Theo Bộ Công Thương, thương mại điện tử vẫn tiếp tục giữ tốc độ tăng trưởng gần gấp ba lần so với tốc độ tăng trưởng của thương mại truyền thống trên toàn cầu, đóng góp khoảng 20% vào tổng doanh thu hàng hóa, dịch vụ bán lẻ vào năm 2024. Đông Nam Á tiếp tục là khu vực có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử và kinh tế số cao nhất thế giới. Trong bối cảnh nhiều cạnh tranh, các sàn thương mại điện tử có nhiều chiến lược nhằm thăng hạng trên đường đua. Phân tích sâu về chiến lược này, bà Vũ Thị Nhật Linh, CEO Tiki có buổi trò chuyện cùng VnExpress về tình hình chung của thị trường cùng những bước đi trong thời gian tới của hãng thương mại điện tử 15 năm tuổi.

– Thị trường thương mại điện tử hiện nay có thuận lợi và khó khăn với các sàn thương mại điện tử như Tiki, trong mục tiêu giữ chân người dùng?

– Thị trường thương mại điện tử Việt Nam đang trên đà phát triển. Năm 2024, doanh thu toàn ngành đạt hơn 318.000 tỷ đồng, quy mô thị trường vượt 25 tỷ USD, chiếm khoảng 9% tổng mức bán lẻ cả nước. Ngành này đóng góp 2/3 giá trị của nền kinh tế số. Những yếu tố thúc đẩy bao gồm sự phổ biến của thiết bị di động, tỷ lệ người dùng Internet mua sắm trực tuyến cao (trên 60%), cùng sự hỗ trợ từ Chính phủ.

Trong 3-5 năm tới, chúng tôi tin rằng thị trường sẽ tiếp tục tăng trưởng hai con số, hướng tới quy mô 40-50 tỷ USD vào năm 2027, chiếm trên 15% tổng mức bán lẻ cả nước. Tuy nhiên, để đạt được sự phát triển bền vững, ngành cần một hệ sinh thái minh bạch, an toàn, nơi hàng hóa được kiểm soát chặt chẽ và người tiêu dùng có thể mua sắm với sự tin tưởng.

Bên cạnh tiềm năng, thị trường cũng đối diện không ít thách thức. Hàng giả, hàng nhái và sản phẩm kém chất lượng tiếp tục là vấn đề gây ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng, uy tín của toàn ngành. Doanh nghiệp cần đẩy mạnh kiểm soát chất lượng, áp dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc và sử dụng AI để phát hiện gian lận, từ đó bảo vệ người tiêu dùng tốt hơn.

Cuộc cạnh tranh trên sàn hiện nay không còn chỉ là về yếu tố giá, mà là về chất lượng dịch vụ, tốc độ giao hàng và khả năng cá nhân hóa trải nghiệm. Doanh nghiệp nào đầu tư vào công nghệ, đặt người dùng làm trung tâm và kiên định với chiến lược dài hạn sẽ có lợi thế dẫn dắt thị trường.

– Theo bà thị trường trong vài năm tới sẽ nghiêng về mô hình nào – đại siêu thị số, chuyên sâu theo ngành hàng hay tích hợp nhiều dịch vụ giá trị gia tăng?

– Trong 3-5 năm tới, thị trường thương mại điện tử Việt Nam sẽ không bị giới hạn trong một mô hình mà sẽ phát triển theo nhiều hướng để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của người tiêu dùng.

Các nền tảng đại siêu thị số (Super App & Marketplace) vẫn đóng vai trò chủ đạo nhưng sẽ tích hợp thêm các dịch vụ giá trị gia tăng như tài chính, logistic thông minh, AI cá nhân hóa và chương trình khách hàng thân thiết. Đây là xu hướng giúp các nền tảng vừa mở rộng hệ sinh thái, vừa tăng sự gắn kết với người dùng.

– Với sự phát triển như vậy, bà dự đoán xu hướng và tâm lý người dùng trên các sàn thương mại điện tử ra sao?

– Người tiêu dùng ngày càng ưu tiên chất lượng, giá cả hợp lý và trải nghiệm mua sắm thuận tiện. Họ thích giao hàng nhanh, sản phẩm chính hãng, freeship và giá cả minh bạch. Ngược lại, họ không hài lòng với hàng giả, phí ẩn, chương trình khuyến mại thiếu thực tế và chi phí mua sắm tăng cao.

Đây chính là những từ khóa quan trọng để các sàn thương mại điện tử bám vào, lấy đó làm chiến lược nhằm tăng khả năng cạnh tranh.

– Trong bối cảnh này, mục tiêu của Tiki là gì và dùng chiến lược nào để hiện thực hóa những mục tiêu đó?

– Tiki cam kết duy trì mức giá cạnh tranh và ổn định, không chạy theo cuộc đua giảm giá, mà tập trung mang lại giá trị thực cho người tiêu dùng. Trong thời gian tới, Tiki sẽ tiếp tục mở rộng chính sách miễn phí vận chuyển nhằm tối ưu chi phí mua sắm cho khách hàng. Hiện, khoảng 90% đơn hàng đã được áp dụng ưu đãi này. Đồng thời, Tiki không tăng chi phí bán hàng đối với đối tác và nhà bán, hướng đến xây dựng hệ sinh thái thương mại điện tử bền vững, nơi cả doanh nghiệp lẫn người tiêu dùng đều được hưởng lợi.

Chiến lược cạnh tranh của Tiki tập trung vào ba trụ cột chính, trong đó giá cả và chất lượng hàng hóa luôn được đặt lên hàng đầu. Tiki ưu tiên phân phối sản phẩm chất lượng với mức giá hợp lý, đồng thời ứng dụng công nghệ mới, đặc biệt là AI, để nâng cao chất lượng dịch vụ, cải thiện hiệu suất vận hành và tối ưu hệ thống logistics. Việc mở rộng chính sách freeship và chăm sóc khách hàng cũng là một phần trong nỗ lực tạo ra trải nghiệm mua sắm thuận tiện, hiệu quả và đáng tin cậy cho người dùng.

– Bà vừa đề cập đến chiến lược tối ưu lợi ích cho người dùng, nhà bán hàng. Cụ thể việc tối ưu lợi ích cho từng nhóm này như thế nào?

– Tiki định vị mình không chỉ là nền tảng thương mại điện tử, mà là “người đồng hành” của mọi thành viên trong gia đình, thông qua việc cung cấp sản phẩm thiết yếu chất lượng cao, chính hãng, giá tốt, trải nghiệm thuận tiện.

– Đối với nhà bán hàng vừa và nhỏ, Tiki có chính sách nào để hỗ trợ họ trong giai đoạn cạnh tranh cùng chi phí quảng cáo tăng cao?

– Chúng tôi hướng tới phát triển sàn giao dịch có chính sách phí ổn định lâu dài, ít thay đổi về mặt chính sách bán hàng và chi phí hợp lý với các doanh nghiệp. Điều này đảm bảo các doanh nghiệp SMEs có thể hoạt định phát triển kinh doanh trên sàn bền vững, tránh các cú sốc khi chi phí kinh doanh gia tăng.

Việc duy trì chính sách phí trong lâu dài là cam kết của chúng tôi với các đối tác trên sàn thương mại điện tử. Để làm được việc đó lâu dài, Tiki phải tiếp tục hoạt động hiệu quả hơn nữa, đây là mục tiêu của chúng tôi.

Nhà bán hàng vừa và nhỏ (SME) đang chịu áp lực lớn từ chi phí quảng cáo ngày càng tăng và sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường. Vì vậy, chúng tôi triển khai các chính sách hỗ trợ thiết thực để giúp họ tối ưu chi phí và gia tăng doanh thu.

Chúng tôi hỗ trợ giảm chi phí quảng cáo, giúp nhà bán tiếp cận đúng khách hàng mục tiêu với ngân sách tối ưu. AI và dữ liệu lớn giúp quảng cáo hiển thị hiệu quả hơn, giúp tăng tỷ lệ chuyển đổi mà không cần đầu tư quá nhiều.

Bên cạnh đó, Tiki mở rộng chính sách miễn phí vận chuyển, giúp nhà bán có thể thu hút nhiều khách hàng hơn mà không cần tăng giá sản phẩm để bù chi phí logistics. Điều này giúp SME cạnh tranh hiệu quả hơn so với các đối thủ lớn.

Chúng tôi cũng triển khai mô hình FBT (Fulfillment by Tiki) giúp nhà bán hàng có thể nhập sản phẩm vào kho mà không phải lo về vận hành, đóng gói hay giao hàng. Tiki đảm nhiệm toàn bộ khâu xử lý đơn hàng, giúp nhà bán tập trung tối đa vào sản phẩm và chiến lược kinh doanh, giảm đáng kể chi phí logistics.

Với những giải pháp này, chúng tôi giúp nhà bán hàng SME có cơ hội phát triển bền vững mà không bị áp lực về chi phí vận hành và quảng cáo. Từ đó tăng trưởng doanh số trong dài hạn.

– Tiki cam kết không tăng phí nền tảng, giữ giá hàng hóa ổn định. Đâu là lý do cho quyết định này?

– Chúng tôi cam kết không tăng phí nền tảng, giữ giá hàng hóa ổn định với phương châm: một hệ sinh thái thương mại điện tử bền vững phải đảm bảo lợi ích dài hạn cho cả người tiêu dùng và nhà bán hàng.

Để làm được điều đó, chúng tôi tập trung vào gia tăng hiệu quả và tối ưu vận hành cắt giảm chi phí, tận dụng công nghệ để tạo ra giá trị bền vững cho tất cả các bên trong hệ sinh thái.

– Phí thấp là chiến lược hút đối tác lý tưởng, Tiki dự định sẽ duy trì trong bao lâu?

– Chúng tôi cam kết duy trì phí thấp, minh bạch và tạo giá trị thực cho người tiêu dùng lẫn đối tác trong dài hạn. Mục tiêu này có thể hiện thực hóa qua việc không ngừng cải tiến để giảm chi phí vận hành, tăng lợi ích cho khách hàng và nhà bán hàng. Điểm tập trung nhất là mở rộng thị trường, tối ưu chi phí vận hành và tạo giá trị bền vững để xây dựng một hệ sinh thái thương mại điện tử vững mạnh cho người Việt.

– Làm sao để duy trì phí thấp, có sự đánh đổi nào trong lợi nhuận? Kế hoạch tương lai là gì?

– Duy trì chi phí thấp là quá trình dài hạn, chúng tôi đang từng bước hiện thực hóa điều đó thông qua cải thiện hiệu quả vận hành. Chiến lược của chúng tôi xoay quanh ba từ khóa chính. Đầu tiên là xây dựng văn hóa doanh nghiệp tinh gọn, tập trung, hướng tới hiệu quả thực tế. Mọi câu chuyện về chi phí đều bắt đầu từ văn hóa chi tiêu, tức là đo lường, tối ưu từng khoản nhỏ mỗi ngày, tránh lãng phí để tạo giá trị thực cho khách hàng và đối tác nhà bán.

Là doanh nghiệp nội địa, chúng tôi có lợi thế về sự linh hoạt. Trong bối cảnh công nghệ thay đổi, chúng tôi tận dụng cơ hội này để bắt kịp những đối thủ lớn về chất lượng dịch vụ mà không cần đầu tư dàn trải như trước đây. Về quy mô kinh doanh, chúng tôi đang điều chỉnh mô hình vận hành để đưa nhóm hàng hóa thiết yếu đến tay người tiêu dùng với giá cả thấp, kèm chính sách freeship ổn định trong dài hạn. Đây là chiến lược về giá, cách chúng tôi tạo giá trị lâu dài, xây dựng lòng tin từ người tiêu dùng.

Hoàng Đan