Góp phần đấu tranh có hiệu quả với tội phạm xuyên biên giới

Từ khi Luật Tương trợ Tư pháp năm 2007 có hiệu lực (01/7/2008) đến nay, Việt Nam đã đàm phán, ký 20 Hiệp định Tương trợ tư pháp về hình sự với nước ngoài. Các ĐBQH tán thành với sự cần thiết ban hành Luật Tương trợ tư pháp về hình sự nhằm tách bạch, chuyên biệt hóa lĩnh vực Tương trợ tư pháp về hình sự – một hoạt động có tính phức tạp cao liên quan đến chủ quyền quốc gia, quyền con người và hiệu quả trong đấu tranh phòng chống tội phạm xuyên quốc gia.

Đại biểu Trần Thị Thu Phước phát biểu thảo luận. (Ảnh: QH)

Theo ý kiến của đa số ĐBQH, việc ban hành Luật là cần thiết, giúp giải quyết tốt các vụ án hình sự có yếu tố, nhân tố nước ngoài, đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm hình sự có tổ chức xuyên biên giới, quốc gia ngày càng gia tăng, khắc phục những tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc, nâng cao hiệu quả hoạt động này.

Đại biểu Trần Thị Thu Phước (Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum) khẳng định, đây là một dự án luật có ý nghĩa chiến lược, không chỉ hoàn thiện hệ thống pháp luật mà còn tạo ra một “thanh bảo kiếm pháp lý” sắc bén để bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và quyền lợi của người dân trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và tình hình tội phạm diễn biến phức tạp”.

Việc ban hành một đạo luật chuyên sâu về Tương trợ tư pháp hình sự không chỉ là yêu cầu nội tại của công tác cải cách tư pháp, mà còn là một bước đi tất yếu thể hiện trách nhiệm của Việt Nam với tư cách là một thành viên tích cực của cộng đồng quốc tế trong công cuộc đấu tranh không khoan nhượng với tội phạm xuyên quốc gia.

Đại biểu Phạm Văn Hòa phát biểu thảo luận. (Ảnh: QH)

Bày tỏ thống nhất với dự thảo Luật quy định 11 hình thức tương trợ tư pháp giữa Việt Nam với các nước, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) cho rằng, đây là những hình thức rất quan trọng, vì trong thời gian qua việc tổ chức thực hiện còn những khó khăn, bất cập liên quan đến hoạt động tương trợ tư pháp với nước ngoài do không có quy định trong luật.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu) cũng đồng tình với dự thảo Luật quy định về vai trò của cơ quan Trung ương, cho rằng Điều 6 xác định Viện kiểm sát nhân dân tối cao là cơ quan Trung ương là phù hợp. Song cần nhắc quy định rõ cơ chế phối hợp của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao với các cơ quan khác như Tòa án, Bộ Công an, Bộ Ngoại giao. Bởi thực tiễn hiện nay xảy ra tình trạng chậm xử lý hồ sơ do chưa rõ trách nhiệm chính trong từng giai đoạn.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng phát biểu thảo luận. (Ảnh: QH)

Về áp dụng biện pháp bảo đảm việc tịch thu, xử lý vật chứng, tài sản tại Điều 32 dự thảo luật, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng cho rằng, dự thảo đã có tiến bộ khi quy định rõ phạm vi tịch thu, xử lý tài sản có yếu tố nước ngoài nhưng còn thiếu quy định cụ thể về chia sẻ tài sản bị thu giữ. Thực tiễn xử lý các vụ án rửa tiền, buôn bán ma túy xuyên quốc gia cho thấy, tài sản liên quan thường nằm rải rác ở nhiều quốc gia. Nếu không có cơ chế chia sẻ tài sản, Việt Nam sẽ khó thu hồi thiệt hại cho ngân sách; đề nghị Ban soạn thảo cần xem xét, nghiên cứu quy định về nội dung này.

Phát biểu giải trình, làm rõ một số ý kiến đại biểu Quốc hội quan tâm, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến trân trọng cảm ơn các ý kiến sâu sắc của đại biểu Quốc hội, khẳng định Ban soạn thảo sẽ tiếp thu các ý kiến để hoàn thiện dự thảo Luật.

Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến phát biểu giải trình. (Ảnh: QH)

Làm rõ thêm một số nội dung, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao cho biết, nhiều ý kiến đề nghị mở rộng phạm vi về tương trợ tư pháp hình sự như: Truy vết tài sản, công cụ phạm tội, giám định kỹ thuật số, dữ liệu điện tử, bảo vệ nhân chứng…, đặc biệt là xung quanh vấn đề thu hồi tài sản. Đây là những vấn đề lớn, Ban soạn thảo sẽ tiếp thu ý kiến các đại biểu, tiếp tục nghiên cứu và phối hợp với các cơ quan để bổ sung trong dự thảo luật trên nguyên tắc “có đi có lại”.