Barcelona đang chơi thứ bóng đá ‘không giống ai’?

Trong thời đại mà việc phân biệt các chức vô địch theo phong cách nào là không dễ, thì danh hiệu La Liga 2024-25 của Barcelona — dù chưa chính thức — chắc chắn sẽ để lại dấu ấn khó phai.

Mùa giải này, Barcelona mang nhiều nét độc đáo. Họ tạm rời Camp Nou để thi đấu tại sân Olympic của thành phố. Một thế hệ trẻ tài năng, dẫn đầu bởi Lamine Yamal và Pau Cubarsi, đang tỏa sáng rực rỡ. Chiến thắng nghẹt thở 4-3 trước Real Madrid hôm Chủ nhật hoàn tất cú poker chiến thắng ở Clasico trong mùa, nhưng trên hết, lối chơi của Barcelona mới là điểm nhấn: vừa đậm chất truyền thống, vừa táo bạo, cởi mở và kịch tính hơn bao giờ hết.

Trận thắng 4-3 trước Real Madrid đã gói gọn phong cách này. Barcelona rõ ràng vượt trội, nhưng không tránh khỏi những khoảnh khắc thót tim. Họ bị dẫn 2-0, suýt thủng lưới từ chấm phạt đền khi dẫn 3-2 (may mắn được VAR cứu), và ở tỷ số 4-3, để Real Madrid tạo hai cơ hội đối mặt thủ môn trong phút cuối của Victor Munoz.

Barcelona cũng bỏ lỡ không ít cơ hội, với Raphinha bất ngờ phung phí những đường chuyền tuyệt hảo từ Yamal. Nhưng đây chính là Barcelona 2024-25: lội ngược dòng ngoạn mục, sẵn sàng mạo hiểm khi dẫn trước. Họ từng thắng Benfica 5-4, Celta Vigo 4-3, Borussia Dortmund 3-2. Đáng chú ý là trận bán kết lượt đi Copa del Rey với Atletico Madrid: bị dẫn 2-0, lội ngược dẫn 4-2, nhưng hòa 4-4. Hay trận thắng 4-2 tại sân Atleti sau khi bị dẫn 2-0. Thậm chí, họ bị Inter loại ở bán kết với tổng tỷ số 7-6 sau hai lượt trận kịch tính.

Kylian Mbappe là cầu thủ thứ tư mùa này ghi hat-trick vào lưới Barcelona nhưng vẫn thua. So với mùa vô địch gần nhất (2022-23), Barcelona ghi thêm 25 bàn, nhưng cũng thủng lưới thêm 16 bàn, dù mùa giải còn ba trận.

Đây chính là dấu ấn của Hansi Flick. Khi dẫn dắt Bayern Munich vô địch Champions League 2019-20, ông xây dựng hàng phòng ngự lấn tuyến táo bạo nhất châu Âu. Trận thắng 8-2 trước chính Barcelona là minh chứng rõ nét. Tại Barca, Flick áp dụng triết lý tương tự với hàng hậu vệ non kinh nghiệm, ngay cả khi Wojciech Szczesny, 35 tuổi, được gọi lại từ nghỉ hưu để thay Marc-Andre ter Stegen. Szczesny, dù không nhanh nhẹn và vẫn giữ thói quen hút thuốc, đã càn quét hiệu quả, dù pha phạm lỗi với Mbappe hôm Chủ nhật cho thấy hạn chế.

Flick, giống Johan Cruyff thập niên 1990, tin rằng lối chơi này mang lại thành công. Dữ liệu cho thấy Barcelona dẫn đầu về bắt việt vị và chuyền xuyên tuyến, cùng Bayern. Họ để lộ khoảng trống phía sau, nhưng cũng khai thác khoảng trống đối phương một cách xuất sắc.

So với thời Pep Guardiola, khi Barcelona kiểm soát bóng bằng những pha phối hợp dài, đội bóng hiện tại phản công tức thì. Raphinha trở thành mũi nhọn sắc bén, tận dụng khả năng di chuyển thông minh của Robert Lewandowski. Ferran Torres, Yamal và Dani Olmo cũng bùng nổ với những pha xâm nhập, đón các đường chuyền dài từ tuyến dưới. Lewandowski đôi khi làm tường, khuyến khích tạt bóng — điều từng bị các triều đại Barca trước coi là thiếu tinh tế.

Câu hỏi đặt ra là liệu Barcelona có cần kiểm soát nhiều hơn? Dù ghi thêm 25 bàn, họ chỉ thủng lưới ít hơn Real Madrid — đội đang hỗn loạn với lối chơi thiếu tổ chức — đúng một bàn. Atletico (27 bàn thua) và Athletic Club (26) đều làm tốt hơn Barca. Vấn đề không nằm ở hàng phòng ngự lấn tuyến, mà ở những thời điểm Barca quá vội vàng khi cầm bóng.

Trận thua Inter ở bán kết là ví dụ: khi dẫn trước, họ mạo hiểm tấn công và đánh mất lợi thế. Gavi, khi ra sân, khiến Barca bớt bùng nổ (chỉ ghi một bàn trong bảy trận anh đá chính). Nhưng đôi khi, sự thận trọng là cần thiết. Với đội hình trẻ nhất La Liga (bằng Valencia), kinh nghiệm sẽ giúp họ hoàn thiện.

Lối chơi tấn công rực rỡ này phù hợp với cuộc đua đường trường tại La Liga, nhưng ở các trận knock-out châu Âu, kiểm soát bóng cẩn trọng hơn có thể là chìa khóa. Dù sao, Barcelona 2024-25 đã định nghĩa lại phong cách tấn công, vượt xa bất kỳ đội bóng nào tại châu Âu, và cả những đội Barca huyền thoại trong quá khứ.