, đau mắt hoặc thậm chí đau đầu. Ngoài ra, nhóm thực phẩm này ít chất xơ và dinh dưỡng, khiến cơ thể dễ rơi vào trạng thái mất cân bằng và tăng nguy cơ tái phát viêm.

7. Thịt đỏ

Thịt đỏ chứa nitrit, hoạt chất kích thích phản ứng viêm trong cơ thể. Với người mắc bệnh, ăn nhiều thịt đỏ đặc biệt là thịt chó có thể khiến tình trạng viêm ở mắt nặng hơn, kéo dài thời gian hồi phục và gây khó khăn cho quá trình điều trị.

8. Thực phẩm cay, nóng

Thực phẩm cay và nóng có thể kích thích niêm mạc và làm tăng phản ứng viêm. Việc theo dõi phản ứng của cơ thể đối với các loại thực phẩm này và điều chỉnh chế độ ăn uống phù hợp có thể giúp kiểm soát triệu chứng.

9. Sữa và thực phẩm chứa chất béo no

Một số sản phẩm như sữa bò, phô mai hay bơ có thể làm tăng phản ứng viêm và tiết dịch nhầy ở một số người, khiến triệu chứng đau, đỏ và khó chịu ở mắt trở nên trầm trọng hơn. Vì vậy, nên theo dõi phản ứng sau khi dùng sữa và cân nhắc thay thế bằng sữa thực vật nếu thấy triệu chứng nặng hơn.

Viêm màng bồ đào nên ăn gì?

Dưới đây là các loại thực phẩm giúp giảm viêm, tăng cường sức khỏe mắt và hỗ trợ hệ miễn dịch hoạt động ổn định:

1. Rau lá xanh

Bổ sung rau lá xanh vào khẩu phần ăn hàng ngày giúp tăng cường hàng rào bảo vệ tự nhiên cho mắt. Các loại rau lá xanh như cải xoăn, rau chân vịt, chứa nhiều lutein và zeaxanthin, hợp chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào mắt khỏi tác động của gốc tự do, hỗ trợ duy trì thị lực ổn định.

2. Rau củ quả màu vàng hoặc đỏ

Cà rốt, bí đỏ, cam, việt quất… chứa lượng lớn vitamin A, C cùng nhiều loại chất chống oxy hóa khác có khả năng cải thiện chức năng miễn dịch và làm dịu phản ứng viêm trong mắt. Người bệnh nên ưu tiên sử dụng rau củ tươi, chế biến đơn giản như hấp, luộc để giữ trọn vẹn dưỡng chất.

3. Cá

Cá hồi, cá thu, cá mòi, chứa nhiều axit béo omega-3, giúp hỗ trợ lớp màng bảo vệ của mắt, giảm tình trạng khô mắt và cải thiện các phản ứng viêm ở mô mắt. Ăn cá ít nhất 2-3 lần mỗi tuần có thể mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc duy trì độ ẩm và sức khỏe mắt.

4. Các loại hạt

Hạnh nhân, óc chó, hạt lanh là nguồn cung cấp vitamin E và omega-3 dồi dào, giúp tăng cường sức đề kháng cho mắt, bảo vệ mắt khỏi tổn thương do quá trình lão hóa. Chỉ cần một nắm nhỏ hạt mỗi ngày là đã đủ cung cấp nguồn dưỡng chất quý giá cho mắt.

5. Trái cây họ cam, quýt

Cam, bưởi, chanh rất giàu vitamin C, dưỡng chất quan trọng giúp duy trì sự đàn hồi và chắc khỏe cho mạch máu quanh mắt, hỗ trợ quá trình hồi phục mô tổn thương. Nên ăn cả múi và phần cùi trắng để tận dụng tối đa lượng chất xơ và dưỡng chất có lợi.

6. Các loại đậu

Đậu xanh, đậu đỏ, đậu lăng chứa kẽm và khoáng chất đóng vai trò thiết yếu trong việc chuyển hóa vitamin A và bảo vệ võng mạc, từ đó hỗ trợ cải thiện chức năng thị lực. Thêm đậu vào các món súp, salad hoặc ăn kèm cơm sẽ giúp đa dạng khẩu phần và tăng lợi ích dinh dưỡng.

7. Ngũ cốc nguyên hạt

Gạo lứt, yến mạch, hạt diêm mạch cung cấp chất xơ cùng vitamin nhóm B và khoáng chất giúp kiểm soát đường huyết, giảm nguy cơ phản ứng viêm kéo dài. Việc thay thế gạo trắng bằng ngũ cốc nguyên hạt cũng góp phần hỗ trợ kiểm soát viêm hiệu quả hơn.

8. Trứng

Trứng là nguồn tự nhiên giàu lutein, zeaxanthin và vitamin A, những dưỡng chất cần thiết để bảo vệ giác mạc, giảm khô mắt và tăng cường sức khỏe mắt tổng thể. Nên ăn trứng luộc thay vì chiên rán để hạn chế dầu mỡ và giữ nguyên hàm lượng dưỡng chất.

9. Dầu hạt lanh

Đây là nguồn cung cấp axit béo omega-3 có nguồn gốc thực vật, giúp kiểm soát phản ứng viêm trong cơ thể. Bổ sung dầu hạt lanh vào bữa ăn hàng ngày có tác dụng giảm khô mắt và cải thiện sức khỏe màng mắt. Có thể trộn dầu hạt lanh vào salad hoặc sữa chua để vừa ngon miệng vừa tăng lợi ích cho mắt.

10. Một số loại gia vị khác

Nghệ, gừng và tỏi là những gia vị tự nhiên chứa nhiều hoạt chất chống viêm mạnh mẽ. Nghệ chứa curcumin giúp làm dịu phản ứng viêm. Gừng và tỏi có đặc tính kháng khuẩn và hỗ trợ tăng cường miễn dịch. Sử dụng các gia vị này thay thế cho muối hoặc gia vị công nghiệp sẽ giúp món ăn đậm đà hơn mà vẫn tốt cho mắt.

Một số lưu ý khác khi áp dụng chế độ dinh dưỡng cho người viêm màng bồ đào

Để dinh dưỡng thực sự hỗ trợ hiệu quả trong quá trình điều trị, người mắc bệnh cần lưu ý một số điểm quan trọng sau:

1. Có thể sử dụng thực phẩm bổ sung theo hướng dẫn bác sĩ

Trong một số trường hợp, bác sĩ chuyên khoa Mắt có thể khuyến nghị bổ sung thêm vitamin hoặc khoáng chất cần thiết nhằm hỗ trợ phục hồi và giảm viêm. Tuyệt đối không tự ý sử dụng nếu chưa được tư vấn chuyên môn từ bác sĩ. Việc dùng sai loại hoặc liều lượng thực phẩm chức năng có thể gây phản tác dụng, ảnh hưởng đến tiến trình điều trị.

2. Nên theo dõi lượng đường trong cơ thể

Chế độ ăn nhiều đường tinh luyện không chỉ làm tăng nguy cơ biến chứng mà còn làm trầm trọng thêm tình trạng viêm. Duy trì mức đường trong máu ổn định nhằm hạn chế các phản ứng viêm. Người bệnh nên theo dõi thường xuyên, đặc biệt nếu có kèm theo bệnh nền như tiểu đường.

3. Nên tham khảo ý kiến chuyên gia để có chế độ ăn phù hợp

Mỗi cơ địa phản ứng khác nhau với từng loại thực phẩm. Vì vậy, nên nhờ chuyên gia đánh giá và xây dựng chế độ ăn cá nhân hóa, phù hợp với tình trạng sức khỏe và nhu cầu riêng của từng người. Chế độ ăn thiết kế riêng sẽ giúp tối ưu hiệu quả điều trị, đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Nếu bạn đang gặp phải các triệu chứng liên quan đến viêm màng bồ đào và cần tìm nơi thăm khám đáng tin cậy, Trung tâm Mắt Công nghệ cao, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là địa chỉ được nhiều người lựa chọn.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về “Viêm màng bồ đào kiêng ăn gì?” và biết cách điều chỉnh chế độ ăn uống phù hợp để hỗ trợ quá trình điều trị và bảo vệ sức khỏe đôi mắt tốt nhất.