Trong kiến nghị ngày 30/5 gửi Bí thư Thành ủy và Chủ tịch UBND TP HCM, Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường đề xuất thay thế thủ tục xin giấy phép xây dựng bằng hình thức đăng ký xây dựng. Việc đăng ký sẽ căn cứ theo lộ giới hẻm và các quy định kiến trúc được nêu trong quy chế quản lý kiến trúc của thành phố.

Mẫu đăng ký do UBND phường, xã ban hành thống nhất, nhằm đơn giản hóa thủ tục nhưng vẫn đảm bảo thông tin cần thiết để phục vụ giám sát và hoàn công công trình.

Viện cho rằng quy định hiện hành của Luật Xây dựng đã cho phép miễn giấy phép xây dựng đối với công trình nhà ở thuộc khu vực có quy hoạch 1/500. Vì vậy có thể áp dụng hình thức đăng ký xây dựng thay thế tại TP HCM.

Tiến sĩ Phạm Viết Thuận, Viện trưởng Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường, nhấn mạnh việc bỏ giấy phép xây dựng sẽ thuận tiện cho người dân, phù hợp với chỉ đạo cải cách của Thủ tướng nhưng vẫn giữ được vai trò quản lý nhà nước và kiểm soát kiến trúc đô thị. Quy định này không đồng nghĩa buông lỏng quản lý, và khi người dân vi phạm so với nội dung đăng ký, sẽ bị xử lý theo các quy định hiện hành về trật tự xây dựng.

Viện còn đề xuất điều chỉnh tăng chiều cao xây dựng thêm một tầng với nhà ở riêng lẻ có mặt tiền rộng trên 5,5 m và chiều sâu từ 12 m trở lên, nhằm nâng hiệu quả sử dụng đất trong điều kiện hạ tầng đô thị đã cải thiện.

Mới đây, trong Công điện ngày 29/5, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng chỉ đạo Bộ Xây dựng nghiên cứu cắt giảm thủ tục cấp phép xây dựng cho các công trình nhằm tiết kiệm tối thiểu 30% thời gian giải quyết, chi phí hành chính cho người dân, doanh nghiệp.

Người đứng đầu chính phủ cũng yêu cầu Bộ Xây dựng phải rút gọn thủ tục cấp phép xây dựng với dự án đã có quy hoạch chi tiết 1/500 hoặc nằm trong khu vực có thiết kế đô thị. Chỉ đạo lần này được xem là bước đi mạnh mẽ nhằm tháo gỡ điểm nghẽn thủ tục trong lĩnh vực xây dựng – một trong những rào cản lớn với quá trình phục hồi và phát triển của thị trường bất động sản cũng như các dự án hạ tầng trên cả nước.

Theo Luật Xây dựng 2014, thời gian cấp phép xây dựng phụ thuộc vào loại hình công trình. Với nhà ở riêng lẻ, thời gian cấp phép là 15 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ; còn các công trình khác, thời gian cấp phép là 20 ngày làm việc. Thủ tục xin cấp phép xây dựng gồm 4 bước và thời hạn giải quyết cấp phép không quá 15 ngày.

Phương Uyên