Chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng cần đặt niềm tin vào người trẻ

Huỳnh Ngọc Thái Anh, hiện là Bí thư Đoàn Trường Công nghệ Thông tin và Truyền thông – Đại học Cần Thơ, giảng viên chuyên ngành Khoa học Máy tính. Thái Anh có khá nhiều dự án ứng dụng vì sự phát triển bền vững tại Đồng bằng sông Cửu Long. 

Thái Anh là một trong những đại biểu thanh niên Việt Nam tiêu biểu, cùng với các bạn trẻ người Việt ở nước ngoài và thanh niên quốc tế đến từ 20 quốc gia như Ý, Pháp, Đức, Nhật Bản, Australia… tham dự chương trình “Tầm nhìn toàn cầu của thanh niên Việt Nam 2025” (VYGO 2025). Chương trình do Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) tổ chức trong hai ngày 1-2/8 tại Ninh Bình.

Với vai trò là giảng viên trẻ ngành khoa học máy tính, ngành vốn được xem là “hot” hiện nay, Thái Anh cảm nhận thế nào về sự thúc đẩy mạnh mẽ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đang diễn ra?

Tôi nhận thấy mình không chỉ đơn thuần làm công tác giảng dạy, mà còn là một cầu nối giữa tri thức học thuật và các vấn đề thực tiễn. 

Trong thời điểm đất nước đẩy mạnh chiến lược phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, vai trò của người làm giáo dục càng trở nên quan trọng: Vừa truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ, vừa ứng dụng công nghệ vào các vấn đề cụ thể – đặc biệt là ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), nơi đang chịu tác động nặng nề bởi biến đổi khí hậu và cần giải pháp phát triển bền vững.

Thái Anh đã kết nối, phối hợp giữa việc giảng dạy ở trường với thực tế nghiên cứu và ứng dụng các dự án phát triển bền vững vùng ĐBSCL như thế nào?

Tôi chủ động xây dựng mạng lưới kết nối với các tổ chức phát triển bền vững trong nước và khu vực; tham dự các buổi hội thảo, tọa đàm và hoạt động thực tiễn để nắm bắt vấn đề thực tế.

Sau đó, tôi chuyển tải những trải nghiệm đó vào chương trình giảng dạy bằng cách đặt sinh viên vào các bài toán có tính ứng dụng – thay vì chỉ lý thuyết. Ví dụ, sinh viên sẽ làm tiểu luận, khóa luận hoặc đồ án xoay quanh những vấn đề như ô nhiễm môi trường nước, rác thải nhựa, hoặc ứng dụng công nghệ vào nông nghiệp thông minh. Điều đó giúp sinh viên vừa học lý thuyết, vừa phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề thực tế.

Anh nhìn nhận thế nào về thực trạng nghiên cứu khoa học ở Việt Nam hiện nay, khi nhiều dự án vẫn còn xa rời thực tế?

Tôi nghĩ có hai nhóm nghiên cứu: Nhóm một là nghiên cứu hàn lâm, lý thuyết cao, thường khó ứng dụng ngay. Hai là nhóm nghiên cứu ứng dụng, lấy bài toán từ thực tiễn và áp dụng tri thức để giải quyết.

Tôi đề cập đến nhóm thứ hai – nghiên cứu đến từ thực tiễn. Ví dụ, khi một doanh nghiệp địa phương gặp vấn đề cụ thể, tôi và nhóm sinh viên sẽ tiếp cận từ góc nhìn khoa học và công nghệ để tìm giải pháp. Như vậy, kết quả nghiên cứu không còn nằm trong tủ sách mà trở thành mô hình, sản phẩm, công cụ hữu ích. 

Được biết Thái Anh cũng là thành viên của Câu lạc bộ Doanh nhân trẻ TP. Cần Thơ. Điều gì khiến anh – một giảng viên – tham gia tổ chức này?

Tôi mong muốn các nghiên cứu khoa học không chỉ “đẹp trên giấy” mà phải triển khai được trong thực tế. Việc tham gia CLB Doanh nhân trẻ giúp tôi tiếp cận bài toán dưới góc nhìn doanh nghiệp – điều này bổ trợ rất lớn cho quá trình phát triển sản phẩm.

Nó cũng giúp tôi rèn luyện tư duy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo như: Biết phân tích tính khả thi của dự án, giảm chi phí triển khai và cuối cùng là hướng đến người sử dụng.

Những yếu tố này rất khác biệt so với cách tiếp cận hàn lâm thuần túy.

Và đâu là lý do để Thái Anh đăng ký và được tuyển chọn tham gia chương trình Tầm nhìn toàn cầu của thanh niên Việt Nam 2025 (VYGO 2025) đang diễn ra tại Ninh Bình do AVSE Global (Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu) tổ chức?

Tôi muốn được kết nối với những bạn trẻ tài năng khắp nơi. Tôi tin rằng mỗi người Việt trẻ khi ra thế giới đều mang trong mình sứ mệnh: Vừa giới thiệu văn hóa Việt, vừa học hỏi và kết nối nguồn lực quốc tế để quay về đóng góp cho quê hương.

Tham gia chương trình này, tôi đã chia sẻ những giá trị cá nhân mình đang theo đuổi – đó là giáo dục, nghiên cứu và phát triển cộng đồng ĐBSCL. Tôi muốn lan tỏa mô hình tích hợp giảng dạy và hoạt động phát triển bền vững đến nhiều sinh viên khác trong khu vực.

Thái Anh có thể chia sẻ về một dự án phát triển bền vững anh tâm đắc nhất khi thực hiện? 

Đó là Dự án “Máy thu gom rác trên mặt nước”. Xuất phát từ thực tế nhiều con sông ở ĐBSCL bị ô nhiễm nặng bởi rác thải, tôi cùng nhóm đã nghiên cứu phát triển mô hình thiết bị có thể tự động di chuyển và thu gom rác.

Hiện tại, mô hình đã tích hợp được trí tuệ nhân tạo để nhận dạng rác thải và điều hướng thu gom tự động. Chúng tôi đang phát triển các mô hình nhỏ hơn để dễ dàng thử nghiệm, và truyền cảm hứng cho sinh viên để họ hiểu rằng những gì học được hoàn toàn có thể trở thành sản phẩm giải quyết vấn đề thực tiễn.

Theo Thái Anh, với các bạn trẻ triển khai các dự án nghiên cứu, tiến tới ứng dụng vào thực tiễn thì khó khăn lớn nhất là gì? 

Đầu tiên là nguồn lực tài chính và cả nhân sự. Có nhiều ý tưởng tốt nhưng thiếu vốn để thử nghiệm. Ngoài ra, việc tiếp cận và kết nối với các bên liên quan – chính quyền địa phương, tổ chức hỗ trợ, doanh nghiệp – cũng không dễ dàng.

Thách thức lớn hơn là chính sách hỗ trợ dành riêng cho người trẻ còn hạn chế. Giới trẻ, đặc biệt là các bạn ngoài môi trường đại học, thanh niên địa phương, rất cần cơ chế rõ ràng để có thể hành động.

Cần những gì để giới trẻ, đặc biệt là thanh niên vùng ĐBSCL, tích cực tham gia vào các hoạt động phát triển bền vững?

Tôi nghĩ có ba điều. Đó là: 

Truyền cảm hứng: Nhiều bạn trẻ có tiềm năng nhưng chưa được tiếp cận với những tấm gương tạo tác động xã hội. Nếu được truyền cảm hứng đúng cách, họ sẽ hành động.

Cơ chế hỗ trợ: Bao gồm tài chính, đào tạo, kết nối chuyên gia – tạo hệ sinh thái cho người trẻ dấn thân.

Niềm tin: Chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng cần đặt niềm tin vào người trẻ. Khi được tin tưởng, họ sẽ mạnh dạn đề xuất, triển khai các dự án mang lại giá trị thật sự cho cộng đồng.

Tôi từng tham gia chương trình kết nối giữa lãnh đạo thành phố và nhà khoa học trẻ ở Cần Thơ – đó là một mô hình tốt. Hy vọng sẽ có thêm nhiều chương trình như vậy ở các tỉnh thành khác.

Nếu gửi một thông điệp ngắn đến các bạn sinh viên, Thái Anh muốn nhắn nhủ điều gì?

Tôi muốn nói rằng, sinh viên là lực lượng có tiềm năng mạnh mẽ nhất để thúc đẩy phát triển bền vững tại Việt Nam. Các bạn có tri thức, có thời gian, có nhiệt huyết – đừng ngần ngại thử sức.

Hãy học tập không chỉ để làm nghề, mà để tạo tác động. Dù bạn học công nghệ, nông nghiệp, xã hội hay môi trường, đều có thể góp phần giải quyết bài toán của cộng đồng. Hãy bắt đầu từ điều nhỏ – một đề tài tiểu luận, một nhóm nghiên cứu, một chiến dịch truyền thông – và bạn sẽ thấy mình có thể thay đổi được rất nhiều.

GS. Hoàng Xuân Sính: Công thức nhân tài và 2 bài toán đổi mới giáo dục đại học

Chia sẻ về giáo dục đại học Việt Nam, GS.TSKH.NGND Hoàng Xuân Sính – nhà sáng lập Trường ĐH Thăng Long cho rằng, các trường ĐH tư thục đang đứng trước thời cơ vươn mình giữa làn sóng chuyển đổi số và những nghị quyết chiến lược mang tầm quốc gia.

Nam sinh đầu tiên tốt nghiệp bác sĩ nội trú loại giỏi của Trường ĐH Y Dược Hà Nội

Phùng Thế Thông là nam sinh đầu tiên tốt nghiệp loại giỏi chương trình bác sĩ nội trú của Trường ĐH Y Dược – ĐH Quốc gia Hà Nội. Ở khóa bác sĩ nội trú đầu tiên của trường, chỉ có 3 học viên đạt được điều kiện khắt khe để theo học.

Nam sinh Việt điều hành startup công nghệ, được quỹ lớn của Mỹ rót 13 tỷ đồng

Nguyễn Hoàng Nam, sinh viên Đại học California tại Los Angeles (Mỹ), vừa gọi vốn thành công 500.000 USD (khoảng 13 tỷ đồng) từ Y Combinator, quỹ đầu tư từng “chống lưng” cho nhiều công ty “kỳ lân” như Airbnb, Dropbox, OpenAI…