Nỗ lực hợp tác, đóng góp cho hòa bình, ổn định và phát triển bền vững

Tối 10/7, Bộ Ngoại giao cho biết, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã dẫn đầu Đoàn Việt Nam tham dự các Hội nghị Bộ trưởng ASEAN+1 với các đối tác Nhật Bản, Nga, Hàn Quốc, Hoa Kỳ và Hội nghị Bộ trưởng ASEAN+3. Đây là các hoạt động trong khuôn khổ chương trình làm việc của Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 58 và các Hội nghị liên quan.

Các đại biểu tham dự Hội nghị ASEAN – Nhật Bản. Ảnh: Bộ Ngoại giao

Tại các hội nghị, các nước ASEAN và đối tác cam kết đưa quan hệ đi vào chiều sâu, thực chất, hiệu quả. Trong bối cảnh khu vực và thế giới biến động khó lường, các nước nhấn mạnh yêu cầu tăng cường đối thoại, hợp tác, phối hợp hành động ứng phó các thách thức chung, đóng góp tích cực vào việc duy trì hoà bình, an ninh, ổn định, tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy tăng trưởng bao trùm và bền vững.

Các đối tác khẳng định ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN và hỗ trợ ASEAN triển khai Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045, đặc biệt ưu tiên các lĩnh vực chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng, trí tuệ nhân tạo và các công nghệ mới nổi.

Tại Hội nghị ASEAN – Nhật Bản, Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Takeshi Iwaya nhấn mạnh, Tokyo cam kết tăng cường hợp tác đa tầng nấc, cùng ASEAN xử lý các vấn đề quốc tế và khu vực, thúc đẩy quản trị toàn cầu để đồng kiến tạo tương lai. Các bộ trưởng cũng nhấn mạnh cần sớm nâng cấp Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện ASEAN – Nhật Bản để thích ứng với các lĩnh vực tăng trưởng mới về phát triển số, xanh và chuỗi cung ứng.

Tại Hội nghị ASEAN – Nga, Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov khẳng định ASEAN là đối tác tin cậy của Nga, cam kết thúc đẩy hợp tác bình đẳng trên cơ sở Hiến chương Liên hợp quốc, đóng góp tích cực vào duy trì ổn định ở châu Á – Thái Bình Dương. Các bộ trưởng nhất trí thúc đẩy hợp tác kinh tế, đặc biệt trong các lĩnh vực kinh tế số, đổi mới sáng tạo, chuỗi cung ứng, du lịch bền vững, năng lượng sạch và phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Hai bên sẽ tiếp tục xúc tiến xây dựng Kế hoạch Hành động ASEAN – Nga giai đoạn 2026 – 2030 và triển khai công tác chuẩn bị cho việc kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ vào năm 2026.

Tại Hội nghị ASEAN – Hàn Quốc, Thứ trưởng thứ nhất Bộ Ngoại giao Hàn Quốc Park Yoonjoo khẳng định cam kết của Hàn Quốc tiếp tục làm sâu sắc và mở rộng quan hệ với ASEAN trên cơ sở tin cậy, tôn trọng và cùng có lợi, chia sẻ sự tương đồng giữa chủ đề “Bao trùm và Bền vững” của ASEAN và chủ đề “Kiến tạo tương lai bền vững” của APEC tại Hàn Quốc năm nay, mong muốn tăng cường phối hợp để tối ưu hóa sự cộng hưởng giữa hai cơ chế quan trọng này. Về phần mình, ASEAN hoan nghênh các sáng kiến hợp tác vì an ninh và tương lai bền vững của người dân như Dự án Cơ sở hạ tầng điện toán hiệu suất cao trị giá 10 triệu USD, Đối tác khởi nghiệp ASEAN – Hàn Quốc, Dự án giảm khí Methane trị giá 20 triệu USD, cùng nhiều chương trình hợp tác ở các kênh chuyên ngành về thu hẹp khoảng cách phát triển, kết nối tiểu vùng, hỗ trợ chuyển đổi xanh.

Tại Hội nghị ASEAN – Hoa Kỳ, Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Marco Rubio khẳng định khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tiếp tục là trọng tâm trong chính sách đối ngoại, nhấn mạnh cam kết lâu dài của Hoa Kỳ đối với ASEAN và ASEAN là cơ chế chủ đạo để Hoa Kỳ tăng cường gắn kết khu vực. Hoa Kỳ bày tỏ mong muốn tiếp tục thảo luận các lĩnh vực hợp tác cụ thể trong khuôn khổ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN – Hoa Kỳ. Các nước hoan nghênh kết quả triển khai Kế hoạch Hành động giai đoạn 2021-2025 đạt tỷ lệ 100%, với tiến triển trên tất cả các lĩnh vực.

Về phần mình, ASEAN khẳng định mong muốn đối thoại xây dựng với Hoa Kỳ nhằm duy trì quan hệ thương mại ổn định, công bằng, bền vững và cùng có lợi. Các bộ trưởng nhất trí đẩy mạnh triển khai Kế hoạch công tác số ASEAN – Hoa Kỳ, với các trọng tâm như trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, cáp ngầm khu vực, chống lừa đảo trực tuyến…

Tại Hội nghị Bộ trưởng ASEAN+3, các bộ trưởng ngoại giao ASEAN, Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc đều nhấn mạnh cơ chế hợp tác ASEAN+3 cần phát huy những thế mạnh đặc thù để ứng phó với tình hình kinh tế đầy biến động hiện nay, ủng hộ hệ thống thương mại đa phương công bằng, dựa trên luật lệ. Các bộ trưởng cam kết tiếp tục triển khai hiệu quả Kế hoạch Công tác giai đoạn 2023-2027, tập trung các lĩnh vực kinh tế số, tài chính số, đào tạo năng lực, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, bảo đảm chuỗi cung ứng khu vực linh hoạt, bền vững và có khả năng chống chịu tốt, phát triển hạ tầng bền vững, xanh và thông minh.

Các nước cũng cam kết mở rộng Chương trình Sáng kiến Thị trường trái phiếu châu Á (ABMI) và cơ chế Đa phương hóa Sáng kiến Chiang Mai (CMIM), nhằm củng cố an toàn mạng lưới tài chính và cải thiện khả năng ứng phó rủi ro tài chính. Các bộ trưởng nhất trí tăng cường hợp tác bảo đảm an ninh năng lượng và lương thực, phát triển nông nghiệp thông minh và năng lượng tái tạo, hỗ trợ quá trình chuyển đổi xanh và tăng trưởng bền vững của khu vực.

Các đại biểu tham dự Hội nghị Bộ trưởng ASEAN+3. Ảnh: Bộ Ngoại giao

Phát biểu tại các hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thúc đẩy hợp tác toàn diện giữa ASEAN với các đối tác, gắn kết chặt chẽ với Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao đề nghị các nước thúc đẩy đối thoại, xây dựng lòng tin, định hình cấu trúc khu vực bao trùm, minh bạch, dựa trên luật pháp quốc tế với ASEAN ở vị trí trung tâm, và tăng cường hợp tác ứng phó các thách thức phi truyền thống như an ninh mạng, an ninh năng lượng và an ninh lương thực. Việt Nam khẳng định lập trường nguyên tắc của ASEAN trong các vấn đề quốc tế, khu vực như Biển Đông, Bán đảo Triều Tiên, đề nghị các đối tác ủng hộ nỗ lực xây dựng Biển Đông là vùng biển của hòa bình, ổn định, hợp tác, và phát triển bền vững.

Về hợp tác kinh tế, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao đề xuất đẩy mạnh kết nối chuỗi cung ứng, phát triển kinh tế số, chuyển đổi xanh, thương mại bền vững và hỗ trợ doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao đề nghị các đối tác cùng ASEAN sớm nâng cấp các hiệp định thương mại tự do, trong đó có Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện ASEAN – Nhật Bản, Hiệp định Thương mại tự do ASEAN – Hàn Quốc, đẩy mạnh hỗ trợ triển khai các sáng kiến mới như Hiệp định khung kinh tế số ASEAN, Mạng lưới điện ASEAN. Việt Nam cũng đề nghị ưu tiên hợp tác năng lượng, xem xét khả năng thiết lập thỏa thuận năng lượng ở khu vực, hướng tới bảo đảm an ninh năng lượng bền vững và chuyển đổi năng lượng công bằng.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao nhấn mạnh vai trò của giao lưu nhân dân trong vun đắp lòng tin và tình hữu nghị, đánh giá cao các chương trình giao lưu thanh niên, sinh viên, chuyên gia giữa ASEAN với các đối tác, đồng thời đề nghị tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho công dân ASEAN học tập, làm việc và cư trú tại các nước đối tác.