Xây dựng Không gian Hồ Chí Minh thành nơi kết nối Việt Nam với bạn bè quốc tế

Chiều 9/6, tại Hà Nội, Bộ Ngoại giao tổ chức Hội thảo quốc tế “Không gian văn hóa Hồ Chí Minh tại cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài”.

Hội thảo được tổ chức dưới hình thức trực tiếp từ trụ sở Bộ Ngoại giao và kết nối trực tuyến tới các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài.

Lan tỏa khát vọng hòa bình, hợp tác, phát triển của Chủ tịch Hồ Chí Minh

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao, Chủ tịch Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam Nguyễn Minh Vũ nêu rõ, Chủ tịch Hồ Chí Minh – vị Lãnh tụ thiên tài, Anh hùng giải phóng dân tộc, Nhà văn hóa kiệt xuất, là biểu tượng của hòa bình, tiến bộ trên toàn thế giới. Cuộc đời và sự nghiệp của Người là ngọn cờ đầu của chủ nghĩa yêu nước, chủ nghĩa anh hùng cách mạng, là hiện thân rạng ngời của đạo đức, trí tuệ, khí phách và phẩm giá con người Việt Nam. Với tầm nhìn vượt thời đại, Người không chỉ đặt nền móng cho nền ngoại giao Việt Nam mà còn để lại di sản văn hóa, tư tưởng bất hủ, là cầu nối đưa Việt Nam đến gần hơn với bạn bè quốc tế.

Ngành Ngoại giao vinh dự khi được Chủ tịch Hồ Chí Minh là Bộ trưởng Ngoại giao đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Người đã kiến tạo một nền ngoại giao toàn diện, hiện đại, mang đậm bản sắc, mềm dẻo nhưng kiên cường, linh hoạt nhưng bất khuất.

Hội thảo là dịp quan trọng để các đại biểu quốc tế tham gia chia sẻ những kinh nghiệm tôn vinh Lãnh tụ đất nước, tình cảm của thế giới đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh. Các chuyên gia, nhà nghiên cứu lịch sử, văn hóa trao đổi về những hình thức phi vật thể tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, những yếu tố cần thiết trong triển khai xây dựng Không gian Hồ Chí Minh ở các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Minh Vũ, thời gian qua, Bộ Ngoại giao đã cùng các bộ, ngành, địa phương triển khai các hoạt động quảng bá, lan tỏa tư tưởng, đạo đức, phong cách Chủ tịch Hồ Chí Minh trên khắp các châu lục. Những nỗ lực này góp phần đưa hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh đến gần hơn với bạn bè quốc tế, góp phần làm sâu sắc quan hệ hợp tác, tăng cường đoàn kết dân tộc và bảo tồn những giá trị lịch sử quý giá. Rất nhiều công trình như trường học, con đường, công viên, bảo tàng mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh đến các tượng đài, biển tưởng niệm Bác được đặt tại hơn 30 quốc gia, khắp các châu lục, trở thành biểu tượng, cầu nối quan trọng đối với nhân dân Việt Nam và thế giới.

Thông tin về các hoạt động tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh ở nước ngoài và yêu cầu trong giai đoạn mới, Đại sứ Lê Thị Hồng Vân, Cục trưởng Cục Ngoại vụ và Ngoại giao văn hóa (Bộ Ngoại giao) cho biết: Thời gian qua, Bộ Ngoại giao thông qua mạng lưới 94 Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài đã tích cực triển khai các hoạt động tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh thông qua 9 hình thức tiêu biểu: tổ chức dâng hương, dâng hoa tưởng niệm nhân dịp kỷ niệm ngày sinh, ngày mất của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân các sự kiện quan trọng của đất nước, nhân chuyến thăm của Lãnh đạo cấp cao Việt Nam; cán bộ ngoại giao trong và ngoài nước tăng cường “học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; tôn tạo, xây mới tượng/tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh; xây dựng, tu sửa các khu di tích tưởng niệm, bảo  tàng… tại những nơi Bác Hồ đã từng sống và hoạt động; gắn biển đồng, đặt bia tưởng niệm; đặt tên trường, lớp, tên đường phố, quảng trường mang tên Bác; xuất bản, phát hành các ấn phẩm, sách báo, phim ảnh… về Bác; tổ chức hội nghị, hội thảo, tọa đàm khoa học; các hình thức mang tính nghệ thuật, sáng tạo.

Đáng chú ý, Bộ Ngoại giao chủ trì thiết kế mẫu “Không gian văn hóa Hồ Chí Minh” tại các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài. Mô hình này không chỉ mang ý nghĩa biểu tượng, mà còn là sự kết hợp hài hòa giữa giá trị lịch sử, bản sắc văn hóa dân tộc và cách tiếp cận ngoại giao hiện đại. 

Gần đây nhất, vào tháng 5/2025, Bộ Ngoại giao đã phối hợp tổ chức khánh thành Phòng Lưu niệm Hồ Chí Minh với ngành dầu khí Việt Nam – Azerbaijan tại thủ đô Baku, với sự tham dự của Tổng Bí thư Tô Lâm. Công trình này là minh chứng rõ nét cho sự quan tâm sâu sắc của Lãnh đạo Đảng và Nhà nước đối với công tác tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh ở phạm vi quốc tế.

Không gian Hồ Chí Minh không chỉ là một địa điểm trưng bày truyền thống, mà còn là nơi kết nối giá trị – nơi bạn bè quốc tế có thể cảm nhận sâu sắc tinh thần Việt Nam thông qua hình ảnh một con người vĩ đại. Từ đó, góp phần làm giàu thêm sự hiểu biết lẫn nhau, củng cố tình hữu nghị, lan tỏa khát vọng hòa bình, hợp tác, phát triển mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng theo đuổi.

Làm rõ nội hàm và chuẩn hóa Không gian Hồ Chí Minh

Tại Hội thảo, các đại biểu trong nước và quốc tế là các nhà nghiên cứu, chuyên gia về văn hóa, lịch sử, thiết kế và mỹ thuật, các nhà ngoại giao đã có những trao đổi, góp ý để xây dựng Không gian Hồ Chí Minh đảm bảo tính trang nghiêm, gần gũi, hiệu quả sử dụng.

Phó Giáo sư – Tiến sĩ Nguyễn Thế Kỷ, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương kiêm Trưởng ban Lý luận phê bình văn học nghệ thuật cho rằng, để xây dựng Không gian Hồ Chí Minh ở Việt Nam, các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài hay của bạn bè quốc tế, cần xác định được nội hàm của “Không gian Hồ Chí Minh”. Cần giải đáp được những câu hỏi như: Vì sao lại gọi là “Không gian Hồ Chí Minh”?, những yếu tố nào để làm nên Không gian Hồ Chí Minh? Việc tổ chức xây dựng như thế nào trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ như hiện nay?, hướng tới xây dựng Không gian Hồ Chí Minh trở thành địa chỉ để lan tỏa tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người đến mọi người dân Việt Nam cũng như bạn bè quốc tế. “Để cho thấy Hồ Chí Minh không chỉ là của đất nước Việt Nam mà còn là một người bạn gần gũi, thân thiết của nhân dân thế giới”, ông Nguyễn Thế Kỷ nhấn mạnh.

Chia sẻ quan điểm với Phó Giáo sư-Tiến sĩ Nguyễn Thế Kỷ, Đại sứ Việt Nam tại Vương quốc Bỉ Nguyễn Văn Thảo cho rằng, cần chuẩn hóa cả về nội hàm và ý nghĩa của “Không gian Hồ Chí Minh”. Đây không chỉ dừng lại ở không gian tưởng niệm mà còn là không gian truyền bá tư tưởng, đạo đức, học tập theo gương Bác. Đồng thời, cần linh hoạt theo điều kiện thực tế của từng cơ quan đại diện. Để làm được điều này, Đại sứ đề nghị có sự phối hợp chỉ đạo thống nhất từ các bộ, ban, ngành liên quan nhằm thống nhất nội hàm, ý nghĩa và chương trình hoạt động, đảm bảo hiệu quả lan tỏa.

Trong Không gian Hồ Chí Minh, theo Đại sứ Nguyễn Văn Thảo, cần tổ chức đa dạng các loại hình hoạt động từ hội thảo, tọa đàm đến các cuộc thi tìm hiểu về tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh với sự tham gia không chỉ của cán bộ, nhân viên cơ quan đại diện mà còn là kiều bào ở sở tại, bạn bè quốc tế.

“Chúng ta có 6 triệu kiều bào, 132.000 sinh viên Việt Nam ở nước ngoài. Đây là lực lượng có thể phối hợp để tổ chức những hoạt động này, đặc biệt trong dịp lễ kỷ niệm của đất nước”, Đại sứ nhấn mạnh.

Ông Jonathan W. Baker, Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam nhấn mạnh, hội thảo có ý nghĩa rất quan trọng để kỷ niệm, tôn vinh những di sản của Chủ tịch Hồ Chí Minh – nhà lãnh đạo có tầm nhìn xa và luôn ủng hộ mạnh mẽ học tập suốt đời, phát triển con người.

Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam khẳng định sẽ sát cánh cùng Việt Nam trong việc quảng bá các di sản của Chủ tịch Hồ Chí Minh thông qua các sứ mệnh như xây dựng “Không gian Hồ Chí Minh”.

Trưởng Đại diện UNESCO tại Việt Nam Jonathan W. Baker nhấn mạnh, tư tưởng, đạo đức và phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong đó đặc biệt là tư tưởng về học tập suốt đời không chỉ là những giá trị của người Việt Nam mà là giá trị nhân văn mà UNESCO đã khẳng định, quảng bá và bảo vệ. “Chúng tôi luôn luôn đồng hành với Việt Nam xây dựng một xã hội học tập trong mọi giai đoạn của cuộc đời, để mọi người đều có thể tiếp cận với những cơ hội học tập phù hợp. Chúng tôi tin tưởng, đây là cách tốt nhất để tôn vinh di sản của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đóng góp vào một thế giới hòa bình, bao trùm và bền vững”, ông Jonathan W. Baker nêu rõ.