Xây dựng nội dung gói khám sức khỏe miễn phí cho toàn dân

TS. Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), cho biết Bộ đang xây dựng đề án trình Chính phủ ban hành kế hoạch hành động cụ thể, trong đó quy định rõ nội dung gói khám, danh mục xét nghiệm và cận lâm sàng cần thiết. “Mục tiêu là thiết kế gói khám hiệu quả, tận dụng tối đa chi phí nhưng không lãng phí, đồng thời bảo đảm mọi người dân đều có cơ hội kiểm tra sức khỏe thường xuyên”, ông Đức nói.

Theo tính toán, chi phí gói khám dự kiến khoảng 300.000 đồng/người/năm. Với dân số 100 triệu người, tổng kinh phí hằng năm vào khoảng 30.000 tỉ đồng, trong đó ngân sách Nhà nước chi 25.000 tỉ đồng, phần còn lại do người sử dụng lao động chi trả cho khoảng 16 triệu lao động cùng với các nguồn xã hội hóa.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nhấn mạnh, lộ trình này nhằm cụ thể hóa Nghị quyết 72-NQ/TW, chuyển trọng tâm từ “chữa bệnh” sang “phòng bệnh”, lấy y tế dự phòng và y tế cơ sở làm nền tảng. Người dân sẽ được tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng ngay tại trạm y tế cấp xã, thay vì chỉ khi có bệnh mới đến bệnh viện.

Liên quan đến chính sách miễn viện phí, ông Hà Anh Đức cho biết theo số liệu năm 2024, Quỹ Bảo hiểm Y tế chi khoảng 140.000 tỉ đồng, trong khi người bệnh phải tự trả thêm 21.545 tỉ đồng. Từ năm 2026, phần ngân sách Nhà nước tối đa cần chi thêm sẽ là 21.545 tỉ đồng/năm. Với kết dư Quỹ Bảo hiểm Y tế hiện khoảng 49-50 nghìn tỉ đồng, nguồn quỹ có thể bảo đảm chi trả cho hai năm đầu, sau đó sẽ cần lộ trình tăng thu để cân đối bền vững.

Theo Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, bình quân Quỹ Bảo hiểm Y tế hiện chi trả 87-89% tổng chi phí khám chữa bệnh, người tham gia phải gánh 11–13% còn lại. Nếu lộ trình mới được thực hiện, gánh nặng tài chính cho người dân sẽ giảm đáng kể, đồng thời từng bước hiện thực hóa mục tiêu miễn viện phí cơ bản vào năm 2030.

Nghị quyết 72: Tiến tới miễn viện phí cơ bản cho toàn dân vào năm 2030

Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân vừa được ban hành. Đây là lần đầu tiên một văn kiện chiến lược đưa ra tầm nhìn toàn diện, bao quát cả phòng bệnh và chữa bệnh, từ củng cố y tế cơ sở đến tăng cường y tế dự phòng, gắn với lộ trình an sinh xã hội.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nhấn mạnh, nghị quyết thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng đối với sức khỏe nhân dân, hướng tới mục tiêu xây dựng một Việt Nam khỏe mạnh, nơi mọi người dân được chăm sóc sức khỏe, sống lâu, sống khỏe và sống lành mạnh.

Theo Bộ trưởng, đây là văn kiện mang tính hành động, vừa bổ sung vừa cụ thể hóa các chủ trương trước đây, đồng thời đưa ra các giải pháp “đột phá” nhằm tháo gỡ những “điểm nghẽn” trong thực tiễn, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và kì vọng của nhân dân.

Một trong những nội dung quan trọng được dư luận quan tâm là chủ trương miễn viện phí cơ bản cho toàn dân vào năm 2030, thực hiện thông qua Bảo hiểm y tế. Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho rằng, đây là chính sách nhân văn, thể hiện ưu việt của chế độ, vừa góp phần bảo đảm an sinh xã hội, vừa giúp phát hiện sớm bệnh tật, giảm chi phí y tế, đồng thời khẳng định người dân luôn là trung tâm trong xây dựng và thực thi chính sách.

Bộ Y tế hiện đang khẩn trương xây dựng đề án triển khai chính sách này trên nền tảng bảo hiểm y tế, theo lộ trình cụ thể. Nhà nước và Quỹ Bảo hiểm Y tế sẽ chi trả chi phí y tế cơ bản, thiết yếu, giảm tối đa gánh nặng tài chính cho người dân, đặc biệt là nhóm yếu thế, người có thu nhập thấp và các đối tượng chính sách. Với dịch vụ theo yêu cầu hoặc vượt mức cơ bản, người bệnh sẽ đồng chi trả một phần nhằm nâng cao ý thức sử dụng dịch vụ hợp lí, tiết kiệm.

Chính sách gắn chặt với mục tiêu bảo hiểm y tế toàn dân, tạo cơ chế chia sẻ rủi ro: người khỏe hỗ trợ người yếu, người có điều kiện giúp đỡ người nghèo, cùng với ngân sách nhà nước để bảo đảm khi không may mắc bệnh, người dân không phải lo lắng chi phí y tế.

Theo lộ trình, từ năm 2026, người dân sẽ được khám sức khỏe định kì hoặc sàng lọc miễn phí ít nhất một lần/năm, đồng thời được quản lí bệnh tật theo vòng đời thông qua sổ sức khỏe điện tử – từ giai đoạn bào thai đến tuổi già. Đến năm 2030, các chi phí khám chữa bệnh cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế sẽ được miễn phí.

Cũng từ năm 2026, Bộ Y tế sẽ tăng dần tỉ lệ chi cho các dịch vụ phòng bệnh, chẩn đoán và điều trị sớm một số bệnh, trước hết ở nhóm đối tượng ưu tiên. Điều này song hành với lộ trình điều chỉnh mức đóng bảo hiểm y tế từ năm 2027 theo quy định. Ngân sách nhà nước và Quỹ Bảo hiểm Y tế sẽ chi trả cho các dịch vụ dự phòng, quản lí bệnh mạn tính, khám định kì và sàng lọc ở tuyến y tế cơ sở, nhằm ngăn ngừa bệnh tật, giảm tỉ lệ tử vong và hạn chế chi phí điều trị ở giai đoạn muộn.

Mục tiêu cuối cùng của nghị quyết là bảo đảm mọi người dân, không phân biệt vùng miền hay thu nhập, đều được tiếp cận dịch vụ y tế cơ bản, thiết yếu mà không phải gánh lo về tài chính.