Nghiên cứu chính sách hỗ trợ phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi

Bộ Chính trị vừa ban hành Kết luận về việc tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 21 của Ban Chấp hành Trung ương về công tác dân số trong tình hình mới. Ngoài hỗ trợ tài chính, các cơ quan liên quan cần xây dựng chính sách trợ cấp phù hợp, tạo điều kiện thuận lợi về việc làm cho người lao động đang nuôi con nhỏ, nhất là phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ.

“Nghiên cứu ban hành cơ chế, chính sách khuyến khích các cặp vợ chồng và cá nhân sinh đủ hai con, đặc biệt ưu tiên các vùng có mức sinh thấp và đồng bào dân tộc thiểu số”, kết luận nêu.

Bộ Chính trị cũng yêu cầu tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách dân số, bảo đảm phù hợp với những thay đổi lớn về quy mô, cơ cấu, chất lượng và phân bổ dân cư; đồng thời đẩy nhanh tiến độ xây dựng và ban hành Luật Dân số.

Các quy định hiện hành về số con được sinh và việc xử lý vi phạm chính sách dân số trong nội bộ Đảng và Nhà nước, cũng sẽ được rà soát, sửa đổi để phù hợp hơn với định hướng mới về dân số và phát triển.

Ngoài ra, hàng loạt chính sách dân số khác cũng cần được xem xét, bao gồm: duy trì tỷ suất sinh thay thế; thu hẹp mất cân bằng giới tính khi sinh; tăng tuổi thọ và kéo dài số năm sống khỏe mạnh của người cao tuổi; cải thiện chất lượng chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe người già và trẻ em.

Các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể từ Trung ương đến địa phương được yêu cầu đẩy mạnh tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi liên quan đến dân số. Mạng lưới cung cấp dịch vụ dân số và chăm sóc sức khỏe, đặc biệt là chuyên ngành lão khoa, sẽ được củng cố, hình thành và phát triển đồng bộ.

Những chỉ đạo này được đưa ra trong bối cảnh mức sinh của Việt Nam thuộc nhóm thấp nhất khu vực Đông Nam Á, chỉ đạt trung bình 1,91 con/phụ nữ. Nếu không có giải pháp hiệu quả và kịp thời, dân số Việt Nam có nguy cơ tăng trưởng âm trong giai đoạn 2054-2059. Mức sinh thấp kéo theo nguy cơ giảm nhanh nhóm dân số trong độ tuổi lao động, già hóa dân số và ảnh hưởng tiêu cực tới sự phát triển bền vững.

Theo Bộ Y tế và các chuyên gia, mong muốn có hai con vẫn là chuẩn mực phổ biến của đại đa số gia đình Việt Nam hiện nay. Đây là cơ hội quan trọng để ban hành các chính sách hỗ trợ sinh đủ hai con nhằm bảo vệ mức sinh thay thế hiện tại.

Vừa qua, nhiều chính sách khuyến sinh đã và đang được nghiên cứu, như việc không xử lý kỷ luật Đảng viên sinh con thứ ba, hay đề xuất kéo dài thời gian nghỉ thai sản từ 6 tháng lên 7 tháng trong dự thảo Luật Dân số mà Bộ Y tế trình Chính phủ.

Tại TP HCM, từ đầu tháng 5, chính quyền thành phố đã rà soát danh sách phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi (có ngày sinh con thứ hai trong khoảng 21/12/2024 – 15/4/2025) để triển khai chính sách hỗ trợ.

Cụ thể, phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi sẽ được hỗ trợ một lần 3 triệu đồng. Ngoài ra, phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh thuộc hộ nghèo, cận nghèo, người hưởng bảo trợ xã hội hoặc sinh sống tại xã đảo sẽ được hỗ trợ 2 triệu đồng khi thực hiện tầm soát trước sinh và sơ sinh. Trong đó, định mức hỗ trợ bao gồm: 600.000 đồng cho tầm soát trước sinh, 400.000 đồng cho sàng lọc sơ sinh, và 1 triệu đồng tiền mặt.

Vũ Tuân