Đề xuất tăng gấp đôi mức xử phạt vi phạm hành chính tại 6 thành phố lớn

Sáng 15/5, Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh trình bày trước Quốc hội dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính. Một trong những điểm mới là mở rộng phạm vi khu vực được áp dụng mức phạt tiền cao hơn bình thường.

Theo quy định hiện nay, mức phạt tăng này chỉ áp dụng cho khu vực nội thành các thành phố trực thuộc trung ương, gồm Hà Nội, Hải Phòng, Huế, Đà Nẵng, TP HCM, Cần Thơ. Luật Thủ đô (sửa đổi) có hiệu lực từ 1/1/2025 đã trao quyền cho Hà Nội được ban hành mức phạt cao hơn trong một số lĩnh vực. Vì vậy, việc sửa đổi nhằm thống nhất với Luật Thủ đô, trong đó trao quyền cho Hà Nội được ban hành mức phạt cao hơn trong một số lĩnh vực ở cả nội và ngoại thành.

Ngoài ra, dự luật cũng mở rộng danh sách lĩnh vực được áp dụng mức phạt tăng gấp đôi. Theo đó, tại Hà Nội và khu vực nội thành 5 thành phố trực thuộc trung ương, mức xử phạt có thể cao hơn đối với hành vi vi phạm trong các lĩnh vực: giao thông đường bộ, bảo vệ môi trường, an ninh trật tự – an toàn xã hội, văn hóa, quảng cáo, đất đai, xây dựng, phòng cháy chữa cháy và an toàn thực phẩm. Mức phạt tối đa vẫn không được vượt quá 2 lần so với quy định chung hiện hành.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đề xuất bổ sung một số lĩnh vực mới vào phạm vi xử phạt vi phạm hành chính, như: khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh (mức phạt tối đa 30 triệu đồng); công nghiệp công nghệ số, dữ liệu (tối đa 100 triệu đồng); quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo (tối đa 500 triệu đồng). Riêng lĩnh vực bảo vệ dữ liệu cá nhân sẽ được điều chỉnh theo luật chuyên ngành riêng.

Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho rằng việc bổ sung quy định về Hà Nội là không cần thiết, vì Luật Thủ đô năm 2024 đã quy định đầy đủ. Nếu không ghi vào luật này, Hà Nội vẫn có thể áp dụng mức phạt riêng theo luật riêng của mình.

Với các thành phố trực thuộc trung ương còn lại, Ủy ban đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu thực tiễn và đánh giá tác động cụ thể. Việc nâng mức xử phạt cần được xem xét kỹ để đảm bảo hiệu quả quản lý mà vẫn bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân và doanh nghiệp.

Đề xuất được bán phương tiện vi phạm bị tạm giữ

Chính phủ đề xuất cho phép bán ngay tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tạm giữ nếu hết thời hạn mà không có người đến nhận, hoặc không xác định được chủ sở hữu, người vi phạm, người quản lý.

Việc bán sẽ áp dụng đối với phương tiện, tang vật có thời hạn sử dụng dưới 6 tháng tính từ khi hết thời hạn tạm giữ; dễ hư hỏng, giảm chất lượng nếu không được bảo quản đúng kỹ thuật; có nguy cơ gây cháy nổ, ô nhiễm môi trường hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.

Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết quy định này giúp rút ngắn quy trình xử lý tang vật vi phạm, giảm tồn đọng, quá tải kho bãi và hạn chế lãng phí tài sản công.

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đồng tình với đề xuất, cho rằng đây là giải pháp khắc phục tình trạng thiếu kho bãi, tang vật bị hư hỏng, gây lãng phí. Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra cũng lưu ý cần rà soát quy định để bảo đảm thống nhất với luật hiện hành yêu cầu tiêu hủy tang vật vi phạm có nguy cơ gây hại cho sức khỏe, môi trường.

Thẩm quyền xử phạt từ trưởng công an huyện sang trưởng công an xã

Chính phủ đề xuất trao thẩm quyền xử phạt của trưởng công an huyện cho trưởng công an xã nhằm phù hợp với quá trình sắp xếp lại tổ chức bộ máy, chuyển giao nhiệm vụ giữa các cơ quan, đơn vị, đặc biệt trong bối cảnh bỏ cấp huyện, tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình hai cấp.

Cụ thể, trưởng công an xã (mới) sẽ được thực hiện thẩm quyền xử phạt tương đương với trưởng công an cấp huyện. Tương tự, chủ tịch UBND cấp xã (mới) cũng được đề xuất có thẩm quyền xử phạt ngang với chủ tịch UBND cấp huyện.

Dự thảo luật cũng bổ sung quy định về các chức danh, lực lượng có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính; đồng thời giao Chính phủ quy định chi tiết thẩm quyền áp dụng các hình thức xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả tương ứng với từng chức danh.

Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh nhấn mạnh rằng việc trao thẩm quyền cao hơn cho lực lượng cấp xã là cần thiết trong giai đoạn chuyển tiếp, khi các nghị định hiện hành chưa kịp cập nhật theo nội dung sửa đổi của luật. Ông cũng cho rằng đề xuất này thể hiện rõ chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quản lý Nhà nước, đặc biệt trong công tác xử lý vi phạm hành chính.

Theo Chính phủ, lực lượng ở cấp cơ sở là những người thường xuyên tiếp xúc, phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm phát sinh trên địa bàn, do đó cần được trao quyền tương xứng để nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật tại chỗ.

Sơn Hà