Bước đột phá vì “sự nghiệp trồng người” trong mùa thu tháng Tám

Giáo dục là quyền cơ bản của mọi công dân. Trong nhiều năm qua, Việt Nam đã không ngừng nỗ lực phổ cập giáo dục tiểu học, sau đó là trung học cơ sở. Tuy nhiên, rào cản học phí vẫn là một trở ngại với không ít gia đình nghèo, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số. Việc miễn học phí cho toàn bộ bậc mầm non và bậc phổ thông không chỉ là một chính sách hỗ trợ tài chính mà là bước đi mạnh mẽ để thực hiện công bằng và bình đẳng trong tiếp cận giáo dục.

Việc miễn học phí từ năm học 2025 – 2026 không chỉ là một quyết sách lớn về giáo dục mà còn là tuyên ngôn mạnh mẽ về cam kết của Đảng và Nhà nước trong việc đặt con người vào trung tâm phát triển. (Ảnh minh hoạ: HP)

Cần nhớ rằng, không phải tất cả học sinh đến trường đều được đặt trong cùng một vạch xuất phát. Có em sinh ra trong những gia đình “có điều kiện”, nhưng cũng có em đến lớp từ những mái nhà tranh vách đất, nơi học phí 1 – 2 trăm nghìn mỗi tháng là cả một gánh nặng. Chính sách miễn học phí vì vậy có thể tạo ra thay đổi mạnh mẽ, giúp mọi đứa trẻ đều được học hành một cách bình đẳng, không bị số phận hay hoàn cảnh kinh tế “bóp nghẹt” cơ hội phát triển.

Có ý kiến lo ngại về việc ngân sách có thể phải “gồng gánh” thêm khi hàng triệu học sinh được miễn học phí. Nhưng cần hiểu rằng, đây không phải là chi tiêu mà là đầu tư vào nguồn lực con người, nền tảng cho phát triển bền vững trong dài hạn. Một quốc gia có dân trí cao là quốc gia có thể hội nhập sâu, phát triển nhanh và ứng phó hiệu quả với những biến động toàn cầu.

Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ về công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Nếu không chuẩn bị một thế hệ công dân có trình độ, kỹ năng và tư duy số ngay từ hôm nay, thì tương lai “Việt Nam số” sẽ khó đạt được như kỳ vọng. Miễn học phí là một trong những chính sách thiết thực nhất để “khơi dòng” cho một xã hội học tập thật sự.

Tuy nhiên, miễn học phí chỉ là bước đầu. Vấn đề cốt lõi của giáo dục vẫn là chất lượng đào tạo. Một nền giáo dục miễn phí nhưng không đảm bảo chất lượng sẽ không thể đáp ứng yêu cầu hội nhập và cạnh tranh quốc tế. Do đó, đi cùng với miễn học phí, Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành cần tiếp tục thúc đẩy cải cách toàn diện, từ chương trình sách giáo khoa, phương pháp dạy và học cho tới đào tạo giáo viên và hạ tầng trường lớp.

Một điểm sáng đang được đề cập đến tại dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục là việc bổ sung mô hình trung học nghề, cho phép học sinh vừa học chương trình phổ thông vừa được đào tạo kỹ năng nghề. Đây là hướng đi thiết thực, giúp giáo dục phổ thông không còn “học để thi” mà là “học để làm”, chuẩn bị cho học sinh một con đường nghề nghiệp ngay từ sớm, điều mà nhiều quốc gia phát triển đã áp dụng thành công.

Việc Quốc hội cụ thể hóa chủ trương của Bộ Chính trị miễn học phí từ năm học 2025 – 2026 không chỉ là một quyết sách lớn về giáo dục mà còn là tuyên ngôn mạnh mẽ về cam kết của Đảng và Nhà nước trong việc đặt con người vào trung tâm phát triển. Khi mọi trẻ em đều được đến trường, không vì lý do tài chính mà bị bỏ lại phía sau, thì đó chính là dấu hiệu của một xã hội tiến bộ, nhân văn và bền vững.

Và như vậy, chính sách miễn học phí không chỉ mang tính “lịch sử” như lời Chủ tịch Quốc hội mà còn là một “cột mốc mở đường”, để mọi công dân Việt Nam, dù sinh ra ở đâu đều có quyền bình đẳng trong hành trình tìm kiếm tri thức và khẳng định bản thân. Một quyết định đáng ghi nhớ không chỉ trong năm học sắp tới, mà cho cả tương lai đất nước.

Sinh thời, Bác Hồ kính yêu đã dạy: “Vì lợi ích 10 năm trồng cây. Vì lợi ích 100 năm trồng người”, vì thế xuyên suốt những năm qua, Đảng, Nhà nước ta luôn xác định “giáo dục là quốc sách hàng đầu”. Và thật ý nghĩa, trong không khí rộn ràng của mùa thu tháng Tám, trong không khí hân hoan kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9 các vấn đề liên quan đến “sự nghiệp trồng người” như chính sách tiền lương cho giáo viên, miễn học phí cho học sinh cùng các chính sách khác đi kèm như cơm trưa bán trú cho học sinh có hiệu lực trong năm học này không chỉ thể hiện tính nhân văn mà còn thể hiện sự quyết tâm của Đảng, Nhà nước đối với sự nghiệp giáo dục. Đây chính là nền tảng quan trọng để đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.