Hà Nội được hưởng 100% các khoản thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất

Ngày 25/6, với đa số đại biểu có mặt tán thành, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi).

Trình bày báo cáo tóm tắt việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự án Luật, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, về thể chế hóa chủ trương đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số và sắp xếp bộ máy hành chính, Chính phủ tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật về nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ Khoa học và Công nghệ.

Đồng thời quy định hiệu lực áp dụng quy trình tổng hợp lập dự toán, chấp hành ngân sách Nhà nước và phân cấp ngân sách cấp tỉnh, cấp xã đối với lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số từ ngày 1/7/2025.

Về việc phân cấp nguồn thu giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương, hính phủ đã tiếp thu, lựa chọn phương án 2 đã trình Quốc hội để hoàn thiện phương án phân cấp nguồn thu giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương tại khoản 2 và 3 Điều 36 dự thảo Luật.

Chính phủ cũng tiếp thu, chỉnh lý quy định về việc phân chia tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo hướng: Thành phố Hà Nội được hưởng 100% các khoản thu này theo quy định của Luật Thủ đô.

Quốc hội nghe trình bày Báo cáo trước khi thông qua Luật Ngân sách Nhà nước (sửa đổi). Ảnh: Quốc hội

Các địa phương không nhận bổ sung cân đối, ngân sách địa phương được hưởng 80%, ngân sách Trung ương hưởng 20%. Các địa phương nhận bổ sung cân đối, ngân sách địa phương được hưởng 85%, ngân sách Trung ương hưởng 15%.

Theo khoản 3 Điều 36 dự thảo Luật, Chính phủ xây dựng phương án tỷ lệ cụ thể phân chia từng khoản thu giữa ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 2 Điều 36, bảo đảm vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương, tỷ lệ được ổn định lâu dài để chủ động ngân sách địa phương, trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Trong trường hợp có biến động lớn về thu, chi ngân sách nhà nước hoặc có chênh lệch lớn về số thu, chi ngân sách nhà nước giữa các địa phương cần phải điều chỉnh tỷ lệ phân chia các khoản thu cho phù hợp, Chính phủ xây dựng lại phương án tỷ lệ phân chia các khoản thu, trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Về thẩm quyền quyết định việc sử dụng nguồn tăng thu so với dự toán và dự toán chi còn lại của cấp ngân sách, dự thảo Luật quy định giao Chính phủ quản lý điều hành, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội kết quả thực hiện và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

Đồng thời, dự thảo Luật cũng bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ quy định: Khoản tài trợ, đóng góp tự nguyện; khoản viện trợ không hoàn lại cho Nhà nước, Chính phủ Việt Nam và chính quyền địa phương.

Điều 38 của dự thảo Luật quy định các nguồn thu của ngân sách địa phương. Trong đó, các khoản thu ngân sách địa phương hưởng 100% gồm: Thuế tài nguyên, trừ thuế tài nguyên thu từ hoạt động thăm dò, khai thác dầu, khí; thuế sử dụng đất nông nghiệp; thuế sử dụng đất phi nông nghiệp; tiền cho thuê mặt nước, tiền sử dụng khu vực biển; tiền cho thuê và tiền bán nhà ở thuộc sở hữu nhà nước; lệ phí trước bạ; thu từ hoạt động xổ số.

Cùng với đó là các khoản thu hồi vốn của ngân sách địa phương đầu tư tại các tổ chức kinh tế; cổ tức được chia bằng tiền, lợi nhuận được chia tại công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên có vốn góp của Nhà nước do UBND cấp tỉnh là cơ quan đại diện chủ sở hữu; thu phần lợi nhuận sau thuế còn lại sau khi trích lập các quỹ của doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ do UBND cấp tỉnh là cơ quan đại diện chủ sở hữu.

Tiếp đó là thu từ quỹ dự trữ tài chính địa phương; thu nộp ngân sách nhà nước từ khai thác, xử lý tài sản công do cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc địa phương quản lý, xử lý theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công. Viện trợ không hoàn lại của các tổ chức quốc tế, tổ chức khác, cá nhân nước ngoài trực tiếp cho chính quyền địa phương.

Phí thu từ các hoạt động dịch vụ do các cơ quan nhà nước địa phương thực hiện. Các khoản phí thu từ các hoạt động dịch vụ công do đơn vị sự nghiệp công lập và tổ chức được cơ quan có thẩm quyền giao cung cấp dịch vụ công nộp ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật…

Về tăng tính chủ động, linh hoạt trong tổ chức thực hiện ngân sách Nhà nước, tiếp thu ý kiến của đại biểu, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung tăng trách nhiệm của thủ trưởng đơn vị trong thực hiện chi ngân sách, đơn giản hóa quy trình kiểm soát chi ngân sách của cơ quan Kho bạc Nhà nước.

Đồng thời, bổ sung quy định quỹ dự trữ tài chính được sử dụng để tạm ứng cho các chương trình, nhiệm vụ, dự án kết cấu hạ tầng quan trọng trên địa bàn để đẩy nhanh tiến độ thực hiện và phải hoàn trả trong vòng 36 tháng kể từ ngày tạm ứng…

Luật gồm 7 chương và 79 điều, có hiệu lực thi hành từ năm ngân sách 2026.