Viễn thị có cần đeo kính không? Khi nào cần, loại kính và lưu ý

Viễn thị là 1 tật khúc xạ phổ biến khiến bạn gặp khó khăn khi nhìn các vật ở gần, trong khi các vật ở xa lại có thể nhìn thấy rõ hơn. Tình trạng này thường xuất hiện từ nhỏ và có thể có yếu tố di truyền. Vậy khi bị viễn thị có cần đeo kính không? Nếu có, nên đeo loại kính nào và cần lưu ý những gì để chăm sóc mắt hiệu quả? Thạc sĩ bác sĩ Tăng Ngọc Anh, Trung tâm Mắt Công nghệ cao, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM sẽ chia sẻ chia tiết qua bài viết dưới đây.

Viễn thị có cần đeo kính không?

Người bị viễn thị nên đeo kính để cái thiện thị lực, giúp mắt nhìn rõ các vật ở gần mà không bị mỏi mắt hay đau đầu cũng như tránh nguy cơ tăng độ.

Để cải thiện thị lực, bác sĩ thường chỉ định đeo kính hội tụ (còn gọi là kính cộng, không phải kính lão như nhiều người nhầm lẫn) giúp hội tụ tia sáng vào đúng võng mạc thay vì phía sau võng mạc, từ đó giúp bạn nhìn rõ.

Khi nào cần đeo kính viễn thị?

Việc đeo kính thường xuyên hay không tùy thuộc vào mức độ viễn thị và triệu chứng bạn gặp phải. Cụ thể hơn:

• Mức độ nhẹ (+0.25 đến +2.00 D): Nếu mắt bạn còn khả năng điều tiết tốt (thường ở người trẻ), có thể chưa cần đeo kính thường xuyên. Tuy nhiên, nếu bạn gặp mỏi mắt khi đọc sách, dùng máy tính hoặc học tập lâu, bác sĩ sẽ chỉ định đeo kính khi làm việc gần.
• Mức độ trung bình (+2.25 đến +5.00 D): Mắt thường phải điều tiết nhiều để nhìn rõ, dễ gây mệt mỏi. Trong trường hợp này, bạn thường được khuyên đeo kính thường xuyên để giảm áp lực lên mắt.
• Mức độ nặng (trên +5.00 D): Cần đeo kính gần như toàn thời gian để đảm bảo thị lực rõ, tránh nhức đầu, mỏi mắt và tăng nguy cơ rối loạn điều tiết.

Đơn vị đo độ là Diopter (D): chỉ số này càng cao, độ viễn càng lớn. Việc đeo kính đúng cách không chỉ giúp cải thiện thị lực mà còn bảo vệ chức năng điều tiết của mắt, đặc biệt quan trọng ở trẻ em đang trong độ tuổi học đường và người lớn tuổi đang suy giảm khả năng điều tiết.

Cách chính xác nhất để biết bạn có bị tật khúc xạ không là khám mắt định kỳ với bác sĩ thuộc chuyên khoa Mắt tại bệnh viện uy tín. Các chuyên gia sẽ kiểm tra thị lực, đánh giá khả năng điều tiết và kê đơn kính nếu cần. Ngoài ra, khi nhận đơn thuốc kính, bạn hãy chú ý đến con số dưới phần “sphere” (hình cầu):

• Nếu con số này có dấu cộng (+) phía trước, điều đó có nghĩa là bạn bị viễn thị.
• Ngược lại, nếu có dấu trừ (-), bạn bị cận thị.

Mắt viễn thị phải đeo kính gì?

Nếu bạn bị viễn thị, bạn sẽ cần đeo kính hội tụ, loại kính này giúp đưa tiêu điểm ánh sáng về đúng võng mạc, giúp bạn nhìn rõ các vật ở gần (1).

1. Kính gọng

Kính gọng là lựa chọn phổ biến và đơn giản để điều chỉnh tật khúc xạ này. Kính hội tụ có nhiệm vụ thay đổi cách ánh sáng hội tụ trên võng mạc của bạn, giúp hình ảnh trở nên rõ nét. Mức độ viễn sẽ quyết định độ dày của thấu kính và tần suất bạn cần đeo kính. Khi bị nhẹ, bạn có thể chỉ cần đeo kính khi đọc sách. Tuy nhiên, nếu độ cao hơn, bác sĩ thường khuyến nghị đeo kính thường xuyên để đảm bảo thị lực ổn định và giảm mỏi mắt.

2. Kính áp tròng

Kính áp tròng hoạt động tương tự như kính gọng, cũng điều chỉnh cách ánh sáng khúc xạ khi đi vào mắt bạn. Tuy nhiên, điểm khác biệt là chúng có kích thước nhỏ hơn và nằm trực tiếp trên bề mặt nhãn cầu. Loại kính này mang lại sự tiện lợi, thoải mái và tính thẩm mỹ cao, phù hợp cho những người không muốn đeo kính gọng.

Mặc dù vậy, kính áp tròng viễn thị cũng có thể gây ra một số vấn đề cho người sử dụng như khô mắt hoặc tăng nguy cơ nhiễm trùng mắt nếu không được vệ sinh và sử dụng đúng cách. Do đó, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ để xem mình có phù hợp sử dụng hay không.

Một số lưu ý khi sử dụng kính cho người viễn thị

Để đảm bảo hiệu quả điều chỉnh thị lực và bảo vệ đôi mắt, người bệnh cần lưu ý một số điều quan trọng khi sử dụng kính:

1. Đeo kính đúng chỉ định, tuân theo hướng dẫn của bác sĩ

Việc đeo kính đúng độ theo chỉ định của bác sĩ rất quan trọng để giúp mắt điều tiết thoải mái và nhìn rõ hơn, nhưng không phải lúc nào cũng cần điều chỉnh toàn bộ độ viễn.

• Ở người lớn, nếu có triệu chứng như mỏi mắt, nhìn mờ gần hoặc nhức đầu khi đọc sách, dùng máy tính…, bác sĩ sẽ chỉ định đeo kính đúng để giảm áp lực điều tiết.
• Ở trẻ em, việc có đeo kính hay không phụ thuộc vào tuổi, mức độ, nguy cơ nhược thị, và tình trạng lé đi kèm.

Việc khám mắt định kỳ giúp bác sĩ đưa ra quyết định chính xác nhất có cần đeo kính không, nên đeo bao nhiêu độ và khi nào cần điều chỉnh. Vì vậy, thay vì tự ý mua kính theo độ đo trên máy, bạn nên đến bác sĩ chuyên khoa để được chỉ định đơn kính cá nhân hóa phù hợp nhất với mắt và nhu cầu sử dụng.

2. Giữ tròng kính cẩn thận, không để trầy xước

Tròng kính sạch và không trầy là điều kiện cần để nhìn rõ. Kính bị trầy sẽ làm hình ảnh mờ, gây chói lóa và khó chịu khi sử dụng, đặc biệt khi lái xe ban đêm hoặc làm việc dưới ánh sáng mạnh. Để tránh làm trầy xước tròng kính, bạn không nên đặt kính úp xuống hoặc để kính tiếp xúc trực tiếp với các bề mặt cứng.

Hãy luôn sử dụng hộp cứng chuyên dụng để cất kính khi không dùng đến, và đặt kính sao cho phần tròng kính luôn hướng lên trên trong hộp. Tốt nhất, bạn nên dùng hộp đựng đi kèm với gọng kính để đảm bảo kích thước vừa vặn và bảo vệ kính tốt nhất.

3. Tuân thủ hướng dẫn vệ sinh nếu sử dụng kính áp tròng

Nếu bạn chọn sử dụng kính áp tròng, việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc vệ sinh là điều bắt buộc để tránh nhiễm trùng và các vấn đề về mắt.

• Trước khi chạm vào kính áp tròng, hãy rửa tay thật sạch bằng xà phòng và lau khô bằng khăn sạch, không có xơ.
• Luôn làm theo hướng dẫn của bác sĩ nhãn khoa, nhà sản xuất kính áp tròng và dung dịch vệ sinh đi kèm.
• Nếu bạn cất kính áp tròng trong hộp trong một thời gian dài, hãy đọc kỹ hướng dẫn để biết có cần khử trùng lại kính trước khi đeo hay không.
• Tuyệt đối không đeo kính áp tròng nếu đã cất trong hộp 30 ngày hoặc lâu hơn mà chưa được khử trùng lại, vì điều này có thể dẫn đến nhiễm khuẩn nghiêm trọng.

Các phương pháp điều trị viễn thị khác ngoài đeo kính

Ngoài việc sử dụng kính gọng hoặc kính áp tròng để điều chỉnh thị lực, bạn còn có thể cân nhắc các phương pháp điều trị tiên tiến hơn, đặc biệt là các phẫu thuật khúc xạ bằng laser hoặc đặt kính nội nhãn. Những phương pháp này giúp cải thiện thị lực lâu dài, giảm hoặc loại bỏ hoàn toàn sự phụ thuộc vào kính.

1. Phẫu thuật khúc xạ bằng laser

Mặc dù các phẫu thuật laser thường được nhắc đến nhiều trong điều trị cận thị, nhưng một số kỹ thuật cũng có thể áp dụng cho viễn thị từ nhẹ đến trung bình, đặc biệt khi độ viễn ổn định và không kèm theo bệnh lý giác mạc (2).

Mục tiêu của các phẫu thuật này là thay đổi độ cong của giác mạc (lớp trong suốt phía trước nhãn cầu) để giúp ánh sáng hội tụ đúng trên võng mạc.

2. Cấy kính nội nhãn (Phakic ICL hoặc thay thủy tinh thể)

Với những trường hợp nặng hoặc không phù hợp phẫu thuật laser, có thể cân nhắc đặt kính nội nhãn (Phakic ICL): là một thấu kính nhân tạo đặt vào trong mắt, bổ sung thêm vào cấu trúc quang học mà không thay thủy tinh thể.

Ở người lớn tuổi, nếu kèm theo lão thị hoặc đục thủy tinh thể, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật thay thủy tinh thể kết hợp điều chỉnh viễn thị, thường sử dụng kính nội nhãn đa tiêu cự (Multifocal IOL) hoặc EDOF (Extended Depth of Focus).

Câu hỏi thường gặp

1. Đeo kính viễn có bị tăng độ không?

Việc đeo kính không gây tăng độ, cũng không khiến thị lực trở nên yếu đi theo thời gian. Trái lại, kính viễn là một công cụ hỗ trợ giúp mắt bạn nhìn rõ hơn ở khoảng cách gần, giảm mỏi mắt và duy trì sự thoải mái trong sinh hoạt hằng ngày.

Khi bạn đeo kính đúng độ, ánh sáng sẽ được hội tụ chính xác lên võng mạc, giúp giảm gánh nặng cho hệ thống điều tiết của mắt, nhất là khi đọc sách, dùng điện thoại hay làm việc trên máy tính.

Ở trẻ em, việc đeo kính đúng chỉ định (nhất là khi có nguy cơ nhược thị hoặc lé điều tiết) còn giúp hỗ trợ phát triển thị giác bình thường, giảm nguy cơ tiến triển xấu của tật khúc xạ.

2. Đeo kính có hết viễn thị không?

Đeo kính không thể chữa khỏi hoàn toàn tật viễn thị. Đây là một giải pháp điều chỉnh thị lực tạm thời, giúp bạn nhìn rõ hơn khi đeo kính, nhưng không làm thay đổi cấu trúc nhãn cầu hay khả năng điều tiết của thủy tinh thể, là những nguyên nhân chính gây ra tật khúc xạ này.

• Ở trẻ em, một số trường hợp nhẹ có thể được cải thiện theo thời gian khi mắt phát triển.
• Ở người lớn, đặc biệt sau tuổi 40, khả năng điều tiết giảm dần theo quá trình lão hóa, khiến nhu cầu đeo kính viễn hoặc kính đa tròng tăng lên – đây là hiện tượng lão thị, không phải do viễn thị tăng thêm.

Hy vọng với những thông tin chi tiết trên, bạn đã tìm được câu trả lời cho thắc mắc viễn thị có cần đeo kính không. Đây là một tật khúc xạ phổ biến và việc đeo kính là phương pháp hiệu quả để cải thiện thị lực. Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo một số giải pháp khác như kính áp tròng hoặc phẫu thuật khúc xạ. Tuy nhiên dù lựa chọn phương pháp nào, điều quan trọng nhất là bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ nhãn khoa để được tư vấn và chỉ định phương pháp điều trị phù hợp nhất với tình trạng mắt của mình.