Biến khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thành sức mạnh

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, trong suốt 80 năm qua, khoa học công nghệ đã đồng hành cùng dân tộc vượt qua chiến tranh, kiến thiết đất nước, đưa Việt Nam từng bước hội nhập và phát triển. Ngày nay, chúng ta đang bước vào một giai đoạn mới, thời đại của AI, của dữ liệu lớn, của năng lượng xanh và kinh tế số. Đây là thời đại mà tri thức, sáng tạo và công nghệ chính là nguồn lực sản xuất quan trọng nhất.

Đảng và nhà nước ta đã xác định, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực trung tâm, then chốt và đột phá của phát triển nhanh và bền vững. Đổi mới lần thứ nhất của chúng ta là Đổi mới năm 1986, mở ra kỷ nguyên hội nhập và phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu tại diễn đàn khoa học và công nghệ.

Đổi mới lần thứ hai là đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, xây dựng hệ sinh thái mới, nơi doanh nghiệp, nhà khoa học, người dân và Nhà nước cùng tham gia kiến tạo giá trị. Đổi mới lần thứ nhất là thoát nghèo, đổi mới lần hai là thoát bẫy thu nhập trung bình trở thành nước phát triển có thu nhập cao. Đổi mới lần một lấy nông nghiệp, công nghiệp, gia công, lắp ráp làm động lực thì đổi mới lần hai lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực trung tâm để phát triển.

“Diễn đàn hôm nay không chỉ để chúng ta thảo luận về những thách thức và cơ hội, mà còn để cùng nhau cam kết hành động: Làm chủ các công nghệ chiến lược; xây dựng một hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia gắn với nhu cầu của doanh nghiệp và xã hội; đẩy nhanh chuyển đổi số toàn dân và toàn diện. Và đặc biệt, biến khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thành sức mạnh để Việt Nam vươn lên, góp phần hiện thực hoá khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết.

Báo cáo tại Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Hoàng Minh nhấn mạnh vai trò của bộ ba trụ cột: Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số như động lực trung tâm và đột phá để Việt Nam phát triển nhanh, bền vững và tự cường.

Nghị quyết 57-NQ/TW lần đầu tiên xác định bộ ba này đi cùng nhau trong một nghị quyết và thống nhất một cơ quan quản lý. Với Việt Nam, đây là lựa chọn chiến lược và bắt buộc. Trong đó, khoa học công nghệ là nền tảng tạo tri thức và công cụ; đổi mới sáng tạo là động lực biến tri thức thành giá trị; chuyển đổi số tạo môi trường số giúp phổ cập, thương mại hóa các ý tưởng.

Diễn đàn thu hút đông đảo đại biểu tham dự.

Báo cáo nêu rõ hai mục tiêu then chốt: tăng trưởng GDP hai con số, bền vững, vượt qua bẫy thu nhập trung bình; nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Đóng góp của ba trụ cột vào tăng trưởng dự kiến: ĐMST chiếm 60%, CĐS 25% và KHCN 15%. Các giải pháp được đề xuất gồm: hoàn thiện thể chế, phát triển nguồn nhân lực nghiên cứu, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư R&D, xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, phát triển hạ tầng số, phổ cập kỹ năng số và đảm bảo an ninh mạng.

Một khát vọng lớn lao được đặt ra: Việt Nam trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào năm 2045, với GDP/người 20.000-25.000 USD. Muốn vậy, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phải đóng góp trên 50% vào tăng trưởng, cùng với việc làm chủ công nghệ chiến lược, nâng cao tự chủ, đẩy mạnh sở hữu trí tuệ và thu hút tri thức toàn cầu.

Diễn đàn được tổ chức với bốn phiên làm việc chuyên sâu. Các tham luận, thảo luận tại Diễn đàn sẽ tập trung vào các nội dung lớn: Việt Nam cần làm gì để nắm bắt, phát triển các công nghệ chiến lược? Làm thế nào để xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo hội nhập quốc tế? Làm sao để phát triển hạ tầng số, bảo đảm chủ quyền số quốc gia? Và đâu là giải pháp để doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu?

Diễn đàn không chỉ là dịp để cộng đồng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, doanh nghiệp công nghệ trong và ngoài nước cùng chia sẻ tầm nhìn, kết nối nguồn lực, mà còn là sự kiện khẳng định quyết tâm đưa khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành động lực trung tâm cho phát triển nhanh và bền vững của Việt Nam trong giai đoạn mới.