Mới đây, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp nghe báo cáo, cho ý kiến đối với dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với khí thải xe ô tô tham gia giao thông đường bộ.

Theo lộ trình, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất các nhóm xe ô tô sẽ được áp dụng tiêu chuẩn khí thải theo năm sản xuất.

Cụ thể, ô tô sản xuất trước năm 1999: Mức 1 (Euro 1); Sản xuất trong giai đoạn 1999-2016: Mức 2 (Euro 2).

Ô tô sản xuất trong giai đoạn 2017-2021: Mức 3 (Euro 3) từ ngày 1/1/2026; riêng Hà Nội và TPHCM áp dụng Mức 4 (Euro 4) từ ngày 1/1/2027.

Ô tô sản xuất từ năm 2022: Mức 4 từ ngày 1/1/2026, Mức 5 (Euro 5) từ ngày 1/1/2032; riêng Hà Nội và TPHCM áp dụng Mức 5 từ ngày 1/1/2028.

Từ ngày 1/1/2029, tất cả xe ô tô tham gia giao thông ở Hà Nội, TPHCM phải đáp ứng từ Mức 2 trở lên.

Đáng chú ý, những kiểu loại xe ô tô sản xuất, lắp ráp theo giấy chứng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đã được cấp trước thời điểm 1/1/2022 cho đến thời điểm hết hiệu lực sẽ được áp dụng mức khí thải như xe ô tô sản xuất trong giai đoạn 2017-2021 (Mức 3).

Cần sự đồng bộ, thống nhất

Trao đổi với PV VietNamNet, ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam, cho rằng nếu so với thực tiễn và quy định hiện hành, đề xuất trên lại nới lỏng hơn nhiều so với quy định trước đó. 

Tải VPBank

“Quyết định 49/2011/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ đã quy định rất rõ: Từ năm 2017, tiêu chuẩn khí thải của ô tô sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới phải đạt Euro 4, và từ năm 2022 trở đi là Euro 5. Vì vậy, thực tế, việc đưa trở lại mức Euro 3 cho xe sản xuất giai đoạn 2017–2021 là bước lùi”, ông Bảo nhận định.

Cũng theo ông Bảo, điểm nghẽn lớn nhất trong việc kiểm soát khí thải tại Việt Nam không nằm ở quy chuẩn của xe, mà ở nhiên liệu.

Bộ Xây dựng (trước đây là Bộ GTVT) đã làm rất nghiêm trong việc kiểm soát tiêu chuẩn khí thải của phương tiện. Tuy nhiên, Bộ Công Thương (cơ quan quản lý nhiên liệu) lại chưa đồng bộ về tiêu chuẩn xăng dầu. 

Đến nay, phần lớn xăng dầu bán ra thị trường vẫn chỉ đạt mức Euro 3, trong khi xe sản xuất từ 2017 đã yêu cầu Euro 4 hoặc Euro 5. Sự “lệch pha” này khiến nhiều xe đạt tiêu chuẩn cao về khí thải vẫn không thể vận hành đúng mức do nhiên liệu chưa đạt yêu cầu.

“Giống như chuyện con gà và quả trứng, xe đạt chuẩn Euro 5 mà xăng chỉ ở mức Euro 3 thì khí thải đầu ra không thể sạch”, ông Bảo chỉ ra.

Theo Chủ tịch Hiệp hội xăng dầu Việt Nam, sự thiếu đồng bộ trên không chỉ ảnh hưởng đến môi trường mà còn gây thiệt hại cho người tiêu dùng. Bởi, các hãng ô tô nhập khẩu hoặc sản xuất xe đạt tiêu chuẩn Euro 5 nhưng khi bán ra thị trường, không ai thông báo cho khách rằng xe phải dùng xăng Euro 5. Người dân cứ đổ nhiên liệu rẻ hơn dẫn đến xe nhanh hỏng, khí thải không đạt, mà doanh nghiệp bán xe cũng không bảo hành vì khách dùng sai nhiên liệu.

Ở chiều ngược lại, ông Bảo cho rằng, doanh nghiệp xăng dầu cũng không có động lực nhập khẩu nhiên liệu chất lượng cao, vì giá bán cao hơn và người tiêu dùng ít khi yêu cầu.

“Chỉ khi nào khách hàng yêu cầu nhiên liệu đúng tiêu chuẩn, các doanh nghiệp mới buộc phải nhập và bán loại nhiên liệu đó”, ông nhận định.

Điện Thoại Di Động Honor X6c 6GB + 128GB/256GB - Pin 5300mAh NFC - Camer

Về đề xuất hai đô thị lớn là Hà Nội và TPHCM áp dụng tiêu chuẩn cao hơn (Euro 4), ông Bùi Ngọc Bảo đánh giá là hoàn toàn khả thi.

“Hai thành phố này vốn đã có hạ tầng và lượng xe mới nhiều hơn, nên việc áp dụng mức Euro 4 là phù hợp. Nếu triển khai tốt, chỉ riêng việc chuyển đổi nhiên liệu đạt chuẩn cao cũng có thể giúp giảm bụi mịn tới 20%”, ông Bảo đánh giả.

Chủ tịch Hiệp hội xăng dầu Việt Nam cũng nói rõ, trong bối cảnh ô nhiễm không khí ngày càng nghiêm trọng, đặc biệt ở các đô thị lớn, việc sớm áp dụng tiêu chuẩn nhiên liệu và khí thải cao hơn là cấp thiết.

Ông Bùi Ngọc Bảo nhấn mạnh rằng, điều quan trọng nhất là phải có sự thống nhất, đồng bộ giữa các bộ: Công Thương, Nông nghiệp và Môi trường, cùng với chính quyền các đô thị lớn. Khi đó, việc kiểm soát khí thải hoàn toàn khả thi. 

Sắp có lộ trình cấm xe máy xăng lưu thông trong vành đai 3 Hà NộiTừ ngày 1/7/2026, Hà Nội dự kiến triển khai việc hạn chế xe máy chạy xăng trong khu vực Vành đai 1, đồng thời xây dựng lộ trình mở rộng sang các khu vực Vành đai 2 và Vành đai 3.