Chỉ vì dùng 1 cầu thủ không hợp lệ, một đội tuyển bị FIFA xử thua 0-3 tại vòng loại World Cup 2026

Hành trình giành vé dự World Cup 2026 của đội tuyển Nam Phi vừa gặp phải cú sốc lớn khi Liên đoàn Bóng đá Thế giới (FIFA) ra quyết định trừ 3 điểm và hủy bỏ chiến thắng 2-0 trước Lesotho. Nguyên nhân xuất phát từ việc họ đã sử dụng cầu thủ không đủ điều kiện thi đấu.

Vụ việc xoay quanh tiền vệ Teboho Mokoena, ngôi sao đang khoác áo Mamelodi Sundowns. Trong trận gặp Lesotho hôm 25/3 tại sân Peter Mokaba, Mokoena ra sân 82 phút dù trước đó anh đã nhận đủ hai thẻ vàng trong các trận vòng loại gặp Benin (tháng 11/2023) và Zimbabwe (tháng 6/2024). Theo luật của FIFA, cầu thủ này lẽ ra phải bị treo giò một trận nhưng Nam Phi vẫn đăng ký và để anh thi đấu.

Sau quá trình điều tra, Ủy ban kỷ luật FIFA đã tuyên bố hủy kết quả 2-0 của Nam Phi, đồng thời xử thắng 3-0 cho Lesotho. Bafana Bafana không chỉ mất 3 điểm quý giá mà còn bị phạt tiền 10.000 CHF (tương đương hơn 12.500 USD). Bản thân Mokoena cũng phải nhận án cảnh cáo chính thức.

Quyết định này khiến cục diện bảng C vòng loại khu vực châu Phi thay đổi đáng kể. Nam Phi vốn dẫn đầu bảng, nay tụt xuống nhì với cùng điểm số nhưng kém Benin về hiệu số bàn thắng bại. Nigeria, Rwanda và thậm chí Lesotho cũng được hưởng lợi khi khoảng cách điểm số giữa các đội rút ngắn, biến cuộc đua trở nên kịch tính hơn khi vòng loại chỉ còn hai lượt trận.

HLV Hugo Broos của Nam Phi thừa nhận sai lầm: “Chúng tôi đã làm điều không đúng. Đó là một lỗi lẽ ra không nên xảy ra, nhưng sự thật là nó đã xảy ra”. Trong khi đó, Liên đoàn Bóng đá Nam Phi (SAFA) bày tỏ sự thất vọng với phán quyết, cho rằng quyết định này được đưa ra bởi một thành viên duy nhất trong ủy ban kỷ luật và không cho họ cơ hội trình bày quan điểm pháp lý. SAFA khẳng định đã yêu cầu văn bản giải thích chi tiết và sẽ kháng cáo lên Ủy ban phúc thẩm FIFA trong thời hạn 10 ngày.

Đáng chú ý, HLV Gernot Rohr của Benin từ lâu đã yêu cầu FIFA ra quyết định sớm. Với diễn biến mới, Benin bất ngờ vươn lên dẫn đầu bảng và nắm lợi thế lịch sử trong mục tiêu lần đầu tiên góp mặt ở World Cup.

Theo thể thức vòng loại, chỉ đội đứng đầu mỗi bảng mới giành vé trực tiếp dự World Cup 2026. Bốn đội nhì bảng có thành tích tốt nhất sẽ bước vào loạt play-off để tìm suất đá liên lục địa. Vì vậy, việc mất 3 điểm ở giai đoạn nước rút có thể khiến Nam Phi trả giá đắt cho giấc mơ trở lại ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh sau 16 năm, kể từ lần họ đăng cai vào năm 2010.

Chặng đường còn lại của bảng C hứa hẹn căng thẳng nghẹt thở. Nam Phi sẽ làm khách trước Zimbabwe ngày 10/10 rồi tiếp Rwanda trên sân nhà bốn ngày sau. Benin phải chạm trán Rwanda và Nigeria, trong khi Nigeria còn trận đấu quan trọng với Lesotho. Mọi kết quả đều có thể xoay chuyển cục diện bảng đấu vốn đang rất sít sao.

Vụ việc này khiến người ta liên tưởng tới sự kiện Malaysia bị phạt vì sử dụng 7 cầu thủ không hợp lệ ở trận thắng Việt Nam. Vào tháng 6 năm 2025, Malaysia đã đánh bại Việt Nam với tỷ số 4-0 trong một trận đấu thuộc vòng loại Asian Cup 2027. Tuy nhiên, sau đó, Liên đoàn Bóng đá Thế giới (FIFA) đã phát hiện ra rằng Malaysia đã sử dụng 7 cầu thủ nhập tịch không đủ điều kiện tham gia trận đấu này. Án phạt từ FIFA: 7 cầu thủ nhập tịch của Malaysia bị cấm thi đấu 12 tháng và mỗi người phải nộp phạt 2.000 franc Thụy Sĩ (khoảng 60 triệu đồng).

Liên đoàn Bóng đá Malaysia (FAM) bị phạt 350.000 franc Thụy Sĩ (khoảng 11,5 tỷ đồng). Malaysia có thể bị xử thua 0-3 trong trận đấu với Việt Nam, điều này sẽ ảnh hưởng đến thứ hạng của cả hai đội trong bảng đấu.