Những người chọn ‘thất nghiệp vui vẻ’

Ba tháng trước, cô gái 27 tuổi quyết định từ bỏ vị trí quản lý tại một công ty ở Hà Nội với mức lương hơn 20 triệu đồng. “Tôi mắc chứng rối loạn lo âu, trầm cảm nhẹ, bệnh viêm loét dạ dày ngày một nặng do căng thẳng”, Trang nói.

Cô nhận ra từ ngày tốt nghiệp đến giờ chỉ lao vào kiếm tiền mong sớm ổn định sự nghiệp. Guồng quay mỗi sáng thức dậy phải báo cáo cấp trên, quản lý nhân sự, họp hành với đối tác, đêm đến phải lo việc ngày mai khiến cô dường như không có ngày nghỉ, thậm chí cả lễ Tết.

Cuối cùng, cô phải từ bỏ mức lương mơ ước lấy nửa năm thất nghiệp vui vẻ, tái tạo năng lượng.

Sau khi nghỉ việc, việc đầu tiên của Linh Trang là về quê ở Hà Tĩnh, mỗi ngày cùng bố mẹ làm vườn, trồng hoa. “Thay vì ám ảnh tiếng tin nhắn công việc, tôi được nghe lại âm thanh bố mẹ gọi dậy như ngày bé, được ăn những món ngon”, cô kể. Trang nói hối hận vì nhiều năm qua đã bỏ quên những điều nhỏ nhặt nhưng quan trọng.

Tiếp theo, cô dành một tháng ở vịnh Vĩnh Hy, Ninh Thuận để du lịch kết hợp quay video, sáng tạo nội dung trải nghiệm cuộc sống bình ở yên ở vùng biển.

 

 

Xu hướng ‘thất nghiệp vui vẻ’ của người trẻ

Sau một năm nhảy việc qua vài công ty, Duy Vũ quyết định cho bản thân nghỉ ngơi ba tháng. Chàng trai 24 tuổi ở Hà Nội cho biết đã quá mệt mỏi với tình trạng đồng nghiệp hay khoe mẽ, sếp không công nhận năng lực hay chế độ đãi ngộ không tương xứng.

“Trước đây tôi rất sợ bị gắn mác thất nghiệp, lông bông, tuần này nghỉ chỗ cũ thì tuần sau tôi lại làm chỗ mới. Nhưng giờ nhận ra bản thân cần có khoảng nghỉ để nâng cấp bản thân, tìm được đúng nơi để ổn định”, Vũ nói.

Để chuẩn bị cho thời gian thất nghiệp vui vẻ, anh để dành 30 triệu đồng, tương ứng với gần ba tháng lương. Vũ mua khóa học giao tiếp tiếng Anh, tự học về AI, các phần mềm chỉnh sửa để cải thiện kỹ năng nghiệp vụ truyền thông. Cuộc sống thong thả, mỗi ngày dậy sớm đạp xe quanh hồ Gươm, ngắm nghía phố phường, được tự do làm điều mình thích khiến anh thấy yêu đời hơn.

Thay vì lo lắng, hoảng sợ vì thất nghiệp, nhiều người trẻ hiện nay chủ động đối mặt với giai đoạn không việc làm theo hướng tích cực. Xu hướng này diễn ra trên toàn cầu với tên gọi “Funemployment” (ghép từ Fun – vui vẻ và Unemployment – thất nghiệp). Các thành viên của Funemployment không cố gắng tìm kiếm công việc mới càng sớm càng tốt. Thay vào đó, họ vui vẻ tận hưởng thời gian rảnh bằng cách đi du lịch, tham gia các hoạt động giải trí, hay chỉ đơn giản là chăm sóc bản thân, gia đình.

Khảo sát nhanh của VnExpress trên mạng xã hội Tiktok cho thấy gần 60.000 người dùng với từ khóa “thất nghiệp tích cực” hay “thất nghiệp vui vẻ”. Trên các nền tảng mạng xã hội khác, nhiều nhóm kết nối và hỗ trợ những người trẻ thất nghiệp được thành lập, nhóm nhiều thành viên nhất có gần 5.000 người.

Số liệu từ Cục Thống kê cho thấy đến đầu năm 2025, cả nước còn 1,35 triệu thanh niên 15-24 tuổi không có việc làm, không tham gia học tập, đào tạo, chiếm 10,4% tổng số thanh niên cả nước. Trong bối cảnh kinh tế biến chuyển, việc làm khó khăn, nhiều người trẻ chấp nhận nghỉ việc một cách tích cực để tránh rơi vào trạng thái tâm lý tồi tệ hơn.

Theo thống kê của Bộ Y tế, gần 15 triệu người dân Việt Nam đang phải vật lộn với hội chứng rối loạn tâm thần. Trong số này, khoảng 3 triệu là người trẻ. Có nhiều nguyên nhân, nhưng các chuyên gia nhấn mạnh đến tình trạng căng thẳng hoặc quá tải công việc ở một số ngành nghề. Điều này dẫn đến việc nhiều bạn trẻ không ngần ngại nghỉ nếu thấy không phù hợp, chuyển sang trạng thái “thất nghiệp vui vẻ”.

PGS.TS Trần Thành Nam, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết xu hướng “thất nghiệp vui vẻ” là cách người trẻ tự động viên bản thân khi phải đối diện với thị trường lao động đầy cạnh tranh, bất định.

Theo ông xu hướng này ngày càng phổ biến bởi phù hợp với đặc điểm của Gen Z trong bối cảnh kinh tế gig (nền kinh tế chia sẻ). Nhiều Gen Z ưu tiên kiếm thu nhập từ nhiều nguồn, làm các công việc tự do, tạm thời, ngắn hạn, linh hoạt và độc lập thông qua các nền tảng kỹ thuật số. Người trẻ hiện ưa chuộng làm theo dự án, sau khi hoàn thành sẽ “nghỉ hưu ngắn hạn” (micro retirement).

Chuyên gia nhân sự Bùi Đoàn Chung – sáng lập và điều hành tổ chức Nghề Nhân sự Việt Nam (NNS) cho rằng đôi khi, không đi làm lại là một cơ hội để tìm thấy chính mình và chuẩn bị tốt nhất cho hành trang sắp tới.

Tuy nhiên, theo ông Trần Thành Nam, thất nghiệp sẽ chỉ vui vẻ nếu cá nhân thiết kế khoảng thời gian này một cách chủ động, có chủ đích. Thất nghiệp vui vẻ gần giống như cách mà những sinh viên “gap year” hoặc những giảng viên đại học thực hiện chế độ “sabbatical leave”- nghỉ dạy để nâng cấp chuyên môn học thuật chứ không phải sự tránh né, tiêu cực.

“Thất nghiệp không phải là thất bại nhưng cần tránh nghỉ quá lâu và không có kế hoạch, tránh để bản thân rơi vào cảm giác lo âu, trầm cảm dẫn đến mất động lực làm việc”, ông Nam nói.

Chuyên gia cho biết trong thời gian nghỉ ngoài phục hồi năng lượng tinh thần, cần tìm hướng phát triển cá nhân, thăm dò những cơ hội công việc mới. Cần chuẩn bị quỹ tài chính dự phòng cho 3-6 tháng. Người trẻ tự lên kế hoạch để chủ động quay trở lại công việc, tránh rơi vào cái bẫy “nghỉ hưu mãn tính” thay cho “nghỉ hưu ngắn hạn”.

Sau lần tranh cãi với sếp, Như Tâm quyết định nghỉ việc một cách bồng bột. Không có quỹ dự phòng, không có định hướng, Tâm đốt tiền vào việc đi du lịch “chữa lành”, tỏ ra hạnh phúc, vui vẻ trên mạng xã hội.

“Nhưng chưa được một tháng tiền cũng cạn, phải vay tiền bạn bè để duy trì cuộc sống, bản thân cũng ì ạch không muốn làm gì, lại rơi vào lo lắng vì không có việc”, cô gái 23 tuổi ở TP HCM chia sẻ.

Với Linh Trang, dù dành nửa năm ở nhà nhưng cô vẫn làm thêm những dự án truyền thông ngoài để có thêm thu nhập. Ngoài ra cô cũng lập kênh TikTok, Youtube trên mạng xã hội để chia sẻ kiến thức truyền thông.

“Thất nghiệp sẽ không vui vẻ nếu để bản thân chây lười, mỗi ngày sống không có giá trị”, cô gái 27 tuổi nói.

Nga Thanh – Bùi Hương