Thiếu ngủ: Tác hại khôn lường đối với gan!

Các chuyên gia cho biết, mất ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ không chỉ gây mệt mỏi, giảm hiệu suất làm việc mà còn làm suy giảm chức năng gan, đặc biệt ở người có vấn đề về gan như viêm gan, gan nhiễm mỡ, xơ gan.

Giấc ngủ – thời điểm gan “làm việc”

Trong khi ngủ, gan đảm nhận nhiều chức năng quan trọng như thải độc, dự trữ glycogen, sản xuất mật và điều hòa hoóc môn cũng như chuyển hóa. Gan hoạt động theo đồng hồ sinh học, Nếu ngủ không đủ hoặc ngủ lệch giờ, nhịp sinh học này bị rối loạn khiến gan không thể giải độc hiệu quả đúng lúc cơ thể cần.

Ảnh: AI

Nghiên cứu đã phát hiện điều gì?

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nutrition & Diabetes chỉ ra rằng ngủ dưới 7 tiếng mỗi ngày hoặc vận động thể chất dưới 3 tiếng mỗi tuần có thể tăng đáng kể nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ – có thể tiến triển thành xơ gan hoặc ung thư gan. Nghiên cứu được thực hiện trên hơn 10.000 người, trong đó gần 4.000 người mắc gan nhiễm mỡ, cho thấy chất lượng giấc ngủ càng kém thì tỷ lệ mắc bệnh càng cao, thậm chí ngủ ít hơn một chút cũng làm tăng 20% nguy cơ gan nhiễm mỡ.

Tuy nhiên, kết hợp giấc ngủ đủ giấc, từ 7-8 tiếng/ngày với vận động vừa phải đến mạnh mẽ giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh. Theo bác sĩ Vicente Carreño, Chủ tịch Quỹ Nghiên cứu Viêm gan siêu vi của Tây Ban Nha, bên cạnh việc kiểm soát mỡ máu và đường huyết, cải thiện giấc ngủ và tăng cường vận động cũng cần được ưu tiên trong điều trị và phòng ngừa gan nhiễm mỡ, theo trang tin sức khỏe Clinica FEHV (Tây Ban Nha)

Thiếu ngủ gây kháng insulin, tích mỡ ở gan

Một trong những hậu quả rõ rệt nhất của thiếu ngủ là kháng insulin tăng cao, đây là yếu tố nguy cơ chính gây gan nhiễm mỡ. Khi cơ thể kháng insulin, lượng đường và axit béo tự do trong máu tăng lên và tích tụ trong tế bào gan, dẫn đến gan nhiễm mỡ.

Rối loạn gien sinh học trong gan

Chức năng gan được kiểm soát bởi các gien sinh học. Khi giấc ngủ bị rối loạn, các gien này cũng bị ảnh hưởng, gây cản trở việc giải độc, chuyển hóa đường và chất béo trong gan.

Tăng viêm – con đường dẫn đến xơ gan

Ngủ ít còn làm tăng sản xuất các cytokine gây viêm. Viêm mạn tính là dấu hiệu đặc trưng của viêm gan nhiễm mỡ và xơ gan.

Làm trầm trọng thêm bệnh gan có sẵn

Ở người viêm gan siêu vi hoặc bệnh gan do rượu, thiếu ngủ khiến hệ miễn dịch suy yếu, làm giảm khả năng kiểm soát virus, tăng viêm và đẩy nhanh tiến triển bệnh gan. Thực tế, các chuyên gia nhận thấy những bệnh nhân bị ngưng thở khi ngủ, rối loạn giấc ngủ, mất ngủ kéo dài thường có men gan tăng cao và dấu hiệu tổn thương gan khi siêu âm, theo tờ Times of India.

Cách ngủ để bảo vệ gan

• Ngủ đều đặn mỗi đêm từ 7 – 8 tiếng.
• Tránh ăn tối muộn hoặc uống rượu trước khi ngủ.
• Điều trị các rối loạn giấc ngủ như ngưng thở khi ngủ.
• Tập thể dục thường xuyên để cải thiện giấc ngủ và chuyển hóa.
• Nếu bị mất ngủ kéo dài, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia.

Một giấc ngủ chất lượng không chỉ giúp bạn cảm thấy tỉnh táo, mà còn là chìa khóa để duy trì một lá gan khỏe mạnh.