Cần làm rõ tính chất ‘trực thuộc’ của các tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

Khẳng định Công đoàn, Đoàn thanh niên trực thuộc MTTQ Việt Nam

Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam Đỗ Văn Chiến đã trình bày Tờ trình Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Luật Công đoàn, Luật Thanh niên và Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.

Dự án Luật nhằm thể chế hoá đầy đủ các quan điểm chỉ đạo của Đảng, nhất là Đề án sắp xếp, tinh gọn hợp nhất cơ quan Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị – xã hội, các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ ở Trung ương, cấp tỉnh và cấp xã.

Dự thảo Luật gồm 5 điều, trong đó Điều 1 sửa đổi, bổ sung 11/41 điều của Luật Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam; Điều 2 sửa đổi, bổ sung 9/37 điều của Luật Công đoàn; Điều 3 sửa đổi, bổ sung 02/41 điều của Luật Thanh niên; Điều 4 sửa đổi, bổ sung 31/91 điều của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở và Điều 5 Hiệu lực thi hành.

Về nội dung, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số quy định của Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, gồm:

(1) Quy định về vị trí, vai trò, nguyên tắc tổ chức, hoạt động và tổ chức bộ máy của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, trong đó khẳng định Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là 1 bộ phận của hệ thống chính trị của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”; quy định rõ MTTQ Việt Nam giữ vai trò chủ trì, các tổ chức chính trị – xã hội cùng với các tổ chức thành viên khác phối hợp, đồng thời phát huy sự chủ động, sáng tạo của mỗi tổ chức trong hiệp thương dân chủ, thống nhất hành động; quy định các tổ chức chính trị – xã hội, các hội do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ là các tổ chức thành viên trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, được tổ chức và hoạt động thống nhất trong Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhằm bảo đảm quy định tại Điều 9, Điều 10 Hiến pháp năm 2013 (sau sửa đổi, bổ sung);

(2) Quy định về tổ chức Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ở cấp tỉnh, cấp xã, không tổ chức ở cấp huyện để đồng bộ với việc sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp;

(3) Quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của MTTQ Việt Nam trong tiếp xúc cử tri, cử bào chữa viên nhân dân, bầu hội thẩm nhân dân, trong chủ trì và thống nhất với các tổ chức chính trị – xã hội thực hiện hoạt động giám sát, phản biện xã hội.

Dự thảo Luật cũng sửa đổi, bổ sung một số quy định của Luật Công đoàn, trong đó quy định về vị trí, nhiệm vụ của Công đoàn, trong đó khẳng định Công đoàn “là tổ chức thành viên trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam”, là “đại diện của người lao động ở cấp quốc gia trong quan hệ lao động và quan hệ quốc tế về công đoàn” để cụ thể hóa Điều 10 Hiến pháp năm 2013 (sau sửa đổi, bổ sung).

Sửa đổi, bổ sung một số quy định của Luật Thanh niên, trong đó khẳng định Đoàn thành niên Cộng sản Hồ Chí Minh là tổ chức thành viên trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Sửa đổi, bổ sung một số quy định của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, trong đó các quy định để thực hiện chủ trương kết thúc việc sử dụng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã.

Kịp thời cập nhật việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp

Thẩm tra dự án luật, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Ủy ban Văn hóa và Xã hội tán thành sự cần thiết ban hành Luật và cơ bản nhất trí với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung 4 Luật.

Tuy nhiên, Ủy ban Văn hóa và Xã hội đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo cần lưu ý tiếp tục rà soát, bổ sung các luật có liên quan tại Báo cáo rà soát Luật MTTQ Việt Nam. Đồng thời, kịp thời cập nhật việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp và các luật có liên quan để bảo đảm tính hợp hiến, tính thống nhất, đồng bộ, khả thi của hệ thống pháp luật.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh báo cáo thẩm tra dự án Luật

Bên cạnh đó, cần tiếp tục làm rõ tính chất “trực thuộc” của các tổ chức thành viên của MTTQ Việt Nam, mối quan hệ công tác giữa MTTQ và các thành viên trực thuộc nhưng vẫn bảo đảm tính độc lập tương đối, chủ động sáng tạo, hoạt động theo pháp luật và điều lệ của mỗi tổ chức theo đúng tinh thần của Hiến pháp và các Nghị quyết của Trung ương.

Rà soát để sửa đổi, bổ sung các văn bản hướng dẫn thi hành Luật theo quy định. Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu các cam kết, điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên để có quy định phù hợp, khả thi, bảo đảm thực hiện theo đúng quan điểm, chủ trương của Đảng.

Đối với hoạt động giám sát, phản biện của MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên của MTTQ Việt Nam, Ủy ban Văn hóa và Xã hội đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo quy định cụ thể nội dung này trong Điều lệ MTTQ Việt Nam bảo đảm tính “độc lập tương đối” trong hoạt động giám sát, phản biện của các tổ chức thành viên trực thuộc, bảo đảm các tổ chức thành viên trực thuộc có thể chủ động thực hiện một số hoạt động giám sát đối với những đối tượng, nội dung liên quan đến đoàn viên, hội viên của tổ chức mình và thực hiện chức năng, nhiệm vụ chính trị được Đảng, Nhà nước giao.

Bên cạnh đó, có ý kiến đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo làm rõ và quy định thống nhất về đối tượng, nội dung, thẩm quyền giám sát, phản biện xã hội tại Điều 26 và Điều 33 Luật MTTQ Việt Nam để bảo đảm phù hợp với vị trí, vai trò của các tổ chức thành viên trực thuộc MTTQ Việt Nam.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!