Thủ tướng Chính phủ nêu 3 định hướng chiến lược, 6 nhiệm vụ trọng tâm cho ngành Tư pháp

Tạo lập một thiết chế tư pháp hiện đại, minh bạch Bộ, ngành Tư pháp góp phần quan trọng trong đổi mới tư duy xây dựng, thi hành pháp luật

Sáng 13/12, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác tư pháp năm 2025, nhiệm kỳ 2021-2025; định hướng nhiệm kỳ 2026-2030 và nhiệm vụ trọng tâm công tác năm 2026.

Thể hiện rõ vai trò là cơ quan “gác cổng pháp lý”

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, nhiệm kỳ 2021-2025 là nhiệm kỳ có nhiều biến động, phức tạp, khó lường, nhiều vấn đề chưa từng có tiền lệ, vượt dự báo. Tuy nhiên với tinh thần “Đảng đã chỉ đạo, Chính phủ thống nhất, Quốc hội đồng tình, Nhân dân ủng hộ, bạn bè quốc tế giúp đỡ”, chúng ta đã vượt qua những “cơn gió ngược”, đạt được nhiều thành tựu toàn diện trên hầu hết các lĩnh vực.

Trong thành tựu chung của đất nước, ngành Tư pháp đã có nhiều đóng góp thiết thực, toàn diện và thể hiện rõ vai trò là cơ quan “gác cổng pháp lý” của Chính phủ, đi đầu trong “cuộc cách mạng” xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật với quan điểm: “Thể chế vừa là mục tiêu, vừa là động lực, nguồn lực; “là đột phá của đột phá”; là lợi thế cạnh tranh của quốc gia; đầu tư cho thể chế là đầu tư cho sự phát triển”.

Theo Thủ tướng, trong nhiệm kỳ vừa qua, công tác tư pháp tiếp tục được thực hiện “đồng bộ – toàn diện – hiệu quả – chặt chẽ – kỹ lưỡng” trên nhiều lĩnh vực, với “6 dấu ấn” nổi bật.

Toàn cảnh hội nghị

Đó là đột phá mạnh mẽ trong tư duy xây dựng thể chế, hoàn thiện hệ thống pháp luật và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam; đặc biệt là tham mưu cơ chế, chính sách đặc thù chuyển trạng thái phòng, chống dịch Covid-19 bằng biện pháp hành chính sang biện pháp khoa học, thích ứng an toàn, linh hoạt, hiệu quả; góp phần xây dựng Nghị quyết số 27-NQ/TW về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong giai đoạn mới.

Đồng thời, đạt được nhiều bước tiến quan trọng trong công tác pháp luật quốc tế và hợp tác quốc tế về pháp luật ở cả 3 bình diện song phương, khu vực và toàn cầu; công tác thi hành án dân sự liên tục đạt và vượt chỉ tiêu được giao; đổi mới mạnh mẽ trong công tác cải cách thủ tục hành chính; tập trung xây dựng ngành Tư pháp tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; đẩy mạnh công tác tổ chức thi hành pháp luật và xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật…

“Thay mặt Chính phủ, tôi ghi nhận, biểu dương, đánh giá cao sự nỗ lực, cố gắng và những thành tích quan trọng mà Bộ Tư pháp, ngành Tư pháp và tổ chức pháp chế các bộ, ngành, chính quyền địa phương đã đạt được, góp phần quan trọng vào thành tựu phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội của đất nước và của các địa phương”, Thủ tướng nói.

Bên cạnh những kết quả đạt được là cơ bản, Thủ tướng chỉ ra một số tồn tại, hạn chế ngành Tư pháp cần có giải pháp khắc phục triệt để, kịp thời trong thời gian tới. Đó là việc chuẩn bị một số hồ sơ dự án, dự thảo văn bản pháp luật trình Quốc hội, Uỷ ban thường vụ Quốc hội cần kịp thời hơn; chưa khắc phục triệt để việc chậm ban hành, nợ đọng văn bản quy định chi tiết; một số chính sách, pháp luật chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu chỉ đạo tại hội nghị.

3 định hướng chiến lược, 6 nhiệm vụ trọng tâm

Năm 2026 là năm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là năm tiến hành Đại hội XIV của Đảng; là năm đầu tiên của nhiệm kỳ 2026 -2030 và triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIV của Đảng và đại hội Đảng các cấp.

Theo Thủ tướng, trong bối cảnh tình hình năm 2026 và thời gian tới tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, khó khăn, thách thức nhiều hơn thời cơ, thuận lợi, sứ mệnh và trọng trách đặt lên vai ngành Tư pháp trong việc xây dựng và hoàn thiện thể chế sẽ ngày càng nặng nề hơn, đòi hỏi phải nêu cao tinh thần “quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả”.

Từ thành tích, kết quả, tồn tại, hạn chế và bài học kinh nghiệm rút ra với Bộ, ngành Tư pháp, Thủ tướng đặt ra “3 định hướng chiến lược”, “6 nhiệm vụ trọng tâm” cho Bộ, ngành Tư pháp cho năm 2026 và thời gian tới. Theo đó, “3 định hướng chiến lược” gồm:

Thứ nhất là phát huy vai trò nòng cốt trong tham mưu chiến lược xây dựng, hoàn thiện thể chế; đồng thời chú trọng nâng cao chất lượng hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật; bảo đảm sự gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật; ưu tiên xây dựng đồng bộ thể chế phát triển, trọng tâm là hệ thống pháp luật; đổi mới tư duy làm luật, chuyển từ “quản lý bằng pháp luật” sang “kiến tạo thể chế phát triển”; xóa bỏ tư duy “không biết mà vẫn quản”, “không quản được thì cấm”; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi của cấp dưới.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu chụp ảnh cùng cán bộ lãnh đạo ngành Tư pháp.

Thứ hai là đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện, ứng dụng sâu rộng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn trong lĩnh vực tư pháp.

Thứ ba là ưu tiên phát triển nguồn nhân lực tư pháp chất lượng cao, xây dựng đội ngũ cán bộ trong sạch vững mạnh, có đức, có tài, có tâm, có tầm, kiên trì và bản lĩnh; chuyên môn sâu, am hiểu luật pháp quốc tế, thành thạo công nghệ; đồng thời chủ động hội nhập, nâng tầm hợp tác quốc tế về công tác pháp luật và cải cách tư pháp…

Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng yêu cầu ngành Tư pháp tập trung thực hiện hiệu quả 6 nhiệm vụ trọng tâm, bao gồm:

Một là, tiếp tục bám sát, triển khai hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đã được nêu rất rõ tại Nghị quyết 66 của Bộ Chính trị; đẩy mạnh rà soát, xử lý các vướng mắc về thể chế. Bộ Tư pháp tiếp tục phát huy tốt vai trò Cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật và Ban Chỉ đạo về rà soát, tổ chức thực hiện việc xử lý vướng mắc trong hệ thống pháp luật. Khẩn trương tập trung nghiên cứu, hoàn thiện các Đề án quan trọng: (1) Đề án hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật trong kỷ nguyên mới; (2) Đề án nghiên cứu xây dựng chế định luật sư công trong Nhà nước pháp quyền XHCN; (3) Đề án thành lập cơ quan chuyên về giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế; (4) Đề án hoàn thiện tiêu chí và các giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ làm công tác xây dựng thể chế, pháp luật.

Hai là, Bộ Tư pháp tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, cơ quan liên quan tham mưu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về các định hướng, nhiệm vụ lập pháp trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI dựa trên nguyên tắc “3 bảo đảm”: (1) Bao phủ toàn diện mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế xã hội; (2) Thể chế hóa đầy đủ, kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng, nhất là Văn kiện Đại hội XIV và các Nghị quyết chiến lược, kết luận của Bộ Chính trị; Ban Bí thư, chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước (3) Đáp ứng yêu cầu xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN.

Ba là, tập trung nghiên cứu, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật phù hợp với quan điểm đổi mới tư duy xây dựng pháp luật và định hướng hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam; thực hiện nghiêm quy định của Luật Ban hành VBQPPL, bảo đảm “thực hiện đầy đủ – đúng vai trò – trách nhiệm đến cùng” của Chính phủ đối với các dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết; có giải pháp đột phá khắc phục triệt để tình trạng chậm, nợ ban hành văn bản quy định chi tiết luật, pháp lệnh, nghị quyết; nâng cao chất lượng thẩm định, đánh giá tác động chính sách và theo dõi thi hành pháp luật.

Đại biểu dự hội nghị.

Bốn là, tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện thể chế và tổ chức thi hành hiệu quả các quy định của pháp luật về thi hành án dân sự, thi hành án hành chính; phấn đấu hoàn thành và vượt các chỉ tiêu được giao; phát huy hiệu quả vai trò Cơ quan đại diện pháp lý của Chính phủ trong tham mưu, phòng ngừa, giải quyết các tranh chấp đầu tư quốc tế, bảo vệ tối đa quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhà nước, Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp, người dân.

Năm là, đẩy nhanh tiến độ và hoàn thành việc xây dựng, kết nối các cơ sở dữ liệu chuyên ngành của Bộ Tư pháp với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và các cơ sở dữ liệu khác; triển khai hiệu quả việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình trong các lĩnh vực trọng tâm (hộ tịch, chứng thực, đăng ký biện pháp bảo đảm), rút ngắn thời gian, giảm chi phí tuân thủ cho người dân, doanh nghiệp.

Sáu là, thực hiện nghiêm việc sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả gắn với xây dựng đội ngũ cán bộ ngành Tư pháp có phẩm chất, năng lực, trình độ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới.

Với phương châm “Công tác xây dựng pháp luật vô tư trong sáng – tâm huyết trách nhiệm – bản lĩnh trí tuệ – hiệu quả vì dân”, Thủ tướng tin tưởng rằng, toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của Bộ, ngành Tư pháp sẽ tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, nỗ lực với quyết tâm chính trị cao nhất, chung sức, đồng lòng, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân tin tưởng giao phó.