Tôn vinh văn hóa sen và Truyện Kiều tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám

Chiều 9/6, tại Di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu – Quốc Tử Giám (Hà Nội), Trung tâm Hoạt động văn hóa khoa học Văn Miếu – Quốc Tử Giám phối hợp với Quỹ Hỗ trợ bảo tồn di sản văn hóa Việt Nam và Công ty Senhouse Việt Nam tổ chức trưng bày chuyên đề “Không gian văn hóa Sen và Kiều”. Trưng bày diễn ra từ ngày 9/6 đến ngày 15/6/2025. 

Đây là hoạt động thiết thực nhằm tôn vinh những giá trị nhân văn trong tư tưởng của Đại thi hào Nguyễn Du và bản sắc văn hóa Việt Nam thấm đẫm trong hình tượng hoa sen.

Không gian trưng bày giới thiệu 32 tác phẩm thư pháp, phần lớn trong đó thể hiện những vần thơ đặc sắc trong Truyện Kiều của Nguyễn Du, đặc biệt là những câu có sử dụng hoặc gợi nhắc hình ảnh hoa sen. Các tác phẩm được thể hiện trên nhiều chất liệu, kết hợp giữa nghệ thuật ngôn từ và nghệ thuật tạo hình truyền thống, góp phần lan tỏa giá trị nhân văn, thẩm mỹ sâu sắc trong di sản văn học trung đại Việt Nam.

Bên cạnh đó, trưng bày còn giới thiệu chân dung Đại thi hào Nguyễn Du được chế tác từ chất liệu lá sen khô, đặt trong không gian mô phỏng thư phòng nho gia truyền thống. Nhiều sản phẩm thủ công mỹ nghệ lấy cảm hứng từ hình tượng hoa sen cũng được giới thiệu tới công chúng, qua đó thể hiện sự lan tỏa của “văn hóa sen” trong đời sống tinh thần của người Việt.

Chúc mừng sự kiện, ông Lê Xuân Kiêu, Giám đốc Trung tâm Hoạt động văn hóa khoa học Văn Miếu – Quốc Tử Giám đánh giá cao việc kết hợp hài hòa giữa giá trị truyền thống và yếu tố đương đại trong trưng bày “Không gian văn hóa Sen và Kiều”, đồng thời bày tỏ mong muốn tiếp tục có thêm nhiều sản phẩm văn hóa sáng tạo mang đậm bản sắc Việt Nam.

Trong suốt chiều dài lịch sử thời quân chủ ở Việt Nam, rất nhiều bậc văn nhân tao nhã đã mượn hình ảnh hoa sen để thể hiện tâm tư, khí chất của mình qua các tác phẩm thơ văn thuộc nhiều thể loại khác nhau. Trong số những gương mặt tiêu biểu nhất phải kể đến đại thi hào Nguyễn Du (1766 – 1820), tác giả của kiệt tác văn học Truyện Kiều được thể hiện bằng 3.254 câu thơ lục bát bằng chữ Nôm. Lối kể chuyện bằng thơ đã được Nguyễn Du vận dụng một cách tài tình khiến nhiều thế hệ người đọc dễ thuộc, dễ nhớ, với vô vàn hình ảnh ẩn dụ cho thấy sức biểu đạt vô cùng to lớn của thể thơ lục bát mang đậm bản sắc Việt Nam. Và hoa sen chính là một trong những hình ảnh ẩn dụ được đại thi hào sử dụng khá thường xuyên trong tác phẩm kinh điển của mình.

Trưng bày “Không gian văn hóa Sen và Kiều” là hoạt động hưởng ứng mùa sen nở tại Hà Nội, đồng thời góp phần quảng bá giá trị văn hóa truyền thống tới cộng đồng, đặc biệt là thế hệ trẻ. Qua đó, công chúng có thêm cơ hội tiếp cận và cảm nhận những giá trị nhân văn, nghệ thuật sâu sắc trong di sản văn hóa dân tộc.

Theo bà Nguyễn Thị Thanh Tâm, Chủ tịch Công ty Senhouse Việt Nam, đây là bước khởi đầu cho hành trình quảng bá văn hóa Kiều, qua đó tổ chức các tour di sản đưa học sinh và công chúng đến với quê hương Nguyễn Du để hiểu thêm về giá trị của Truyện Kiều. Trong thời gian diễn ra trưng bày, các nhà thư pháp cũng tổ chức workshop hướng dẫn viết thư pháp các câu Kiều, vẽ tranh sen… Bà bày tỏ mong muốn một ngày không xa có thể đưa không gian văn hóa “Sen và Kiều” cùng áo dài thêu sen đến các quốc gia trên thế giới.

Ông Nguyễn Hải Nam, Chủ tịch Hội đồng gia tộc họ Nguyễn Tiên Điền xúc động chia sẻ, sự kiện là hoạt động tri ân đầy ý nghĩa nhân kỷ niệm 260 năm Ngày sinh Đại thi hào Nguyễn Du. Ông kỳ vọng “Không gian văn hóa Sen và Kiều” sẽ là cầu nối di sản giữa Thăng Long và xứ Nghệ, góp phần lan tỏa văn hóa Kiều đến đông đảo công chúng.

Việc tổ chức các không gian văn hóa mang tính chuyên đề như “Sen và Kiều” không chỉ góp phần làm phong phú đời sống tinh thần của người dân Thủ đô, mà còn tạo điểm nhấn trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản tại các di tích lịch sử – văn hóa trọng điểm quốc gia./.