Tesla Dojo: Sự trỗi dậy và sụp đổ của siêu máy tính AI do Elon Musk khởi xướng

Theo tờ TechCruch, Dojo quan trọng đến mức vào tháng 7/2024, Musk khẳng định đội ngũ AI của Tesla sẽ “đặt cược gấp đôi” vào dự án này trước thềm sự kiện ra mắt robotaxi vào tháng 10.

Tuy nhiên, sau sáu năm gây nhiều kỳ vọng, Tesla đã quyết định dừng Dojo và giải tán nhóm phát triển vào tháng 8/2025. Quyết định này được đưa ra chỉ vài tuần sau khi Tesla dự kiến Dojo 2 – siêu cụm thế hệ thứ hai sử dụng chip D2 tự thiết kế – sẽ đạt quy mô vào năm 2026. Tỷ phú công nghệ bất ngờ thay đổi quan điểm, gọi dự án là “ngõ cụt tiến hóa”.

Ban đầu, Dojo được giới thiệu như công cụ giúp Tesla tiến tới lái xe tự động hoàn toàn, chế tạo robot hình người, tự chủ bán dẫn và nhiều mục tiêu khác. Nhưng giờ đây, dự án này giống như một dự án không có cái kết hơn là bước ngoặt công nghệ, từng khiến nhiều nhà phân tích và nhà đầu tư tin rằng Tesla không chỉ là một hãng xe mà còn là một công ty AI.

Dojo là gì?

Dojo là siêu máy tính do Tesla tự phát triển, được thiết kế để huấn luyện nhằm phục vụ hệ thống “Full Self-Driving” (FSD). Việc phát triển Dojo gắn liền với tham vọng đưa FSD và robotaxi ra thị trường.

FSD hiện đã được triển khai trên hàng trăm nghìn xe Tesla, có khả năng thực hiện một số thao tác tự động nhưng vẫn yêu cầu tài xế tập trung. Công nghệ này cũng là nền tảng cho dịch vụ robotaxi giới hạn mà Tesla triển khai tại Austin hồi tháng 6/2025 với các mẫu Model Y.

Mặc dù Dojo từng được kỳ vọng sẽ đóng góp lớn, Tesla lại hiếm khi nhắc đến nó trong những thành công tự lái gây tranh cãi của mình.

Từ tháng 8/2024, công ty bắt đầu quảng bá một siêu máy tính mới mang tên Cortex, được xây dựng tại trụ sở Austin, nhằm “giải quyết AI trong thế giới thực” với dung lượng lưu trữ video khổng lồ cho FSD và robot Optimus.

Trong báo cáo cổ đông quý IV/2024, Tesla cập nhật về Cortex nhưng hoàn toàn không nhắc đến Dojo. Hiện vẫn chưa rõ việc dừng Dojo có ảnh hưởng đến Cortex hay không.

Tại sao Tesla cần Dojo?

Elon Musk luôn khẳng định Tesla không chỉ là một hãng xe điện hay nhà cung cấp giải pháp năng lượng, mà còn là một công ty AI. Tesla theo đuổi cách tiếp cận khác biệt: thay vì kết hợp lidar (Light Detection And Ranging – công nghệ sử dụng tia laser để đo khoảng cách và tạo bản đồ 3D của môi trường xung quanh), radar và bản đồ chi tiết, công ty tin rằng chỉ cần camera thu thập dữ liệu hình ảnh, kết hợp với mạng nơ-ron mạnh mẽ, có thể tái tạo khả năng quan sát và phản ứng như con người.

Dojo được phát triển để huấn luyện phần mềm AI này trên lượng dữ liệu khổng lồ thu thập từ xe Tesla trên toàn cầu. Ý tưởng là càng nhiều dữ liệu, Tesla càng đến gần mục tiêu tự lái hoàn toàn.

Tuy nhiên, giới chuyên môn cảnh báo việc “nhồi nhét” thêm dữ liệu không đảm bảo tạo ra mô hình tốt hơn, bởi chi phí tính toán tăng cao và có thể thiếu dữ liệu thực sự hữu ích.

Chính vì khối lượng dữ liệu và yêu cầu xử lý khổng lồ này, Tesla cần một siêu máy tính chuyên biệt. Dojo ra đời với lõi là chip D1 do Tesla tự thiết kế, tối ưu cho tác vụ AI. Công ty kỳ vọng hệ thống này sẽ vượt trội so với giải pháp dựa trên GPU Nvidia vốn vừa đắt đỏ vừa tạo sự phụ thuộc.

Phản ứng trái chiều khi Dojo bị “khai tử”

Quyết định đóng cửa Dojo vấp phải nhiều quan điểm khác nhau. Một số ý kiến coi đây là minh chứng nữa cho việc Elon Musk thường đưa ra những lời hứa vượt ngoài khả năng thực hiện, trong bối cảnh doanh số xe điện sụt giảm và kế hoạch robotaxi không mấy khởi sắc.

Ngược lại, có người đánh giá động thái này không hẳn là thất bại, mà là bước đi chiến lược nhằm rời bỏ hướng phát triển phần cứng rủi ro cao để hợp tác với các đối tác chip.

Dojo chính thức bị giải tán vào giữa tháng 8/2025. Lãnh đạo dự án Peter Bannon cũng rời Tesla, cùng khoảng 20 nhân sự khác thành lập công ty khởi nghiệp DensityAI trong lĩnh vực chip và hạ tầng AI.

Việc mất đi nhân sự chủ chốt, theo các nhà phân tích, là đòn giáng mạnh vào bất kỳ dự án công nghệ nội bộ nào, đặc biệt những dự án có tính chuyên môn cao.

Chỉ vài tuần trước đó, Tesla đã ký thỏa thuận trị giá 16,5 tỷ USD với Samsung để cung cấp chip AI6 thế hệ mới. Đây là dòng chip được kỳ vọng có thể mở rộng từ việc vận hành FSD và robot Optimus cho tới huấn luyện AI hiệu năng cao tại trung tâm dữ liệu.

“Ngay khi rõ ràng rằng mọi hướng đều hội tụ về AI6, tôi buộc phải dừng Dojo và đưa ra những quyết định nhân sự khó khăn, bởi Dojo 2 giờ đã trở thành ngõ cụt tiến hóa,” Musk đăng trên X. Ông cho biết “Dojo 3 có thể tồn tại dưới dạng nhiều hệ thống AI6 SoC (system-on-a-chip) trên một bo mạch duy nhất”.