Cuộc sống người Việt làm nông thời vụ ở Hàn Quốc

Trên xe ngoài Tâm có thêm mấy người khác mang quốc tịch Thái Lan và Trung Quốc. Họ đều được thuê để làm việc trên những ruộng trồng gừng, khoai tây, hành tây, khoai lang và lúa, cách TP Seosan 30 km.

Công việc hôm nay của Tâm là cắt dây khoai lang trồng trong nhà kính, ba người khác xúc đất lắp đầu luống khoai. Họ làm việc liên tục 8 tiếng, chỉ được nghỉ 30-60 phút ăn trưa, chiều tối lại có xe đón về phòng trọ.

“Đầu tháng 4 còn lạnh nên có thể làm cố được chứ tầm tháng 7 nắng gắt rất mất sức”, Đức Tâm, 31 tuổi, quê ở quận Thốt Nốt, TP Cần Thơ nói.

Hai năm trước, Tâm đang là nhân viên của một cửa hàng tiện lợi ở quê, thu nhập 7,5 triệu đồng mỗi tháng. Chị gái anh, một cô dâu Việt ở Hàn, tình cờ biết Hàn Quốc có chương trình tuyển dụng lao động thời vụ làm nông nghiệp nên bảo lãnh Tâm sang.

“Tôi đi vì thấy thời gian ở nước ngoài chỉ khoảng 6 tháng, thu nhập cũng khá nên quyết định đi”, anh kể.

Làm nông nghiệp ở tỉnh Chungcheongnam-do, Tâm được trả 90.000 won (1,6 triệu) mỗi ngày. Trừ khi chi phí sinh hoạt (nhà trọ, ăn uống) khoảng 20.000 won (350.000 nghìn đồng), mỗi tháng anh tiết kiệm được khoảng 20-25 triệu đồng.

Tâm mất 6 tháng để khám sức khỏe, hoàn tất hồ sơ xuất cảnh sang Hàn Quốc vào giữa năm 2023. Anh sống làm việc cùng khoảng 30 lao động Việt Nam, Thái Lan và Trung Quốc, mỗi phòng hai người. Dù là con nhà nông, vài tuần đầu, Tâm vẫn bỡ ngỡ và phải học làm mọi thứ.

“Ở Hàn Quốc, dù làm đồng họ vẫn đúng giờ đến từng phút, nông cụ xếp ngay ngắn”, Tâm kể. Nông trại thường rất rộng, chủ yếu khai thác khu vực đồi núi và ven biển, hệ thống máy móc hiện đại, anh chưa từng sử dụng.

Chủ trang trại của Tâm là người đàn ông hơn 40 tuổi. Ban đầu, anh phải giao tiếp bằng cách ra dấu hoặc bắt chước mọi người cách vận hành máy móc. Sau này anh tự học tiếng Hàn và dần thích nghi hoàn toàn.

Sau 6 tháng đi Hàn, anh mang về quê được hơn 130 triệu đồng. Đầu năm 2025, Tâm làm hồ sơ để đi lần nữa.

Nguyễn Đức Tâm là một trong số lao động nước ngoài, làm việc ngắn hạn theo chương trình hợp tác của 17 địa phương Việt Nam và Hàn Quốc từ đầu năm 2022.

Đồng Tháp là một trong 4 địa phương đầu tiên ký chương trình này với hai tỉnh Gyeonggi, Gangwon và đang xúc tiến ký tiếp với một địa phương khác. Lãnh đạo Sở Nội vụ cho biết lao động ở tỉnh đi Hàn làm việc thời vụ tăng cao do từ năm 2023 đến nay, số lượng người mất việc trên địa bàn tăng, đặc biệt là công nhân từ các tỉnh Đông Nam Bộ trở về.

“Số lao động theo diện visa E-8 đang tăng qua từng năm”, ông Nguyễn Như Tuấn, Phó phòng Thị trường châu Á – châu Phi, Cục Quản lý lao động ngoài nước, cho biết. Năm 2022 có 433 người, năm 2023 có 1.840, năm 2024 là 2.157 người.

Lao động thời vụ (visa E-8) xuất phát từ việc Hàn Quốc thiếu nhân lực trong lĩnh vực nông nghiệp, thủy sản trong bối cảnh dân số già, tỷ lệ sinh giảm và người trẻ ít chọn công việc tay chân. Lao động nước ngoài có thể làm việc ở Hàn Quốc từ 3 đến 8 tháng. Sau khi hết hạn, họ buộc phải về nước nhưng có thể quay lại một, hai lần mỗi năm.

Ông Nguyễn Như Tuấn nói chương trình này ngày càng hấp dẫn lao động Việt bởi chi phí thấp. Người đi làm chỉ mất chi phí làm hộ chiếu, visa, khám sức khỏe, vé máy bay, không mất phí môi giới.

Bên cạnh đó, độ tuổi tham gia được nới đến 55, tạo cơ hội cho lao động lớn tuổi – nhóm khó tiếp cận các chương trình khác. Phía chính phủ Hàn Quốc cho phép cô dâu Việt bảo lãnh người thân sang làm việc.

Bà Thái Hiền, quản lý một trung tâm dịch vụ visa Hàn Quốc, cho biết những lao động là người thân của cô dâu Việt chiếm 80% các khách hàng của trung tâm. Nhóm này tăng trung bình 20-30% qua mỗi năm. Mùa cao điểm vào tháng 3 và tháng 4 hàng năm, trung tâm xử lý khoảng 300-500 hồ sơ, đông nhất là từ các tỉnh Cần Thơ, Cà Mau và Kiên Giang.

Huỳnh Như, quê ở Cần Thơ, lấy chồng ở tỉnh Chungcheongnam năm 2022, đã bảo lãnh anh trai sang làm thời vụ.

Ở Việt Nam, anh trai Như làm thuê cho một cửa hàng di động, thu nhập thấp nên khá chật vật với nợ nần, tiền thuê trọ, chi phí lo cho vợ, con nhỏ và bố mẹ già. Năm ngoái, anh sang Hàn Quốc để trồng hành, tỏi và cải trong 8 tháng. Sau khi trừ tiền ăn, uống và trọ, anh dư khoảng 30 triệu đồng mỗi tháng.

Năm nay Như đang làm hồ sơ bảo lãnh anh trai sang lần thứ hai cùng với người anh họ.

Phó phòng Thị trường châu Á – châu Phi cho biết lao động thời vụ là hình thức để làm việc có thu nhập tốt. Tuy nhiên, người lao động cần tìm hiểu các kênh chính thống, đặc biệt là danh sách địa phương ký liên kết để tránh bị lừa đảo. “Nhiều người bị đối tượng cò mồi hứa giúp nhập cảnh Hàn, mất hơn trăm triệu nhưng không liên hệ được với ai”, ông nói.

Chị Mỹ An, 31 tuổi, sang Hàn Quốc theo hướng dẫn của trung tâm lao động ở địa phương. An hoàn cảnh khó khăn, từng làm thuê ở huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau và được chị gái gửi thủ tục bảo lãnh vào năm ngoái.

Mỗi ngày, An làm ruộng 8 tiếng trên cánh đồng ở tỉnh Antong. Công việc vất vả, An lại không biết tiếng Hàn tháng đầu chật vật thích nghi, đôi khi thấy cô đơn.

“Tuy nhiên, tôi nghĩ đến thu nhập gấp mấy lần ở Việt Nam nên ráng cố gắng”, cô nói.

Ngọc Ngân